Paris’te post-endüstriyel bir dönüşüm hikayesi: Rosa Luxemburg Bahçeleri

1926 yılında, koli taşımacılığı talepleri nedeniyle, araziye mal yükleme platformu olarak kullanılacak art-deco tarzında uzun, metal bir bina inşa ediliyor. Bu yapı uzun yıllar boyunca bir Fransız demiryolu şirketinin deposu olarak kullanılıyor. Halle Pajol adı verilen bu bina, Paris’te endüstriyel dönemin başlangıcına ve demiryollarının gelişimine şahit oluyor. Halle Pajol, endüstriyel faaliyetler aniden durana kadar işlevine devam etse de sonrasında, terk edilen diğer endüstriyel yapıların kaderinde olduğu gibi, kentsel atık alanına dönüşüyor.

2002 yılında, araziyi toplu konut bölgesine dönüştürecek bir proje hazırlanıyor. Ardından plandaki yeşil alanların eksikliğiyle proje, komşu bölgelerde yaşayanlardan ve yerel derneklerden şiddetli tepkiler alıyor ve iptal ediliyor. Bu sebeple arazi, bir süre daha atıl alan olarak varlığını sürdürüyor.

2008 yılına gelindiğinde ise; içerisinde Jourda Architectes ve In Situ Paysages’in de bulunduğu tasarım ekibi, arazi için yeni bir proje taslağı hazırlıyor. Ekip, bu eski demiryolu sahasında güvenli bir mahalle inşa ederek Paris’in çevresel ve sürdürülebilir gelişiminde öncü olmayı amaçlıyor.

Profesyonellerin ve çalışanların bir araya geldiği proje ekibi, gönüllük esasına dayanarak oluşturuluyor. Bu ekipte mimarlar, şehir plancıları ve sosyologlar yer alıyor.

Ekip, terkedilmiş alanda çalışmanın birçok engeli ve zorluğu beraberinde getirdiğini belirterek bu alanlarda çalışılırken; geçmiş hikaye, şimdiki senaryo ve gelecekteki etkilerin göz önünde bulundurulması gerektiğini de ifade ediyor.

Halle Pajol, proje sonucunda gençlik yurduna dönüştürülüyor. Günümüzde bina, Fransa’nın en büyük ikinci fotovoltaik enerji santraline ev sahipliği yapmasıyla biliniyor. Bölgenin enerji ihtiyacını 1.988 adet güneş paneli ile sağlayan yapı, yılda 410.000 kwh enerji üretiyor.

Ekip, Halle Pajol’ün dönüşümünde, yenilenebilir malzemeler kullanarak sürdürülebilir tasarım anlayışını yansıtıyor.

Halle Pajol’un altında 2.500 m²’lik kapalı bir bahçe bulunuyor. Huş ağacı, sedir ağacı, kır çiçekleri ve su bitkileri de dahil olmak üzere birçok türün yer aldığı bahçenin sulama sistemi, çatıda toplanan yağmur suları ile sağlanıyor.

Çocuklar için oluşturulan oyun alanlarının zemininde, kimyasallardan arındırılmış bir toprak kullanılıyor. Ayrıca çocukların kendi bahçelerini oluşturabilmeleri için de alanlar bırakılıyor.

Bahçede parsellere ayrılmış, toplam alanı 200 m² olan hobi bahçeleri yer alıyor.

Bahçe boyunca uzanan su havuzları, yürüyüş yolları, oyun alanları ve yeşil alanlar birbirine devamlılık sağlıyor.

Halle Pajol Binası ve Rosa Luxemburg Bahçeleri içerisinde ayrıca, halk kütüphanesi, konferans salonu, tasarım dükkanı, bakkal, kafe, fabrikasyon laboratuvarı ve restoran bulunuyor. Mekanlar arası geçişler, yaya yolları ve kent mobilyalarıyla sağlanıyor.

2015 yılında Rosa Luxemborg Bahçeleri’ne, 1.010 m²’lik bir eklenti yapılıyor ve alana çocuklar için dev ahşap hayvan figürleri ile çim zeminler yerleştiriliyor.

Halle Pajol Binası ve Rosa Luxemburg Bahçeleri projesi; 2011 yılında Kadınlar Mimarlık Ödülü’nü, 2014 yılında Özel Tanınma Ödülü ve Binaya Entegre Güneş Teknolojisi Ödülü’nü, 2015 yılı ADC Ödülleri’nde Karma Program Ödülü’nü aldı. 2016 yılında ise Fransa’da gerçekleştirilen Les Victoires du Paysage adlı yarışmayı kazandı.