Dünyaya teşrif etti iki cihan Serveri

Mevlidlerde Hz. Peygamber (a.s.v.)’in doğumu üzerinde durulmuş, Miraç bahsi ele alınmış ve çeşitli mucizeleri tasvir edildikten sonra vefatı konu edilmiştir.
Mevlidlerde Hz. Peygamber (a.s.v.)’in doğumu üzerinde durulmuş, Miraç bahsi ele alınmış ve çeşitli mucizeleri tasvir edildikten sonra vefatı konu edilmiştir.

Ol Rebi-ûl evvel âyın nîcesi On ikinci gece isneyn gecesi Ol gece kim doğdu ol Hayr-ûl-Beşer Annesi anda neler gördü neler.

12 Rebiülevvel (9 Kasım 2019) tarihi Peygamberimiz (a.s.v.)’in hem dünyayı, hem ahireti, hem de Mekke’den çıktığı hicret yolculuğundan sonra Medine’yi teşrif tarihidir. Tesadüf mü, tevafuk mu siz karar verin. Mevlid lügatta “doğum yeri ve zamanı” demektir. Istılâhî olarak asıl kullanımı olan Hz. Peygamber’in (a.s.v.) doğum yılının kutlanması şeklinde kullanılmıştır.

Efendimiz (a.s.v.)’in ahirete doğumu münasebetiyle ilk başlatılan ritüeller Fatımî Devleti’nde görülmektedir. Daha sonra Selahaddin-i Eyyûbî’nin kayınbiraderi Erbil Atabegi Begteginli Muzaferüddin Kökböri mevlidi büyük bir törenle kutlamaya başladı. Her devlette farklı âdet ve usûllerle gerçekleştirilen mevlid, daha çok ulema ve tasavvuf ehlinin hazır bulunmasıyla, zikirler ve hediyeler eşliğinde oluşturuldu.

Endülüs ve Selçuklularda devam eden Mevlid geleneği asıl gelişimini sağladığı Osmanlılara intikâl etti.

Osmanlı'da Mevlid, Miraç, Berat, Regaib kandilleri ile Kadir Gecesi’nde gecenin önemine binaen kutlama etkinlikleri düzenlemiştir. Düzenlenen kutlama törenlerine devlet yöneticileri ve halk özen göstermiş, bu geceleri ibadetle geçirmeye çalışmışlardır. Resimde Abdulhamit Han'ın mübarek günlerde halkın arasına karıştığı görülmekte...
Osmanlı'da Mevlid, Miraç, Berat, Regaib kandilleri ile Kadir Gecesi’nde gecenin önemine binaen kutlama etkinlikleri düzenlemiştir. Düzenlenen kutlama törenlerine devlet yöneticileri ve halk özen göstermiş, bu geceleri ibadetle geçirmeye çalışmışlardır. Resimde Abdulhamit Han'ın mübarek günlerde halkın arasına karıştığı görülmekte...


Osmanlılarda manzum olarak kaleme alınan bu tür eserler sair İslam devletlerine nispetle oldukça zengin bir yer işgal etmekteydi. Bu mevlid metinleri içerisinde de bilinen en eskisi Süleyman Çelebi’nin eseridir. Onun 1409’da kaleme aldığı Vesîletü’n-Necât adlı mesnevîsinin ilk Türkçe mevlid olduğu kabul edilir ve en çok kullanılanıdır. Türkçe kaleme alınan Mevlidlerin yaklaşık 200 adet olduğu ve kısm-ı âzâmının aruzun “fâilatün fâilatün fâilun” kalıbıyla yazıldığı görülmektedir.

HER FASLIN SONUNDA SELÂT GETİRİLİR

Mevlidlerde Hz. Peygamber (a.s.v.)’in doğumu üzerinde durulmuş, Miraç bahsi ele alınmış ve çeşitli mucizeleri tasvir edildikten sonra vefatı konu edilmiştir. Bu türde yazılan eserlerin hepsi Ehl-i Sünnet itikadı doğrultusunda kaleme alınmış, Âyet ve Hadislerden iktibaslar yapılarak telmihlerle desteklenmiştir.

Umumiyetle tevhid, münâcât ve naat ile başlayan eserler, kâinatın yaratılış sebebi olarak nur-i Muhammedî’den bahseder ve dua bölümü ile nihayete erer. Her faslın sonunda Hz. Peygamber (a.s.v.)’e hususî bir salât getirilir.

Müslümanlar, Peygamber Efendimizin âlemi teşrif gününü bin yıllardır kutluyorlar. Bu kutlamalarla Efendimizin (a.s.v.) doğduğu Rebiülevvel ayı, mü'minlerin bir diğer bayramı olmuştur.
Müslümanlar, Peygamber Efendimizin âlemi teşrif gününü bin yıllardır kutluyorlar. Bu kutlamalarla Efendimizin (a.s.v.) doğduğu Rebiülevvel ayı, mü'minlerin bir diğer bayramı olmuştur.

Osmanlılarda Mevlid törenleri Kanuni Sultan Süleyman zamanında başlamış ve III. Murad devrinde resmî protokollerde yerini almıştı. Devrin kaynaklarından Mustafa Selanikî Tarih’inde Sultan Süleyman’ın vefatı dolayısıyla otağında mevlid okunduğunu yazar. Aynı kaynakta III. Murad Han’ın Resûl-i Ekrem’in doğumu münasebetiyle bütün minarelerde kandil yakılmasını ve camilerde mevlid okunmasını emir buyurdukları da zikredilmektedir.

Yine Kâbe-yi muazzama için 3. Murad tarafından Mekke kadısına takdim edilen pahalı şamdanlar mevlid okunacağı zaman çıkarılması için gönderilmişti.

Mevlid törenleri saray, konak ve evlerde yapıldığı gibi Padişah’ın bizzat katıldığı Mevlid Alayı ile de tertip edilirdi. Topkapı Sarayı’ndaki törenler Ağalar Camii, Çinili Köşk, bilahare (geçen hafta meydanında tepindikleri) Sultan Ahmed Camii, Eminönü Valide Sultan, Eyüp Sultan, Beyazıt, Nusretiye ve Yıldız camilerinde gerçekleştirilirdi. Evvela devlet ricaline davetiyeler gider ve protokol kıyafetlerini giymeleri emredilirdi (BOA,d..,361). Tertip olunan Mevlid’e katılan şahıslara hediyelerden başka belli bir miktarda meblağ da tahsis edilirdi (BOA,MKT, DV.,102/61).

Mevlid Osmanlı'da çok heyecanlı geçer, ulema takımı aralarında sohbetler ederlerdi...
Mevlid Osmanlı'da çok heyecanlı geçer, ulema takımı aralarında sohbetler ederlerdi...


Mevlid Osmanlı coğrafyasında besteli ve kendine has bir şekilde irticalen okunarak hususî bir törenle icra edilirdi. Mevlid kandili/gece, mübarek gün ve geceler, din büyüklerini anma, ölüm, doğum, sünnet, evlenme ve hac için bir araya gelinen meclislerde okunurdu. Eserin bilinen bestekârı Bursalı Sekban’dır. Lâkin zamanla okunma usulü unutulmuş, yazma eserlerdeki derkenarlardan takip edilmesi gereken makam seyri tespit edilebilmiştir.

Hz Peygamber (a.s.v.)’ın insanlığı şereflendirmelerinin sene-i devriyesi mübarek ola.