ABD'den Türkiye'ye yaptırım: Neleri kapsıyor?

ABD Başkanı Donald Trump, Fırat'ın doğusunda sürdürdürülen terör grupları PKK/PYD DAEŞ'e yönelik Barış Pınarı Harekatı nedeniyle Türkiye'ye ekonomik yaptırım uygulanmasını da öngören bir liste açıkladı.

Trump'ın imzaladığı yaptırım kararnamesinde Türkiye'ye yönelik yaptırım öngören kararnameyi imzaladı.

Barış Pınarı Harekatı nedeniyle üç bakan ve iki bakanlığı yaptırım listesine alırken, çelikte gümrük vergisi yüzde 50'ye yükseltildi ve 100 milyar dolarlık ticaret anlaşması için yürütülen görüşmeler de durduruldu.

Trump yazılı açıklamasında, Washington yönetiminin Suriye'deki harekatı destekleyen herkese ağır ekonomik yaptırımlar uygulamayı sürdüreceğini söyledi. Trump yaptırımların Türkiye ekonomisine büyük zarar vereceğini de belirtti.

Terör örgütü DEAŞ'ın bölgeden tamamen temizlendiğini savunan Trump, "Türkiye'nin harekatının bu kazanımları tehlikeye atmaması gerek" dedi. Barış Pınarı Harekatı'nın bölgeye zarar verdiğini iddia etti.

Yaptırım 3 bakan ve 2 bakanlığı da kapsarken o isimleri ABD Hazine Bakanlığı açıkladı. Yaptırım uygulanan bakanlar arasında Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez yer alıyor.

Bunun yanı sıra Milli Savunma Bakanlığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıkları da yaptırım listesinde.

ABD Dışişleri Bakanı Pompeo'dan yaptırım açıklaması

Öte yandan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, söz konusu yaptırımlara ilişkin yazılı bir açıklama yayımladı.

Pompeo, "Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyindeki istikrarı bozan eylemlerine katkıda bulundukları" gerekçesiyle, Savunma Bakanı Hulusi Akar, İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Sönmez'e yaptırım uyguladıklarını açıkladı.

Açıklamada, Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyinde düzenlediği askeri harekatın durdurulması için söz konusu yaptırım kararının alındığını belirten Pompeo, Türkiye'nin ABD ile Suriye konusunda müzakere etmesi gerektiğini ifade etti.

Trump'ın yaptırımlarıyla birlikte Kongre'deki yaptırım süreci durdu mu?

Trump'ın başkan olarak yetkisini kullanıp uyguladığı yaptırımların dışında Kongre'nin her iki kanadında da Türkiye'ye yaptırım uygulanmasına dönük yasal hazırlıklar devam ediyor.

Senato ve Temsilciler Meclisi'nde hem Demokrat hem de Cumhuriyetçi üyelerin destek verdiği tasarılarda yaptırım kapsamına finans kuruluşlarının alınması, askeri anlamda işbirliğinin askıya alınması öngörülüyor.

Kongre üyeleri, Trump'ın yaptırım kararını genel olarak olumlu bulmalarına karşın yetersiz olduğunu söylüyor.

Trum, uygulanan yaptırımların Suriye'nin kuzeydoğusundaki insani durumu tersine çevirmeye yeterli olmadığını savundu.

Cumhuriyetçilerin etkili isimleri arasında yer alan çelişkili açıklamalarıyla Türkiye'nin büyük tepkisini çeken Senatör Lindsey Graham da, ateşkes ilan edilene kadar yaptırımların artarak sürmesi gerektiğini belirtti.

ABD Hazine Bakanlığı'ndan da yaptırımlara ilişkin özetle şu ifadeler kullanıldı:

• "...Türkiye hükümetinin Millî Savunma Bakanlığı, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, Millî Savunma Bakanı, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı, İçişleri Bakanı bugünkü hamleler sonucunda engellendi. Bu bakanlıkların ve yetkililerin seçilmesi Türkiye hükümetinin bölgede barışı, güvenliği ve istikrarı daha da bozacak hamlelerinin sonucudur. Gerektiği takdirde Türkiye hükümeti yetkililerine ve kuruluşlarına ek yaptırımlar yapmaya hazırız.Ek olarak, bugün belirtilen isimlerle belirli ticari işlemler yapan kişiler de bu tanıma dahil olabilirler. Buna ek olarak, bugün belirtilen kişiler adına ya da onlar için bilinçli bir şekilde finansal işlem yapan yabancı finans kurumları da ABD’nin açabileceği davalarla karşı karşıya kalabilir ya da yaptırımlar üzerinden ödemeye tabi bırakılabilirler. Bugünkü hamleler, uluslararası insani yardım STK’larının ya da Birleşmiş Milletler’in Türkiye’deki Suriyeli toplumunun ihtiyaçları doğrultusunda icra ettiği operasyonu kesintiye uğramak ya da etkilemek amacında değildir."

