Bu anı daha önce yaşamıştım dedirten Deja vu nedir?

Günlük hayatta bir sokaktan geçerken, biriyle konuşurken hatta bir yemeği bile yerken sanki o anı daha önceden yaşamış gibi oluyorsunuz siz de değil mi? İşte deja vu ile ilgili bilinmeyenler...

Bazen yaşadığınız anı rüyanızda gördüğünüzü zannedebiliyorsunuz. Halk arasında “deja vu" olarak anılan anı daha önceden yaşama olayına gelin biraz daha yakından bakalım…

Deja vu sözcüğü Fransızca; déjà (daha önceden) ve voir (görmek) fiilinin geçmiş zamanda çekimi olan 'vu'nun birleşiminden meydana gelmiş bir sözcüktür.

Beynin hafıza departmanının klasörler halinde çalışmasıyla beraber klasörler halinde çalışan beyin gelen bilgileri kategorize ederek depoluyor ve birbirine benzer bilgileri aynı yere atıyor. İşte bazen benzerlikler o kadar fazla okuyor ki bir klasörde neredeyse aynı iki öğe bulunuyor…

Ve beyin, bilgisayarlardan bildiğimiz gibi, söz konusu dosyayı "kopyala ve değiştir" yapıyor yani eski dosyanın üstüne yeni dosyayı yazıyor diyebiliriz. Bu olayın bilinç düzeyinde yansıması da deja vu tecrübesi oluyor.
Beynin hafıza departmanının klasörler halinde çalışmasıyla beraber klasörler halinde çalışan beyin gelen bilgileri kategorize ederek depoluyor ve birbirine benzer bilgileri aynı yere atıyor. İşte bazen benzerlikler o kadar fazla okuyor ki bir klasörde neredeyse aynı iki öğe bulunuyor… Ve beyin, bilgisayarlardan bildiğimiz gibi, söz konusu dosyayı "kopyala ve değiştir" yapıyor yani eski dosyanın üstüne yeni dosyayı yazıyor diyebiliriz. Bu olayın bilinç düzeyinde yansıması da deja vu tecrübesi oluyor.
Beyin bir bilgiyi tanımlarken ve depolarken iki kere algılıyor. Bazen bu algı türleri arasındaki fark henüz bilmediğimiz bir sebeple ortadan kalkıyor ve olay iki kere algılanmış olduğu için, birey olayın ikinci kez yaşandığı hissine kapılıyor. Bazı teorilere göre bu, beynin iki lobunun birbirinden milisaliselik farklarla çalışmasından, bazısına göre ise gözün bilgileri beyne bazen iki kez göndermesinden kaynaklanıyor. 

Sonuç olarak bilginin iki defa algılanması, olayın ikinci kez yaşandığı hissini uyandırıyor işte bizlerde.
Beyin bir bilgiyi tanımlarken ve depolarken iki kere algılıyor. Bazen bu algı türleri arasındaki fark henüz bilmediğimiz bir sebeple ortadan kalkıyor ve olay iki kere algılanmış olduğu için, birey olayın ikinci kez yaşandığı hissine kapılıyor. Bazı teorilere göre bu, beynin iki lobunun birbirinden milisaliselik farklarla çalışmasından, bazısına göre ise gözün bilgileri beyne bazen iki kez göndermesinden kaynaklanıyor. Sonuç olarak bilginin iki defa algılanması, olayın ikinci kez yaşandığı hissini uyandırıyor işte bizlerde.

                                    
                                    Deja vu'nun zıttı jamais-vu dur. Bu durumda insanlar, tanıdığı bir çevrede yabancılık çekebilirler. Deja vu ya benzer sebeplerle ortaya çıkar. Kanıtı olmasa da bazı bilim adamları paralel evrenlerin varlığından söz etmektedirler.

Gün içerisinde ruhsal durumu sürekli değişkenlik gösteren insanların daha fazla deja vu yaşadıkları da öne sürülmüştür…

Aralarında henüz bilimsel bir bağ kurulamamış olmasına rağmen şizofreni 

hastaları, anksiyeti bozukluğu yaşayanlar ve depresyonda olan insanlar daha sık deja vu yaşar. Epilepsi hastalarında deja vu, ardından gelecek büyük nöbetlerin habercisi olabilir. Çünkü epilepsi hastaları nöbetlerden önce sıklıkla deja vu yaşarlar.
Deja vu'nun zıttı jamais-vu dur. Bu durumda insanlar, tanıdığı bir çevrede yabancılık çekebilirler. Deja vu ya benzer sebeplerle ortaya çıkar. Kanıtı olmasa da bazı bilim adamları paralel evrenlerin varlığından söz etmektedirler. Gün içerisinde ruhsal durumu sürekli değişkenlik gösteren insanların daha fazla deja vu yaşadıkları da öne sürülmüştür… Aralarında henüz bilimsel bir bağ kurulamamış olmasına rağmen şizofreni hastaları, anksiyeti bozukluğu yaşayanlar ve depresyonda olan insanlar daha sık deja vu yaşar. Epilepsi hastalarında deja vu, ardından gelecek büyük nöbetlerin habercisi olabilir. Çünkü epilepsi hastaları nöbetlerden önce sıklıkla deja vu yaşarlar.

Deja vu hakkında kafamızı kurcalayan bir konu var ki o da şu, ilk anda o olayı daha önce yaşamış gibi hissediyorsun ve "deja vu yaşıyorum" diyorsun. Ama asıl ilginç olanı, deja vu anını yaşadıktan sonra gelen etapları önceden ön görebiliyor hale gelmemiz... 


Mesela, arkadaşın sana bir bardak uzatıyor, bir şey söylüyor, sen tam o sırada deja vu yaşıyorsun ve bitti sanıyorsun ama, bardağı elinden düşüreceğini garip bir şekilde hissedip veya öngörüp, arkadaşının bardağı düşürüşünü izliyorsun. Duruma göre bu öngörülerin süresi uzayabiliyor bile. Henüz bunun bir açıklaması bulunamadı…
Deja vu hakkında kafamızı kurcalayan bir konu var ki o da şu, ilk anda o olayı daha önce yaşamış gibi hissediyorsun ve "deja vu yaşıyorum" diyorsun. Ama asıl ilginç olanı, deja vu anını yaşadıktan sonra gelen etapları önceden ön görebiliyor hale gelmemiz... Mesela, arkadaşın sana bir bardak uzatıyor, bir şey söylüyor, sen tam o sırada deja vu yaşıyorsun ve bitti sanıyorsun ama, bardağı elinden düşüreceğini garip bir şekilde hissedip veya öngörüp, arkadaşının bardağı düşürüşünü izliyorsun. Duruma göre bu öngörülerin süresi uzayabiliyor bile. Henüz bunun bir açıklaması bulunamadı…
Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >