Güneş araştırmalarında yeni dönem: Güneşin keşfedilmemiş yerlerindeki gizem çözülüyor
Yakında fırlatılacak SPO görevi, Güneş’in Dünya’dan görünmeyen kutup bölgelerini inceleyerek bilim insanlarına güneş patlamaları, manyetik alan döngüleri ve kutup bölgelerinden yükselen enerji akışları hakkında eşsiz veriler sağlayacak. Görev, Güneş’in her açıdan neredeyse eksiksiz görüntüsünü elde etmeyi ve 2035’te beklenen manyetik kutup değişimini kaydetmeyi hedefliyor.
Yakında fırlatılacak Solar Polar-orbit Observatory (Güneş Kutup Yörüngesi Gözlemevi, SPO) görevi ile insanlık, Güneş’i daha önce hiç görülmemiş bir açıdan inceleme fırsatı bulacak. Bu görev sayesinde bilim insanları, Güneş’in Dünya’dan görülemeyen gizli kutup bölgelerini araştırabilecek.
Pekin merkezli Zhongke Journal dergisi, SPO görevinin Güneş araştırmalarında yeni bir dönemi başlatacağını vurguladı.
Gökbilimciler bugüne kadar Güneş’i yalnızca ekvator kuşağından gözlemleyebiliyordu. SPO ile birlikte, uzun süredir gizemini koruyan kutup bölgeleri de incelenebilecek. Bu sayede Güneş’in manyetik alanının her 11 yılda bir nasıl tersine döndüğü, güçlü güneş rüzgârlarının nasıl oluştuğu ve uzay fırtınalarının Dünya’yı nasıl etkilediği daha iyi anlaşılacak.
Güneş’in döngüleri, kutup bölgelerinden yükselen manyetik enerji ve plazma akımları ile şekilleniyor. Bu akımlar, uyduların güvenliği başta olmak üzere birçok teknolojik sistemi etkiliyor.
Science Daily’ye göre, Ocak 2029’da fırlatılması planlanan SPO, bu gizemi çözmeyi hedefliyor. Uzay aracı, yörüngesini Güneş Sistemi’nin düzleminden çıkarmak için Jüpiter’in çekim gücünden faydalanacağı bir dizi yerçekimi yardım manevrası gerçekleştirecek ve böylece Güneş’e hem kuzeyden hem de güneyden bakabilecek.
SPO, önceki görevlerden farklı olarak yalnızca kutupların fotoğraflarını çekmekle kalmayacak; aynı zamanda yüklü parçacıklar ve manyetik alanların akışını gerçek zamanlı ölçebilecek. 15 yıl sürmesi planlanan görevde bilim insanları, Güneş’i hem sakin hem de hareketli evrelerinde gözlemleyebilecek. Ayrıca süreç içinde, 2035 civarında beklenen bir sonraki manyetik kutup değişimi de kaydedilecek.
Görevden elde edilecek veriler, Dünya’daki uydular, elektrik şebekeleri ve GPS sistemlerini etkileyebilen Güneş’in manyetik “motorunun” işleyişini ve devasa güneş patlamalarının uzaya yayılımını anlamak için kullanılacak.
SPO ayrıca, NASA’nın Solar Dynamics Observatory uydusu ve Avrupa Uzay Ajansı’nın Solar Orbiter misyonu gibi uluslararası projelerle iş birliği yapacak. Böylece ilk kez, Güneş’in her açıdan neredeyse eksiksiz bir görüntüsü elde edilecek.