Başakşehir'de 'Gençlik Çalıştayı' düzenledi: Gençlerin talepleri ele alındı

Yasin Kartoğlu / Başakşehir Belediye Başkanı.
Yasin Kartoğlu / Başakşehir Belediye Başkanı.

Albayrak Medya sponsorluğunda Başakşehir Belediyesi tarafından Gençlerde Değişim ve Farklılaşan Talepler başlıklı Gençlik Çalıştayı düzenlendi. Gençlere dair sorunların ele alındığı çalıştay da ortaya çıkan raporlar İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Dr. Yunus Kaya ve ARGETUS Araştırma Direktörü Mehmet Aslan tarafından da yayına hazırlandı.

Gençleri geleceğe daha iyi hazırlayabilmek ve günümüz gençliğinin özel sorunları anlayabilmek için kapsamlı çalışmalar yapılmasına ihtiyaç var. ‘Gençlerde Değişim ve Farklılaşan Talepler’ başlıklı bir çalışmada bu amaçla hazırlandı. Albayrak Medya, Cins, GZT, TVNET ve Yeni Şafak’ın sponsorluğunda Başakşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirilen araştırmanın sonuçları İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Dr. Yunus Kaya ve ARGETUS Araştırma Direktörü Mehmet Aslan tarafından da yayına hazırlandı.

İstanbul'un 39 ilçesinde araştırma yapıldı

Gençlerde Değişim ve Farklılaşan Talepler Araştırması, literatürdeki farklı tanımları ve yaklaşımları ve toplumumuzda farklı kesimlerin yetişkinliğe geçiş tecrübelerini dikkate alan kapsayıcı bir yaklaşım benimsiyor. İstanbul’da 39 ilçede, 15-19, 20-24 ve 25-29 yaş arası bireylerle yapıldı. İstanbul’un ilçe nüfus yoğunlukları göz önünde bulundurularak örneklem seçimi gerçekleştirilmiş ve ilçeler örneklemde orantılı bir şekilde ele alındı. Katılımcıların yüzde 53,7’si kadın, yüzde 46,3’ü erkeklerden oluşurken yüzde 83,3’ü de bekar.

Başakşehir Gençlik Çalıştayı.
Başakşehir Gençlik Çalıştayı.

Araştırmanın konusu gençler

Araştırma, gençlik üzerine özellikle ülkemiz özelinde devam eden tartışmalara kapsamlı ve detaylı bir anket çalışması ile katkı sunmayı amaçlamakta. Araştırmada, saha çalışmasının planlama aşamasında katılımcılara sorulacak sorular belirlenirken iki kaynak göz önüne alındı. Bunlardan ilki gençlik çalışmaları alanında yapılan akademik çalışmalar. Diğeri ise Türkiye’de gençlik üzerine devam eden güncel tartışmalar. Takip eden kısımlar araştırmanın boyutlarını ve boyutlar altında incelenen parametreleri açıklamakta.

Kaynak: ‘Gençlerde Değişim ve Farklılaşan Talepler’
Kaynak: ‘Gençlerde Değişim ve Farklılaşan Talepler’

Sonuçlar belli temalar altında ayrı ayrı ele alındı

Araştırmanın ilk kısmın da araştırmaya katılan gençlerin sosyo-ekonomik ve demografik profilleri çıkarılırken daha sonra ise gençlere gündelik yaşam alışkanlıkları, gelişme talepleri ile ilgili sorular yöneltildi. Ardından, araştırmada önemli bir yer tutan kuşaklararası ilişkiler ve farklılıklar ile gençlerin aile kurma ve evlenmeye karşı yaklaşımları değerlendirildi. Takiben, gençlerin din ve değerlere karşı yaklaşımı, gençlerin yerel yönetimlerden beklentileri, siyaset ve sivil topluma katılım ile medyaya karşı yaklaşımları ele alındı. Son olarak toplumun gençlere karşı değerlendirmeleri ve gelecek beklentilerine yönelik sorular soruldu. Araştırmanın sonuçları bu temalar altında ayrı ayrı ele alındı.

