Dünya sadece bakıyor: 900 bin Arakanlı Müslüman yurduna dönemiyor

Arakanlı Müslümanlar Bagladeş'e geçerken görünüyor.
Arakanlı Müslümanlar Bagladeş'e geçerken görünüyor.

2012'de Budistler ve Müslümanlar arasında çıkan çatışmalarda binlerce Müslüman katledilmiş, evleri ve iş yerleri ateşe verilmişti.

Kitlesel şiddet eylemleriyle Müslümanları hedef alan Budistler ve Myanmar ordusu olayların daha da şiddetlenmesine, Müslüman halkın göç yolunda hastalık kapmasına ve hayatını kaybetmesine neden oldu.

Baskı ve zulümden kaçan 900 bin kadar Müslümanın yurtlarına geri dönmesi için Bangladeş ve Myanmar arasındaki anlaşmalar da bugüne kadar hayata geçirilemedi.

● BM Mülteciler Yüksek Komiserliği, Bangladeş tarafından 22 binden fazla mültecinin isminin Myanmar'a gönderildiğini, Myanmar hükümetinin ilk aşamada bunlardan 3 bin 500 kadarının geri dönmesini onayladığını açıkladı.

Mynmar'da sistematik zulme maruz kalan Arakanlı Müslümanların acıları dinmiyor.

Myanmar ordusu Arakanlı Müslümanlara yönelik etnik temizlik kampanyası nedeniyle dünya kamuoyunun hedefinde yer alırken, BM ve uluslararası insan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanlara yönelik şiddeti "etnik temizlik" ya da "soykırım" olarak adlandırıyor.

Müslümanlara sistematik zulüm

Myanmar ordusunun, 25 Ağustos 2017'de silahlı militanlarla mücadele gerekçesiyle Arakan'da sivillere yönelik düzenlediği katliamın acıları unutulmuyor.

Arakanlı Müslümanların maruz kaldığı şiddet çok daha eskilere dayanıyor.

Myanmar'da 1970'lerden bu yana zulüm ve sistematik baskıya uğrayan Arakanlı Müslüman nüfusun büyük çoğunluğu, topraklarını terk ederek bölge ülkelere göç etti.

Myanmar'daki katliamlardan kaçan Arakanlı mültecilerin sığındığı Bangladeş'in Cox's Bazar kentinde kampların içerisinde büyük bir insani trajedi yaşanıyor.
Myanmar'daki katliamlardan kaçan Arakanlı mültecilerin sığındığı Bangladeş'in Cox's Bazar kentinde kampların içerisinde büyük bir insani trajedi yaşanıyor.

Arakanlı Müslümanlar devletsiz bırakıldı

Ülkede 1982'de kabul edilen yasayla vatandaşlık haklarını kaybeden Arakanlı Müslümanlar "devletsiz" sayılıyor. BM tarafından "eziyet gören dini azınlık" olarak kabul edilen Arakanlı Müslümanlar, hem şiddet olaylarına hem de yasal, ekonomik ve toplumsal ayrımcılığa maruz kalıyor.

Milliyetçi Budistler karşı çıkıyor

Hala 135 ayrı etnik grubun resmi olarak tanındığı ülkede, radikal milliyetçi Budistler, Arakanlı Müslümanların resmen tanınmasına karşı çıkıyor.

Arakan eyaletinde 2012'de Budistler ile Müslümanlar arasında çıkan çatışmalar, Arakanlı Müslümanların dramını gözler önüne serdi. Olaylarda çoğu Müslüman binlerce kişi vahşice katledildi, yüzlerce ev ve iş yeri ateşe verildi.

Arakanlı Müslümanlar, Kutupalong ve Balukhali Mülteci Kamplarında hayata tutunmaya çalışıyor.
Arakanlı Müslümanlar, Kutupalong ve Balukhali Mülteci Kamplarında hayata tutunmaya çalışıyor.

İnsan hakları ihlali tüm dünyanın gözü önünde oldu

Arakanlı Müslümanlar, Ekim 2016'da eyaletteki bazı polis kontrol noktalarına yapılan saldırıların ardından Myanmar ordusunun başlattığı operasyonlarda şiddete ve ağır insan hakları ihlallerine maruz kaldı. Operasyonların ana hedefi yine siviller oldu.

Köyler yakıldı, insanlar ateşe atıldı

Arakanlı Müslümanların dramını gözler önüne seren tarih ise 25 Ağustos 2017 oldu.

Arakan'daki sınır karakollarına düzenlenen eş zamanlı saldırıları gerekçe gösteren Myanmar ordusu ve Budist milliyetçiler kitlesel şiddet eylemlerini başlattı ve 10 bine yakın kişi katledildi.

Arakanlı Müslümanlar, yaşadıkları
Arakanlı Müslümanlar, yaşadıkları
  • Etnik temizliğe dönüşen saldırılarda yüzlerce köy ordu ve fanatik Budistler tarafından yok edilirken, 900 bini aşkın Arakanlı Müslüman dağlık bölgeler, nehir ya da deniz üzerinden komşu Bangladeş'e sığınmak zorunda kaldı.