Dışişleri Bakanlığı'ndan ABD'ye tepki gelmişti

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, geçtiğimiz günlerde Barış Pınarı Harekatıyla bağlantılı olarak ABD Hazine Bakanlığı'nın Türkiye'ye yönelik yaptırım hazırlığı içinde olduğuna dair yapılan açıklamalara ilişkin, "Tam mütekabiliyet çerçevesinde misliyle mukabelede bulunacağımızdan kimsenin şüphesi olmamalıdır." demişti.

Sözcü Aksoy, ABD Hazine Bakanlığının Türkiye'ye yönelik yaptırımlar uygulanabileceğine dair açıklaması hakkındaki soruya verdiği yazılı yanıtta, olası yaptırımlara Türkiye'nin misliyle karşılık vereceğinin altını çizmişti.

Barış Pınarı Harekatı başladığında ABD yönetimine her seviyede bilgi aktarıldığını ve Dışişleri Bakanlığınca yapılan basın açıklamasında harekatın hedef ve kapsamı tüm açıklığıyla uluslararası kamuoyuyla paylaşıldığını anımsatan Aksoy şunları kaydetmişti:

• "Türkiye'nin milli güvenliğine tehdit oluşturan terör örgütleriyle mücadele etmektedir ve bu mücadele kararlılıkla sürdürülecektir.
• Buna karşı atılacak her adıma karşı tam mütekabiliyet çerçevesinde misliyle mukabelede bulunacağımızdan kimsenin şüphesi olmamalıdır."

Çelik ithalatı Mayıs ayında yüzde 25'e inmişti

Geçtiğimiz yıl Türkiye ve ABD arasında Rahip Andrew Brunson'ın tutukluluğu nedeniyle büyük gerilim yaşanmıştı.

Türkiye'yi Brunson'un tutukluğu nedeniyle ekonomik olarak sıkıştırmak isteyen Trump, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, "Türk lirasının çok güçlü ABD doları karşısında hızla düştüğünü" ifade ederek, Türkiye'den gelen çelik ve alüminyum üzerindeki gümrük vergilerinin artırılmasına onay verdiğini duyurmuştu.

Verdiği talimatı Twitter hesabından duyuran Trump, paylaşımında şu ifadeleri kullanmıştı:

• “Türkiye’ye uygulanan alüminyum ve çelik gümrük vergilerinin, Türkiye’nin para birimi Türk lirasının çok güçlü dolarımız karşısındaki hızlı düşüşü nedeniyle artırılması talimatı verdim! Aluminyumda vergi yüzde 20, çelikte yüzde 50 olacak. Türkiye ile ilişkilerimiz şu anda iyi değil!"

ABD Başkanı Donald Trump, Mayıs ayında yaptığı açıklamada ise ABD'nin Türkiye'den yaptığı çelik ithalatına uyguladığı yüzde 50 oranındaki gümrük vergisinin yüzde 25'e indirildiğini bildirmişti.

Beyaz Saray, ABD Başkanı Trump'ın çelik vergisiyle ilgili son düzenlemesini yazılı bir açıklamayla duyurmuştu.

Trump, önceki yıla kıyasla Türkiye'den ithal edilen çelik ürünlerinde yüzde 48 azalma görüldüğünü belirtmiş, aynı şekilde toplam çelik ithalatında da yüzde 12'lik bir azalma olduğunu ifade eden Trump, bu sebeple artık söz konusu verginin yeniden yüzde 25 düzeyine indirildiğini bildirmişti.

ABD'de çelik endüstrisinin durumu ne?

ABD, ihraç ettiğinin 4 katı kadar çelik ithal ediyor. 100'den fazla ülkeden çelik satın alıyor.

ABD Enerji Bakanlığı, 2008 finansal krizinde dibe vuran çelik endüstrisinin toparlanmakta olduğunu açıkladı; ancak ABD halen 2000'lerin başındaki çelik üretim miktarının gerisinde. 2000 yılında 112 milyon ton çelik üreten ABD, 2016'da 86,5 milyon ton çelik üretti.

2000 yılında 135 bin kişiyi istihdam eden sektörde 2016 yılında yaklaşık 83 bin 600 kişi çalışıyordu.

2017 yılında Türkiye'den ABD'ye 1,66 milyar dolar ihracat gerçekleşti

ABD Ticaret Temsilciliği verilerine göre, 2017'de Türkiye'den bu ülkeye GTS programı kapsamında 1,66 milyar dolar ihracat gerçekleşti. Bu rakam ABD'nin Türkiye'den yaptığı toplam ithalatın yüzde 17,7'sine tekabül ediyor.