Sonuçlar, toplumda gençlerle ilgili kanaatlerin bazılarının abartılı, bazılarınınsa meseleyi anlamaktan uzak olduğunu göstermekte.

Gençlerin talepleri gün geçtikçe farklılaşıyor

Gençlerin gündelik yaşam pratiklerinin ve taleplerinin, yetişkinlerden ve toplumun genelinden hızla farklılaşmaya başladığı söylenebilir.

Gençlerin adalet konusundaki talepleri, siyasete karşı ilgileri ve onlar için cazip gelen ekonomik faaliyetler, bu farklılaşmanın başında gelmekte. Daha rekabetçi ve daha belirsiz bir ortamda, gençlerin gelişme talepleri konusunda teknolojik ilerlemelerle uyumlu yeni sorunların geliştiği, yeni iş koşulları ve toplumun yabancı kaldığı mesleklere gençler arasında yönelimin arttığı söylenebilir. Aile kurmak ve evlenmek konusunda, gençlerin zorluklar yaşadıkları göz ardı edilemez.

Ancak, din ve değerler konusunda, gençlere yönelik toplumdaki olumsuz gözlemlerin, gerçeği yansıtmadığını belirtmek gerekir.Toplumsal değişim unsurları göz ardı edilmeden gençlerin ihtiyaçlarının soğukkanlı bir biçimde tespit edilmesi mümkün değil. Gençleri suçlayan yaklaşımlar ile onları biçimlendirmeye yönelik beklentiler konusunda, yeni sorunları ve gerçeklikleri dikkate alan tutumlara ihtiyaç var.

Gençleri, daha iyi bir geleceğe hazırlayabilmek ve endişelerini giderebilmek için gençlerin ihtiyaçları yerel yönetimler, STK’lar ve ilgili devlet kurumları tarafından daha iyi anlaşılmalı ve takip edilmeli.Evlilik yaşı neden 29’a çıktı?

Araştırmada ortaya çıkan sonuçları genel hatları ile şu şekilde ele almak mümkün:

Kaynak: ‘Gençlerde Değişim ve Farklılaşan Talepler’
Kaynak: ‘Gençlerde Değişim ve Farklılaşan Talepler’

Araştırmada Türkiye’de ortalama evlilik yaşının 29’a çıktığı belirtilerek bu konudaki nedensellik öğrenilmeye çalışılmış. Evlilik durumunun cinsiyet ve yaş gruplarındaki dağılımına dikkat edildiğinde sonuçların TÜİK’in belirttiği ortalamaları doğrular nitelikte olduğu görülmekte.

Eğitim alanındaki gelişmeler okullaşmayı arttırıyor

İstanbul’daki genç eğitim düzeylerine yakın ve örneklemin temsiliyetiyle birlikte, okullaşma oranının gençlerde artışını ve yüksek öğrenime karşı ilgilerini ortaya koyduğunu göstermekte. Ülkemizde eğitim alanında son yıllarda yaşanan dönüşümler, üniversite sayısı ile kontenjanlarındaki artış, gençlerin okullaşmasını yükselten faktörlerin başında gelmekte.

Gençlerin on üç ay içindeki çalışma durumu incelendiğinde; bireylerin yaşı yükseldikçe çalışma oranının arttığı görülmüş. Bu duruma gençlerin öğrencilik hayatının da etkili olduğu söylenebilir.

Çalışmayan – işsiz olan gençler harcamalarını en çok aile bireylerinden harçlık /destek alarak karşılamakta. Ayrıca aile bireylerinden harçlık / destek alarak harcamalarını karşılayanların oranında yaş ilerledikçe düşüşler izlenmiş. Araştırmaya katılan gençlerin yüzde 60,5’i (1179) Türkçe dışında dil bilmekte iken yüzde 39,5’i (769) farklı bir dil bilmemekte.

