Karmaşadan sıyrılan bir yapı: Stuttgart St. Fidelis Kilisesi

St. Fidelis Kilisesi.
St. Fidelis Kilisesi.

Alman mimarlık stüdyosu Schleicher.ragaller architekten, 100 yıllık tarihine birçok olay sığdıran St. Fidelis Katolik Kilisesi’ni çeşitli tarihi öğelerden ilham alarak yeniledi. 2019 yılında tamamlanan proje Stuttgart’ın gürültülü trafiğinden uzaklaşarak dingin ve sakin bir yapı olma amacı taşıyor.

Kilisenin yeni düzenlemesi sayesinde vitraylar daha görünür kılınmış.
Kilisenin yeni düzenlemesi sayesinde vitraylar daha görünür kılınmış.

Her geçen gün kiliseye gitmeyi tercih eden insanların sayılarında bir azalma olduğunu savunan mimarlık ofisi, bu duruma yeni bir tasarım programıyla karşılık veriyor. Schleicher.ragaller architekten, neredeyse 100 yıllık geçmişi olan bu kiliseyi kullanıcılar için sessizliğin hakim olduğu bir huzur bulma mekanı olarak yeniden tasarladıklarını dile getiriyor.

Yapının ilk inşası 1924/25 yıllarına dayanıyor. 100 yıllık tarihi boyunca çeşitli yenilemeler yaşayan kilisede farklı dönemlerin etkisi görülüyor.
Yapının ilk inşası 1924/25 yıllarına dayanıyor. 100 yıllık tarihi boyunca çeşitli yenilemeler yaşayan kilisede farklı dönemlerin etkisi görülüyor.

Banliyö demiryolları ve araçlarla dolu olan Stuttgart'ın batısındaki Seidenstraße Caddesi, trafik ve gürültüyle karakterize olmuş durumda. Telaşlı günlük yaşamın ortasında, St. Fidelis Kilisesi karmaşadan sıyrılarak insanlara sakin bir mekan sunuyor.

Kilisede aziz figürleri ve adak mumları yan koridorlarda -aisle- yer alan nişlere yerleştirilmiş.
Kilisede aziz figürleri ve adak mumları yan koridorlarda -aisle- yer alan nişlere yerleştirilmiş.

Katolik kilisesi, Clemens Hummel'in planlarına göre 1924/25’te tarihselcilik ile modernizmi birleştiren İtalyan bazilikası olarak yapılmış. 1944’te dış duvarlarına kadar yıkılan kilise, Hugo Schlösser tarafından renklere göre homojen bir iç mekanla yeniden inşa edilmiş. 1964'teki İkinci Vatikan Konseyi'nden sonra, Rudolf ve Maria Schwarz kiliseye yeniden yön vermiş.

Kilisenin din adamlarına mahsus alanı -chancel-, ahşaptan tasarlanmış.
Kilisenin din adamlarına mahsus alanı -chancel-, ahşaptan tasarlanmış.

Olaylarla dolu 100 yıllık tarihin ardından Schleicher.ragaller architekten tarafından yapılan en son yenilemeyle St. Fidelis şimdilik hedefine ulaşmışa benziyor. St. Fidelis’te hemen göze çarpmayan, yine de her köşesinde var olan sakinlik hissi, kendini belli ediyor. Gerekli olarak görülmeyen her şeyin ortadan kaldırılmasıyla birlikte gerekli olana odaklanabilme hissi üç nefli kiliseye odaklanılmasını sağlıyor.

Din adamlarına mahsus alan, altı kapıyla kilise salonuna açılıyor.
Din adamlarına mahsus alan, altı kapıyla kilise salonuna açılıyor.

Kesintisiz traverten zemin ve üzerinde uzanan mütevazı ahşap kaset tavan; sade ve homojen yüzeyler sunuyor. Kilise aydınlık bir atmosfere sahip. Sadeleştirme sayesinde Georg Meistermann'ın yaptığı vitraylar, artık koridorlardaki Çarmıh Durakları’nın resimleri kadar etkili olabiliyor. Aziz figürleri ve adak mumları, Neoklasik mimar Leo von Klenze'den esinlenerek içbükey nişlerdeki taş kaideler üzerinde kendi başlarına duruyor.

Martin Bruno Schmid, ayin unsurlarını yekpare kireçtaşından yapmış.
Martin Bruno Schmid, ayin unsurlarını yekpare kireçtaşından yapmış.

1964’te kilise üzerinde çalışan Maria Schwarz, aynı zamanda yeni düzenlemede mimarları paylaşım fikrini uygulamaya da teşvik ediyor. Bu topluluk ruhu, St. Fidelis'in yeni oturma düzeninde kendini gösteriyor. Vaiz kürsüsü ve sunak, orta nefte uzunlamasına bir eksen oluşturuyor. Buna paralel olarak sadıklar, ibadet sırasında yüz yüze oturacak şekilde bir oturma düzeni oluşturuyor.

Yekpare kireçtaşından vaaz kürsüsü.
Yekpare kireçtaşından vaaz kürsüsü.

Stuttgart sanatçısı Martin Bruno Schmid, ayin unsurlarını yekpare kireçtaşından yapmış. Kireç taşı unsurlar yapının iç mekanındaki renklere uyum sağlıyor ve yekpare olmaları eserlere sade bir görünüm kazandırıyor.

Mimarlar, apsiste yer alan rahip ve koronun yerine -chancel- bir sessizlik odası entegre etmiş. Yukarıdan aydınlatılan ahşap ‘iç chancel’, manevi merkezin kalbini oluşturuyor. Altı portallı kapı ile bu meditasyon ve dua yeri, kilise salonuna açılıyor.

St. Fidelis Kilisesi’nin planı, vaziyeti ile birlikte.
St. Fidelis Kilisesi’nin planı, vaziyeti ile birlikte.