Teğet Mimarlık’tan iddialı renovasyon: Yapı Kredi Kültür Sanat Binası

Beyoğlu’nun genişliği on beş metre, uzunluğu ise iki kilometreyi bulan İstiklal Caddesi’ne ve Galatasaray Meydanı’na cephesi olan yapı, Alman Mimar Paul Schmitthener tarafından 1958 yılında tasarlandı. Yapının en önemli özelliklerinden biri Tünel’den Taksim’e kadar uzayan yoldaki en geniş açıklık olan Galatasaray Meydanı’na konumlanmış olması. 1964 yılından beri faaliyet gösteren Yapı Kredi Kültür Sanat 2014’te başladığı yenilenme çalışması sonucu 2017’de tekrardan açıldı. Teğet Mimarlık tarafından yenilenen bu proje aslında bir yarışma sonucu seçildi.

Paul Schmitthener tasarımının bir nevi dönüşümü olan yapı bir bakıma yeni de bir bina. Ritmik pencereli, portikolu tipik bir modern mimarlık örneği olan ilk yapı cephe düzeniyle bellekte yer edinen ikonik bir yapı haline gelmiş. Teğet Mimarlık bu dönüşümü yaparken binanın eski izlerini devam ettirmesini tercih etmiş ve yapıyı meydanla bir diyaloğa sokmaya çalışmış. Ekip yenileme projesinin ana fikrini şu şekilde açıklıyor:

Kamuya açık bir kültür sanat merkezini, fiziksel olarak da etrafındaki kentsel dokuya eklemek; dolayısıyla kentsel dokuyu da merkezin iç mekanına katmak; böylelikle tecrübeleri ve olasılıkları çoğaltmak.”

Renovasyon projesi mevcut binanın kat hizalarını, dikey taşıyıcılarını, İstiklal Caddesi’ne ve ara sokağa bakan cephesinin korunarak içinin üstten başlanarak boşaltılmasıyla yapılıyor. Korunan cephe duvarları güçlendirildikten sonra en alt kattan başlanarak tekrardan inşa ediliyor. Yedinci kata yerleştirilen makas sistemi yedinci katı, son katı ve meydana bakan tarafa asılacak cam cepheyi taşıyacak şekilde tasarlanmış. Cam cephe çelik halatlarla bodrum kat perdesi ve makas sitemi arasına asılmış.

Yeni yapının katları birbirine meydana bakan cephedeki rampalarla bağlanıyor. Bu kamusal hat, meydanın devamının binanın içine akmasına katkı sağlıyor. Rampa yükseldikçe İstiklal Caddesi’ne ve Galatasaray Meydanı’na farklı bakış açıları sunuyor.

Rampalar aynı zamanda kitabevi, müze, sergi salonu, performans salonu, kütüphane ve yayınevi işlevlerini birbirine bağlıyor. Zemin katta geniş kamusal alana sahip portikodan, asma katlı kitapevine ve yapıyagiriş sağlanıyor. Rampa ilk olarak Vedat Nedim Tör Müzesi’ne bağlanıyor. Bu katta Müze aynı zamanda kitapevinin asma katını da sarıyor.

Yapının iç içe geçmiş işlev ve mekanları farklı deneyimler sunuyor.”

Rampa ile çıkılan bir üst katta iki katı kapsayan sergi salonları bulunuyor. Yapı Kredi Kültür Sanat koleksiyonundaki en önemli eser olan Akdeniz Heykeli de rampalı cephenin üçüncü katından meydana bakacak şekilde konumlandırılmış. Rampa en son yüz yirmi kişilik çok amaçlı bir salona bağlanıyor.

Beşinci altıncı ve yedinci katlarda bulunan kütüphane ve yayınevi ofisleri kamusal hattan daha kopuk bir kısımda daha sakin bir alan olarak tasarlanmış. Yedinci katta aynı zamanda meydana ve caddeye bakan bir balkon da mevcut. Ayrıca yapı “AR New into Old 2017” ve “2018 Ulusal Mimarlık Ödülleri”ni kazanmış.