Basılı kitap ya da e-kitap okuma sıklığı incelendiğinde; 15-19 yaş arasındakikatılımcıların yüzde 46,9’u (281), 20-24 yaş arasındaki katılımcıların yüzde 40,9’u (275), 25-29 yaş arasındaki katılımcıların yüzde 35,3’ü (234) günde 1-2 saat arası basılı kitap ya da e-kitap okuduğunu belirtmiştir. Bireylerin yaşı ilerledikçe kitap okuma sıklığının azalmasının sebepleri arasında kişisel tercihler olabileceği gibi bireyin eğitim hayatının sona ermesi de okuma sıklığını etkileyebilecek unsurlar olarak değerlendirilebilir.

Kaynak: ‘Gençlerde Değişim ve Farklılaşan Talepler’
Kaynak: ‘Gençlerde Değişim ve Farklılaşan Talepler’

Genç kadınların internet başında günlük 3 buçuk saat geçiriyor

İnternet kullanma konusunda, genç kadınların internet başında geçirdiği süre günlük ortalama 3 buçuk saat, erkeklerin ise ortalama 4 saat. Televizyon başında geçirilen süre incelendiğinde ise genç kadınlar ve erkekler arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı ve televizyon izlemek için yaklaşık 2 saat vakit ayırdıkları görülmüş. Bu sonuç gençler arasında, internet kullanımın artmasına bağlı olarak TV izleme alışkanlığının gerilediğini göstermekte.

Katılımcılara interneti hangi amaçlar için kullandıkları sorulduğunda ise katılımcıların, sosyal medya kullanmak, sohbet etmek, haber takip etmek, araştırma yapmak ve okul/ders çalışmak ile müzik dinlemek için daha çok internet kullandıklarını ifade ettikleri anlaşılmakta.

Dijital mecralara karşı ilginin gençler arasında arttığını, kullanılan araçlardan görmek mümkün. Örneğin gençler arasında İnstagram, Whatsapp, Google ve Youtube en çok kullanılan sosyal medya mecraları olurken Yaani, Muud ve Deezer en az kullanılan platformlar olmuş.Her 5 gençten 2’sinin eğlenme amaçlı interneti kullanıyor

Katılımcıların internet kullanım amaçları incelendiğinde yaklaşık yüzde 78 gibi yüksek bir oran ile sosyal medya kullanımı öne çıkmakta. Sohbet etmek için internet kullanımı da yaklaşık yüzde 53 düzeyinde. Bununla birlikte sosyal medyanın yakın arkadaşlarla iletişim kurma amacı ile kullanımı en yüksek orana işaret etmekte. Ayrıca eğlence ve oyun amaçlı internet kullanımı da yüzde 50’ye yakın bir oran (yüzde 42,6) ile dikkat çekmekte: somut bir ifade ile neredeyse her 5 gençten 2’sinin eğlenme amaçlı interneti kullandığı görülmekte.

Gençlerin spor yapma alışkanlıklarına bakıldığında ise araştırmaya katılan genç kadınların yüzde 15,4’ü (161), erkeklerin ise yüzde 22,7’si (205) düzenli olarak spor yaptığını belirtmekte.

Gençlerin müzik tercihlerine bakıldığında en çok pop müzik, rap müzik, türkü ve arabeskin tercih edildiği görülmekte. Son zamanlarda türkü ve arabesk müziğe karşı bir ilginin yeniden yükseldiği, yine de gençlerin genel topluma ve yetişkinlere göre müzik tercihlerinin farklılaştığı söylenebilir.

Gençlerin serbest zamanlarını değerlendirme biçimine bakıldığında ise gençlerin daha çok gezerek, dinlenerek, ailesiyle-arkadaşlarıyla vakit geçirerek ve TV izleyerek vakit geçirdikleri gözlemlenmekte.

