Dijital kitap mı, basılı kitap mı?

Dijital kitap mı, basılı kitap mı.
Dijital kitap mı, basılı kitap mı.

Dünya dijitalleşiyor. Sağlık sektöründen eğitimine, bilgi teknolojilerinden iş gücüne kadar birçok alan dijitalleşiyor. Bunun yanında kültür de dijitale doğru kaymakta. Tiyatro kültürü kendisini sinema ve televizyona, müzik aletleri de yavaş yavaş dj setlerine teslim olmakta. Hatta ve hatta insan emeği de dijitalleşen zekâlara alan vermekte. Peki, dijitalin bu kadar hâkimiyet kurduğu bir ortamda dijital kitaplar, basılı kitapların yerini alabilecek mi?

Hükûmet

Dijital kitaplar, basılı kitapların yerini alacaktır.

Dijital kitaplar kendi kültürünü oluşturmaktadır.
Dijital kitaplar kendi kültürünü oluşturmaktadır.

Dijital kitaplar, birçok formattan oluşmaktadır. Bunların arasına seslendirme ve görsel teknolojiler girmektedir. Bu anlamda günümüzde Instagram ve Youtube gibi mecralarda yer edinen dijital kitaplar, yavaş yavaş basılı kitapların yerini almaktadır.

Dijital kitaplar, basılı kitaplardan daha ulaşılabilirdir. Günümüzde herkesin ceplerine giren akıllı telefonlar ve internet sayesinde dijital kitaplar her an ulaşılabilir hâle gelmiştir. Örnek olarak insanlar yolda, sporda, alışverişte sesli kitapları dinleyebilmekte ve her anındaki verimi maksimuma çıkartabilmektedir. Bunun yanında dijital kitapların maddi olarak daha ekonomik olması, her an erişebilme olanağı sunması, üzerinde not tutulabilmesi, her formatta okunabilmesi ve anında binlerce seçenek vaat etmesi gibi imkânlara sahip olması, bunları basılı kitapların önüne geçirmektedir.

Dijital kitaplar kendi kültürünü oluşturmaktadır. Küresel ağ sayesinde dijital kitaplar, görsel formatlara; görsel içerikler de dijital kitaplara dönüşüp birbirlerini beslemektedir. Hatta aynı zevklere sahip olan insanlar da küresel ağ sayesinde kendi dijital kitap kulüplerini kurmakta ve onlar üzerine yeni bir kültür inşa etmektedir. Tüm bu sebeplerden dolayı dijital kitaplar, hızla basılı yayınların yerini almaktadır.

Muhalefet

Dijital kitaplar, basılı kitapların yerini alamayacaktır.

Kitap okumak, bir verim meselesi değil, bir zevk meselesidir.
Kitap okumak, bir verim meselesi değil, bir zevk meselesidir.

Basılı kitaplar, dijital kitapların sağlayamayacağı pek çok değeri ve hissiyatı beraberinde getirir. Kitap okuma deneyimi, yalnızca bilgi edinmek değil; aynı zamanda bir esere dokunma, onun kokusunu hissetme ve fiziksel sayfalarını çevirme gibi duyusal deneyimlerle de ilgilidir. Bu anlamda basılı kitaplar, insanlarla derin bir bağ kurar. Bu hissiyat dijital kitaplarda tam anlamıyla sağlanamaz.

Basılı kitapların bir başka avantajı ise uzun ömürlülüğüdür. Dijital cihazlar zamanla bozulabilir, kaybolabilir, güncellemeler gerektirebilir ve veri kayıplarına maruz kalabilir. Ancak basılı bir kitap, uzun yıllar boyunca nesilden nesle aktarılabilir ve korunabilir. Dijital kitaplar teknolojiye bağımlıyken, basılı kitaplar sabittir ve herhangi bir cihaza ihtiyaç duymadan okunabilir.

Ayrıca dijitalleşme, dijital yorgunluğu beraberinde getirir. Ekranlara sürekli maruz kalmak gözleri yorabilir, dikkat dağınıklığı oluşturabilir ve uzun süreli okuma motivasyonunu azaltabilir. Bunların yanı sıra, pek çok dijital içerik, gençleri ciddi anlamda olumsuz etkileyebilmektedir. Oysa basılı kitaplar, okuma sürecinde daha az dikkat dağıtıcıdır ve kişinin kitaba odaklanmasını kolaylaştırır. Özellikle eğitsel materyallerde bu odaklanma farkı çok önemlidir.

Kitap okumak, bir verim meselesi değil, bir zevk meselesidir. Kitaplar farklı işler yaparken araya sıkıştırılacak “podcast”ler olmadığı gibi, okunurken tam bir odaklanma ister. Bu odaklanma zihni çalıştırırken, aynı zamanda ruhu da dinlendirmektedir. Fakat dijital kitapların getirdiği keşmekeş yüzünden insanlar, kitapların ruhunu algılayamaz ve kitapları bir meta olarak görür hâle gelmeye başlamışlardır. Kitapların ruhunu devam ettirebilmek adına basılı yayınlar tercih edilmelidir.

Son olarak kültürel miras ve nostalji unsuru da dikkate alınmalıdır. Kitap raflarında biriktirilen basılı kitaplar, bir insanın bilgi birikimini ve zevkini fiziksel olarak yansıtır. Dijital kitaplar, bu mirası ve kişisel bağlanmayı sunamaz.