'Şairaneden magazine': Yazık oldu Murat efendiye
Murat Belge’nin biyografik okumaları, köşe yazarlığının da altında, bir çeşit magazin gazeteciliği, paparazziden öteye geçmiyor: Şairlerin aşkları. Gelinen son noktada modern eleştiri, metin incelemesinde biyografik okumayı doğru bulmazken dedikoduya ne der acaba.
Nazım’ı adeta mitolojik bir kahraman gibi lanse ediyor. Necip Fazıl’ın egosunu da hayli hayli gurur diye okuyabilirdi: “Necip Fazıl’ın ego sorununu şiirinde tespit etmek zor bir şey değildir; ama tiyatrosu, tiyatro olduğu için, bu konuda daha sağlam verilerle doludur. Bir Adam Yaratmak’ta kahraman Husrev Necip Fazıl’ın ‘çelişkiler yumağı’, karmaşık insanı olmak üzere çizilmiştir… Necip Fazıl bir mitomandı. Yani, uydurur, ancak uydurduğuna kendisi de inanırdı.” (172, 175; 2018). Sanatın en ciddi empati işi olduğunu biliyoruz. Bu evrensel prensipleri hiçe sayıyor Belge, ama mesele Orhan Veli gibi kendine yakın isimler olunca bu bilgileri yarım yamalak da olsa hatırlıyor: “Orhan Veli ayrıca ‘taklitçi’dir. Örneğin hiç evlenmemiştir ama bayağı inandırıcı bir ‘Eski Karım’ şiiri yazabilir.” (225, 2018). “Oktay Rifat’sa biraz rol yapar, kendinden başka birinin ağzıyla konuşur.” (229, 2018). “Ama arkalardan gelen Necatigil ya da ‘şair’ ya da ‘anlatıcı…’” (308, 2018). Cemal Süreya da babası ölmeden “sizin hiç babanız öldü mü?/Benim bir kere öldü kör oldum” (26, 2000) diyor. Bir de “taklitçi”, “rol yapar” değil, “empatik” demek daha doğru olur.
Bazı ucu açık durum ve olguları istediğimiz gibi yorumlayabiliriz, ama bilinmelidir ki yorum, karşımızdakini değil bizi ele verir, yorum, bizim ta kendimizdir. Murat Belge’nin biyografik okumaları, köşe yazarlığının da altında, bir çeşit magazin gazeteciliği, paparazziden öteye geçmiyor: Şairlerin aşkları. Gelinen son noktada modern eleştiri, metin incelemesinde biyografik okumayı doğru bulmazken dedikoduya ne der acaba. Günümüzde bir edebiyat profesörü nasıl böyle Orta Çağ şerh yöntemiyle metin inceler, anlamak zor. Umberto Eco yaşıyor olsaydı Belge’yi eşek sudan gelinceye dek döverdi; Marks hoca mı, Marks hoca ona ağız dolusu küfrederdi. Devamı Cins nisan sayısında…
KAYNAKÇA:
Belge, Murat; Şairaneden Şiirsele-Türkiye’de Modern Şiir, İletişim Yay., İstanbul 2018. Cemal Süreya; Sevda Sözleri, YKY, İstanbul 2000. Ergin, Prof. Dr. Muharrem; Türk Dil Bilgisi, Bayrak Yay., İstanbul 1993. Kısakürek, Necip Fazıl; Çile, Büyük Doğu Yay., İstanbul 2003. Orhan Veli; Şairin İşi, YKY, İstanbul 2006. Nâzım Hikmet; Cezaevinden Memet Fuat’a Mektuplar, Adam Yay., İstanbul 1993. Nâzım Hikmet; Yazılar 1, YKY, İstanbul 2007.