Ev, kahve/kafe, park/çay bahçesi ve alışveriş merkezleri gençlerin serbest zamanlarını değerlendirdiği yerlerin başında gelmekte.

Sigara kullanımı gençlerde de yaygın

Zararlı madde kullanımına ilişkin gençlerde yaş ve cinsiyet farklılığının belirleyici olduğu görülmekte. Ülkemizde dünya ortalamasının üstünde olan sigara kullanımı gençler arasında da kendini göstermekte. Yapılan araştırmalar gençlerin önemli bir kısmının ileri ki yaşlarda bu alışkanlığını terk edeceğini gösterse de gençlerin sağlığı ve toplumun geleceği açısından bu sorunun ivedilikle ele alınması gerekli.

Araştırmaya katılan kadınların yüzde 38,4’ü (402), erkeklerin ise yüzde 40,2’si (363) şu an itibariyle kendilerini genel olarak mutlu hissettiklerini belirtmiş. Mutlu hissetme durumunu belirleyen konular arasında şüphesiz aile yapısı ile eğitim durumunun yanı sıra çalışma durumu, kariyer sahibi olma durumu gibi iş ve mesleki konularla da ilişkilendirilebilmekte.

Memur olmak istiyorlar

Gençlerin gelişim talepleri ile uzmanlaşmaya yönelik çabaları ve girişimcilik davranışları arasında yeterli doğrusal bir ilişkinin bulunmadığı söylenebilir. Gençlerin kariyer gelişimleri için gösterdikleri çabanın karşılık bulmasını sağlayacak ve girişimcilikleri konusunda kendilerinin desteklenmesini sağlayacak bilgilendirici ve güçlendirici çalışmalara ihtiyaç olduğu ortaya çıkmakta. Gençlerin iş ve çalışma yaşamı ile ilgili tercihleri arasında, meslek öğrenmek ve kendi işini kurmak, serbest çalışmak – freelance, teknoloji veya bilişim sektöründe çalışmak, bir devlet kurumunda veya özel sektörde memur olmak öncelik kazanmış.

Gençler kendilerini ailelerinden farklı görüyor

Gençler ile yetişkin kuşaklar arasındaki farklılıkların ülkemizde diğer birçok topluma göre daha derin olduğu iddia edilmekte. Gençlerin ne tür farklılıklar yaşadıklarını belirtmeleri, yetişkinlerin, gençlerin tercih ve değişimini görmeleri açısından önemli. Buna göre gençler kendilerinin ailesine (anne-baba ve büyüklerine) kıyasla en çok müzik ve eğlence seçiminde, iş ve meslek seçiminde, teknolojiye bakış ve teknoloji kullanımında, giyim seçiminde farklı olduğunu düşünmekte.

Gençleri yargılayan ve suçlayan yaklaşımların, gençlerle bağ kurmak ve onların taleplerini karşılamak noktasında olumsuz sonuçlara yol açacağı düşünülmekte. Kuşaklararası farklılaşmayı ortaya koyan bulgular, yerel yönetimler, STK’lar ve ilgili devlet kurumlarının gençlerin talepleri doğrultusunda faaliyetlerini çeşitlendirmesi ve güncellemesi gerektiğini ortaya koymakta.

Son yıllarda gençler arasında sekülerleşmenin ve dini heterojenleşmenin yükseldiği konusunda iddialar artmaktadır. Bu iddialar, gençler arasında dine karşı mesafenin arttığı, değer ve inanç konusundaki hassasiyetlerin azaldığı belirtilmekte. Gençler için dindar olmayı sağlayan faktörlerin önemi konusunda; temiz kalpli olmak, iyi niyetli olmak, ahlaklı olmak ve yardımsever olmak ön plana çıkmış.

