Sigara içmeyenlerde de akciğer kanseri tehlikesi büyüyor: Nedeni şaşırtmadı
Sigara içmiyorsanız güvendesiniz sanıyorsanız, yanılıyorsunuz. Bilim insanları, akciğer kanserine yol açan gizli tehlikeyi açıkladı: Her nefeste ölümcül risk biraz daha artıyor… İşte akciğer kanserini riskini tetikleyen o neden.
1-5
Sigara içmediği halde akciğer kanserine yakalananların sayısı artıyor. Bilim insanları bu endişe verici artışın ardında hava kirliliğinin etkili olduğunu ortaya koydu. Özellikle büyük şehirlerde yaşayan milyonlarca kişi, farkında olmadan ciddi bir riskle karşı karşıya.
Nature dergisinde yayımlanan geniş kapsamlı araştırmaya göre; Avrupa, Kuzey Amerika, Afrika ve Asya'da sigara içmemiş 871 akciğer kanseri hastasının genetik verileri incelendi. Sonuçlar çarpıcıydı: Kirli hava, kanserle ilişkilendirilen genlerde ciddi mutasyonlara yol açıyor. Özellikle TP53 gibi tümör baskılayıcı genlerdeki hasar, hava kirliliğiyle doğrudan bağlantılı.
2-5
PM2.5 Partikülleri En Büyük Tehdit
Havadaki çapı 2.5 mikrometreden küçük olan PM2.5 partikülleri, insan vücudu tarafından filtrelenemiyor. Bu parçacıklar akciğerlerden kan dolaşımına geçerek yalnızca kanser değil, kalp hastalıkları ve DNA hasarına da yol açabiliyor.
Araştırmacılar ayrıca, kirli havaya maruz kalan bireylerde telomer adı verilen koruyucu DNA yapıların kısaldığını belirledi. Telomerlerin kısalması, yaşlanmayı hızlandırıyor ve hücre yenilenmesini olumsuz etkiliyor.
3-5
Sigara Kadar Tehlikeli: “Sessiz Katil”
San Diego Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ludmil Alexandrov, “Sigara içmeyenlerde akciğer kanseri oranı artıyor ama nedenini uzun süre anlayamıyorduk. Şimdi hava kirliliğiyle güçlü bir ilişki olduğunu biliyoruz,” diyerek tehlikenin boyutuna dikkat çekti.
Ulusal Kanser Enstitüsü’nden Dr. Maria Teresa Landi ise, “Sigara içmeyen bireylerin riski bugüne kadar göz ardı edildi. Ancak bu, büyüyen bir halk sağlığı krizidir. Acil adımlar atılmalı,” ifadelerini kullandı.
4-5
Veriler Korkutuyor
Her yıl sigara içmeyen yaklaşık 6 bin kişi akciğer kanseri nedeniyle hayatını kaybediyor. 2008-2014 yılları arasında sigara içmeyenlerde görülen vakalar iki katına çıktı. PM2.5 seviyelerindeki artış ise bu riski yüzde 8, ölüm riskini ise yüzde 11 oranında artırıyor.
Dünya genelinde her yıl yaklaşık 7 milyon kişinin ölümünden sorumlu tutulan hava kirliliği, artık sadece çevre sorunu değil, bir halk sağlığı alarmı olarak görülüyor.
5-5
