Halil Kut Paşa unutkanlığımızın kurbanlarından
Enver Paşa’nın kızı Türkân Hanım’ın oğlu Osman Mayatepek, büyük amcası Halil Kut Paşa’yı ve unutturulan Kûtu’l-Amâre zaferini anlattı.
Halil Kut Paşa, Enver Paşa’nın kendisinden birkaç yaş küçük amcasıdır. Kûtu’l-Amâre hezimetini İngiliz ordusuna tattıran genç Mirliva Halil, İngiliz tarihçisi James Morris’in tanımlaması ile “Britanya tarihinin en aşağılık şartlı teslimini” gerçekleştirmek suretiyle tarihe adını yazdırmıştır.
Halil Paşa bu zafer üzerine askerlerine hitaben şunları söylemiştir: “Aslanlar, bütün Türklere şeref ve şan, İngilizlere kara meydan olan şu kızgın toprağın güneşli semasında şehitlerimizin ruhları sevinçle uçarken, ben de hepinizin pak anlından öperek cümlenizi tebrik ediyorum (…) Tarih bu olayı yazmak için müşkilata uğrayacak. İşte Türk sebatının İngiliz inadını kırdığı birinci zaferi Çanakkale’de, ikinci zaferi de burada görüyoruz.
Maalesef tarih kitaplarında bırakın yazmakta müşkilata uğramayı, bir iki satırla üstünden geçip gidiyoruz bu büyük zaferin. Bedelleri kahramanlarımız ve şehitlerimiz tarafından ödenmiş zaferleri unutuyor, umursamıyoruz. Sanki bazılarını yüceltmenin tek yolu başkalarını karalamak veya unutmakmış gibi...
Halil Paşa bu unutkanlığın kurbanlarından biri. Sokaktaki vatandaş adını hiç duymamıştır muhtemelen. Çok şükür ki Kûtu’l-Amâre zaferinin 100. sene-i devriyesi dolayısıyla bazı kutlamalar yapılacakmış. Mustafa Kemal Paşa’nın başarıları inkar edilemeyecek kadar sağlam ve barizdir. Ama bedeli, geri kalan herkesi unutmak değildir, olmamalıdır.
Yarbay Mustafa Kemal Çanakkale’de, 5. Ordu Komutanı Liman Von Sanders’in maiyetinde bir subaydır ve onlarca cepheden yalnız birinin komutanıdır. Fakat öyle bir noktaya gelinmiştir ki Çanakkale Muharebesi’ni Mustafa Kemal’in yönettiğini iddia edenler dahi çıkmaktadır. Tarihi hakikat şudur ki, Gelibolu Savaşlarında her cephe ayrı bir kahramanlık destanıdır.
Enver Paşa “İngilizler asla Boğazı geçemeyecek” demiştir. Tarihçi Ziya Nur Aksun’a göre buna inanan tek kişi de Paşa’nın kendisidir. Harbiye Nazırı ve Başkumandan vekili Enver Paşa’nın Çanakkale’de hiç mi katkısı yoktur?
Bu toprakları bize bağışlayan kahramanlarımızdan Halil Kut Paşa’yı küçük bir çocukken (4-5 yaşlarındaydım) anneannem Naciye Sultan sayesinde tanıma fırsatım olmuştu ama tabii ki hayal meyal hatırlıyorum. Maalesef son senelerini Gülhane Hastanesi’nde çeşitli problemlerle boğuşarak geçirmiş, bilahare evine dönüp 20 Ağustos 1957’de vefat etmiştir.
100. yılı münasebeti ile hem rahmetli Halil Paşa’yı anıp hem de Kûtu’l-Amâre zaferini kutlayacağız. Geç olması hiç olmamasından iyidir diyerek Halil Paşa’nın şahsında bütün kahramanlarımız ve şehitlerimizin aziz hatıralarını saygıyla anıyoruz.