Belediyeler gençlerin ilgilerine uygun faaliyet planlamalı

Gençlerin gündelik yaşamlarında genel olarak ne tür kültürel ögelere hangi sıklıkta ilgi gösterdiklerini tespit etmek için sorular yöneltilmiş. Gençlerin en sık yararlandığı kültürel öğelerin müzik, sinema ve spor olduğunu, el sanatları, söyleşi, konferans türü kültürel öğeleri pek tercih etmediklerini görüyoruz. Bu sonuçlardan hareketle belediyelerin gençlerin ilgilerine uygun faaliyet planlaması yapmaları önerilmekte.

Türkiye’de eğitim alanında ne tür gelişmelerin yaşandığı gençlere sorulmuş. Katılımcılar, sınıflardaki öğrenci sayısı, sınıf ortamı, okullardaki sosyal ve kültürel faaliyetler, eğitimci kadrosu ve öğretmen kalitesi gibi hususlarda iyileşmelerin görüldüğünü özellikle belirtmişler.ARGETUS’un gerçekleştirdiği araştırmalarda, toplumun gençlerle ilgili endişe konularından bir diğeri gençlerin siyasete olan ilgisizliği. Bu doğrultuda gençlere öncelikle adalet ile ilgili önemli gördükleri konuların ne olduğu sorulmuş. Türkiye’de adalet deyince aklına gelen ve en önemli gördüğü konunun hukukun üstünlüğü ile temel hak ve özgürlüklerin korunması olduğunu belirtmiş.

Gençlerin örgütlü siyasete ve sivil topluma olan ilgisizliği, yetişkinler için endişe verici. Bu doğrultuda gençlerin siyasette ve sivil toplumda aktif yer almalarını sağlayacak mekanizmaların ve politikaların geliştirilmesi düşünülmeli.

Kolluk kuvvetler gençlerin en çok güvendiği kurumlar

Siyaset konusu içerisinde gençlerin kurumlara karşı güvenleri de sorulmuş. Bu doğrultuda Jandarma, Polis, TSK – Ordu, Milli İstihbarat Teşkilatı gençlerin en çok güvendiği kurumların başında gelirken YSK, Türk Telekom, Özel Bankalar ve YÖK en az güvenilen kurumlar olmuş. Türkiye’de adalet deyince aklına hukukun üstünlüğü ile temel hak ve özgürlüklerin korunması gelenlerin yüzde 19,3’ü yargı – mahkemelere güvendiğini belirtmiş.

Siyasi partilere güvenme durumu incelendiğinde; AK Parti, MHP, CHP, İYİ Parti, HDP ve Saadet Partisi sıralaması karşımıza çıkmış.En güvenilir siyasi lider Erdoğan

En çok güvenilen siyasi liderler söz konusu olduğunda; Recep Tayyip Erdoğan, Devlet Bahçeli, Kemal Kılıçdaroğlu, Meral Akşener, Pervin Buldan-Sezai Temelli ve Temel Karamollaoğlu isimleri sıralanmış.

Kaynak: ‘Gençlerde Değişim ve Farklılaşan Talepler’
Kaynak: ‘Gençlerde Değişim ve Farklılaşan Talepler’

Araştırmada gençlerin, göçmenler konusundaki yaklaşımları merak edilmişt. Gençler çoğunlukla, başka ülkelerden Türkiye’ye sığınan göçmenlerin kendi ülkelerindeki çatışmalar ya da felaketler sona erince ülkelerine geri dönmeleri gerektiğine inanmakta.

Gençler arasında, Demirören Medya Grubu (Kanal D - CNN Türk – Hürriyet – Milliyet), Turkuvaz Medya Grubu (ATV – A Haber – Sabah Gazetesi), Ciner Medya Grubu (Habertürk), Show TV, FOX TV, Doğuş Yayın Grubu (NTV – Star TV), Doğuş Yayın Grubu (NTV – Star TV), TRT en çok bilinen medya kuruluşları olmuş.

Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >