Coğrafya kaderdir: Çin

Kendinizi tanıtır mısınız?

Adım Liu Jun, 4 sene önce Çin'den Türkiye'ye geldim. 30 yaşındayım. Burada Çince öğretmenliği yapıyorum.

Türkiye'ye neden geldiniz?

Çünkü Türkiye’nin bendeki izlenimi çok güzeldi ve insanlarının sıcakkanlı olduğunu duymuştum. Ayrıca Çin'de, Türkiye'de yaşamanın kolay olduğunu söylüyorlardı. Avrupa'ya göre ucuzluğu da kararımda etkili oldu.

Türk ve Çin kültürlerinin bariz benzerlikleri var mı?

Eski Çin kültüründeki aile bağları benziyor Türkler ile. Genel manada aile fertlerinin birbirine bağlı olduğu bir toplum varmış eskiden. Şimdi durum farklı diyebiliriz ama yavaş yavaş eskiye dönüş söz konusu.

Dünya tarihinin başından beri hem komşu hem düşman olan iki millet: Türkler ve Çinliler. Bu ezeli anlaşmazlık orada biliniyor mu?

Türk tarihi hakkında pek iyi düşünüldüğünü söyleyemem. Türklerin eskiden çok iyi at sürdüğünü ve çok iyi savaştığını biliyoruz.

Çin’de hangi inançlar yaygın?

Genel bir dini inanç yok. Yani halk ateist diyebiliriz. İhtiyarlayan Çinlilerin bir kısmı Budizm’e inanmaya başlıyor. Tabii Doğu Türkistan halkı Müslüman, onlar ayrı. Pekin çevresinde Müslüman bulmak zor.

Çin’de kutlanan özel günler nelerdir?

Çin’de öğrencilerin ve toplumun kutladığı özel günler farklı. Aslında Türkiye ile benzer, iki aylık yaz tatili, bir aylık kış tatili var öğrenciler için. Çalışanların yıllık izni yalnızca bir hafta. Ayrıyeten, yılbaşı resmi tatil.

Çin, dünyanın en iyi ekonomilerinden birine sahip. Bu durum halka nasıl yansıyor?

Çin’in büyük bir ekonomiye sahip olması halkın cebine güzel bir şekilde yansıyor tabii ki. Çinliler genelde çok fazla geziyor. Halkın ekonomik durumunun iyi olmasıyla alakalı bu durum. Fakat Çin'deki genel problemin, evlerin çok pahalı olması olduğunu söyleyebilirim.

Çin bugünkü ekonomik düzeye gelmeyi son 10-20 yılda başardı. 20 yıl önceki Çin ile bugünkü Çin'i kıyas edebilir misiniz?

Ekonominin büyümesi yavaş yavaş oldu. Eskiden bazı şeyler eksikti, zaman geçtikçe tamamlandı. Halk refah içinde yaşıyor. 20 yıl önceye kıyasla şu an ev satın alma problemi olduğunu söyleyebilirim. Nasıl ki Türkiye'de çoğu kişi yaşam kalitesinin yükselmesi amacıyla İstanbul'a göçüyorsa bizde de aynı durum var. Herkes büyük şehirlere, Pekin’e akın ediyor. Dolayısıyla ev fiyatları artıyor. Halk bu durumdan fazlasıyla rahatsız.

Çin'de nasıl bir eğitim sistemi mevcut? Türkiye'deki yahut Avrupa'daki sistemden belirli farkları var mı?

Çin’deki eğitim sistemi Türkiye’ye benziyor. İlkokul 6, ortaokul ve lise 3 sene sürüyor. Türkiye’deki sistemden ayrılan noktalardan bir tanesiyse bizde sadece üniversite sınavına yönelik değil, hayata dair de derslerin olması. Öğrenciler genel mânâda çok çalışkan. Ortaokuldayken akşam dokuz buçuğa, lisedeyken ise akşam on buçuğa kadar çalışıyor. Ayrıca çok adil bir sistem var. Kişinin anne babası yoksul olsa dahi o kişi en iyi üniversitelerde okuyabilir ve güzel bir meslek sahibi olabilir. Özetle, katı ve zor bir sistem mevcut.

Komünizmin sosyal hayata etkisi nasıl, halk yönetimden memnun mu?

Çin’de tek siyasi parti ve tek lider var. Bu durumun olumlu etkilerini görüyoruz. Halk yönetimden de ideolojiden de memnun.

Çin’in uzun yıllar tek çocuk politikası uyguladığını biliyoruz. Halkın bu sıkı ve acımasız politikaya karşı tutumu nasıldı?

Nüfus politikası gereği aileler yalnızca bir çocuk sahibi olma hakkına sahiplerdi ve halk bu durumdan fazlasıyla rahatsızdı. Geçtiğimiz yıllarda bu politikadan vazgeçildi, şu an daha esnek bir nüfus politikası uygulanıyor.

Halkın Doğu Türkistan’daki soykırıma tepkisi nasıl? Bu zulme karşı geliyorlar mı?

Hangi olaylar, ne soykırımı?

(Bu cevaptan Çin’in kendi medyasına ve halkına bu zulümleri yansıtmadığı kanısına varıyoruz.)

Bu güzel röportaj için teşekkür ederiz.

Röportajı hazırlayanlar: Lise öğrencileri Beyzanur Özkan ve Ahmet Arif Kutlu

Röportajı veren: Lıu jun