Göç yolunda Arakanlı Müslümanları taşıyan teknelere ateş açılması nedeniyle çoğu çocuk onlarca insan boğularak can verdi. Yolculukları sırasında Arakanlı Müslümanların içinde olduğu derme çatma tekneler sık sık alabora oldu, kara, deniz ve nehir geçişleri sırasında Myanmar güvenlik güçleri yer yer taciz ateşi açtı.

Geri dönüş için 'zayıf' sinyal

Myanmar’ın Bangladeş sınırı yakınlarındaki Arakan eyaletinde yaşayan Müslüman azınlık, ülkede bugüne kadarki yönetimler tarafından Bangladeş'ten gelen göçmenler olarak görülüyor ve resmi belgelerde "Bengalli" olarak adlandırılıyor.

Myanmar ve Bangladeş, şiddet olaylarından kaçan binlerce Arakanlı Müslüman'ın, Bangladeş'teki kamplardan Myanmar'a gönüllü geri dönmesi için ikinci girişim başlattı.

Kamplarda hayat mücadelesi veren Arakanlı Müslümanlar.
Kamplarda hayat mücadelesi veren Arakanlı Müslümanlar.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğinden (UNHCR) yapılan açıklamada, Bangladeş tarafından 22 binden fazla mültecinin isminin Myanmar'a gönderildiği belirtilerek, Myanmar hükümetinin ilk aşamada bunlardan 3 bin 500 kadarının geri dönmesini onayladığı ifade edildi.

Bangladeş Mülteci Yardım ve Geri Dönüş Komiseri Abul Kalam, Bangladeş'in başkenti Dakka'da yaptığı açıklamada, 3 bin 500 mültecinin kimliklerinin Myanmar tarafından doğrulandığını vurgulayarak, isimleri Myanmar hükümetince onaylanan Arakanlı Müslümanların isterlerse Myanmar'a geri dönebileceğini kaydetti.

900 bin Arakanlı, Bangladeş'teki mülteci kamplarında yaşıyor

Merkezi Avustralya'da bulunan düşünce kuruluşu Avustralya Stratejik Politika Enstitüsünün (ASPI) Aralık 2018 ile Haziran 2019 arasında en son uydu görüntülerine dayanılarak oluşturulan raporunda, Myanmar hükümetinin mültecilerin dönüşü için yaptığı hazırlıkların yeterli olmadığı belirtilmişti.

Geçen kasımda, 2 bin civarında Arakanlı Müslüman'ın Myanmar'a dönüş planı, BM koruması olmadan Myanmar'a geri dönmek istemedikleri için askıya alınmıştı.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), 900 bin Arakanlı Müslüman'ın yaklaşık iki yıldır Bangladeş'teki mülteci kamplarında yaşadığını belirterek, bu insanların bir an önce ülkeye dönüşü için Myanmar yönetimine gerekli koşulları sağlaması çağrısı yapmıştı.

Kamplarda kalan çocuklar birçok şeyden mahrum bir hayat yaşıyor.
Kamplarda kalan çocuklar birçok şeyden mahrum bir hayat yaşıyor.

Raporlar ne diyor?

BM'nin açıkladığı son verilere göre, 2017'den bu yana Myanmar'daki şiddetten kaçan 900 bin Arakanlı Müslüman Bangladeş'e sığındı.

Arakan'da 1970'lerde yaklaşık 2 milyon Müslüman'ın yaşadığı tahmin edilirken, sistematik saldırılardan kaçış nedeniyle bu sayı 300 binin altına geriledi.

Uluslararası insan hakları kuruluşlarının yayınladığı uydu görüntülerine göre, bölgede Müslümanlara ait 350'den fazla köy yakıldı.


Arakanlı Müslümanlara etnik temizlik

Arakan'daki sınır karakollarına 25 Ağustos 2017'de düzenlenen eş zamanlı saldırıları gerekçe gösteren Myanmar ordusu ve Budist milliyetçiler, kitlesel şiddet eylemleri başlatmıştı.

BM'ye göre, Ağustos 2017'den sonra Arakan'daki baskı ve zulümden kaçıp Bangladeş'e sığınanların sayısı 900 bine ulaştı. Uluslararası insan hakları kuruluşları, yayımladıkları uydu görüntüleriyle yüzlerce köyün yok edildiğini kanıtladı.

Kamplardaki çocuklar her şeye rağmen gülümsüyor.
Kamplardaki çocuklar her şeye rağmen gülümsüyor.

Bangladeş, ülkedeki Arakanlı mültecilerin yurtlarına dönüşü için Myanmar ile vardığı anlaşmayı uygulamaktan vazgeçerken, uluslararası medya ve yardım kuruluşlarının Arakan bölgesine girişini ciddi oranda kısıtlayan Myanmar hükümeti ise Arakanlı Müslümanların dönüşlerine ilişkin verdiği sözleri yerine getirmedi.

BM ve uluslararası insan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanlara yönelik şiddeti "etnik temizlik" ya da "soykırım" olarak adlandırıyor.

Geri dönüş çözüm mü?

İnsan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanların güvenli ortam sağlanmadan Myanmar'a dönmelerinin, yeni bir etnik temizlik girişimine yol açacağı endişesini taşıyor.

Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >