0

JURNAL.İST HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

Ramazana kısa süre kala 12 klişe soruya 12 cevap

Hikmet Yalçınkaya
HİKMET YALÇINKAYA
03 MAYIS 2019 , CUMA 06:00
Abone ol
İstanbul’un minareleri geçtiğimiz yıl mahyalarla süslenmişti.
İstanbul’un minareleri geçtiğimiz yıl mahyalarla süslenmişti.

● Müslüman alemi için özel bir yeri olan ramazan ayına kısa süre kala, ramazan hazırlıkları tüm hızıyla devam ediyor.

● Davul sesleri, sahur sofraları, iftar masaları derken büyük bir heyecanla beklenen ramazan ayında herkesin kafasında soru işaretleri oluşturan 'makyaj orucu bozar mı? sorusundan 'bayramda oruç tutulur mu?' tartışmasına kadar birçok konu başlığı, bu ramazanda yine en çok merak edilen konulardan olacak gibi görünüyor.

"Ey iman edenler! Sizden öncekilere farz kılındığı gibi sakınasınız diye size de sayılı günlerde oruç farz kılındı. İçinizden hasta veya yolcu olan başka günlerde sayısınca tutar. Orucu tutmakta zorlananlara (zorlukla güç yetirebilenler veya güç yetiremeyenler) bir yoksulun -günlük- yiyeceği kadar fidye gerekir." (Bakara, 2/183-184)

On bir ayın sultanı huzur ve bereket ayı ramazanın ilk teravih namazı 5 Mayıs Pazar günü kılınacak. Müslümanlar için büyük öneme sahip üç aylardan ramazan ayının ilk orucu için 5 Mayıs'ı 6 Mayıs'a bağlayan gece sahura kalkılacak.

  • Ramazan ayının ardından 4 Haziran'da ise Müslümanların büyük sevinçle karşıladığı Ramazan Bayramı'na girilecek.

İmsakiye için buraya tıklayın

Ramazan ayının yaklaşmasıyla birlikte 'orucu bozan durumlar' her dönem gibi bu dönem de en merak edilen konu başlıklarından biri oldu.

Oruç hakkında merak edilen 12 ramazan klişesi:

*Merak edilen soruların cevapları, Diyanet İşleri Başkanlığının web sitesinde Din İşleri Yüksek Kurulu tarafından hazırlanan “Dini Soruları Cevaplandırma Platformu”nda yer alan fetvalardan derlenmiştir.


Oruçluyken diş fırçalamak orucu bozar mı? Boğaza su kaçırmadan ağzı su ile çalkalamak orucu bozmadığı gibi diş fırçalamakla da oruç bozulmaz (el-Fetâva’l-Hindiyye, I, 220). Bununla birlikte, diş macununun veya suyun boğaza kaçması hâlinde oruç bozulur.
Oruçluyken diş fırçalamak orucu bozar mı? Boğaza su kaçırmadan ağzı su ile çalkalamak orucu bozmadığı gibi diş fırçalamakla da oruç bozulmaz (el-Fetâva’l-Hindiyye, I, 220). Bununla birlikte, diş macununun veya suyun boğaza kaçması hâlinde oruç bozulur.
Göz damlası orucu bozar mı? Uzman göz doktorlarından alınan bilgilere göre, göze damlatılan ilaç miktar olarak çok az (1 mililitrenin 1/20’si olan 50 mikrolitre) olup, bunun bir kısmı gözün kırpılmasıyla dışarıya atılmakta, bir kısmı gözde, göz ile burun boşluğunu birleştiren kanallarda ve mukozasında mesamat yolu ile emilerek vücuda alınmaktadır. Damlanın yok denilebilecek kadar çok az bir kısmının, sindirim kanalına ulaşma ihtimali bulunmaktadır. Bu bilgiler, yukarıdaki bilgilerle birlikte değerlendirildiğinde, göz damlası orucu bozmaz.
Göz damlası orucu bozar mı? Uzman göz doktorlarından alınan bilgilere göre, göze damlatılan ilaç miktar olarak çok az (1 mililitrenin 1/20’si olan 50 mikrolitre) olup, bunun bir kısmı gözün kırpılmasıyla dışarıya atılmakta, bir kısmı gözde, göz ile burun boşluğunu birleştiren kanallarda ve mukozasında mesamat yolu ile emilerek vücuda alınmaktadır. Damlanın yok denilebilecek kadar çok az bir kısmının, sindirim kanalına ulaşma ihtimali bulunmaktadır. Bu bilgiler, yukarıdaki bilgilerle birlikte değerlendirildiğinde, göz damlası orucu bozmaz.
Makyaj yapmak orucu bozar mı? Makyaj, saç boyamak ve saç bakımı yeme içme kapsamında olmadığından orucu bozmaz. Buna göre oruç tutan kişi makyaj yaptığı takdirde orucuna herhangi bir zarar gelmez. Aynı şekilde oruçluyken saç da boyanabilir. Ancak ağızdan ve burundan herhangi bir maddenin girmemesi için önlemlerin alınması gerekir.
Makyaj yapmak orucu bozar mı? Makyaj, saç boyamak ve saç bakımı yeme içme kapsamında olmadığından orucu bozmaz. Buna göre oruç tutan kişi makyaj yaptığı takdirde orucuna herhangi bir zarar gelmez. Aynı şekilde oruçluyken saç da boyanabilir. Ancak ağızdan ve burundan herhangi bir maddenin girmemesi için önlemlerin alınması gerekir.
Sakız çiğnemek orucu bozar mı? Günümüzde üretilen sakızlarda, ağızda çözülen katkı maddeleri bulunduğundan, ne kadar itina edilirse edilsin bunların yutulmasından kaçınılması mümkün değildir. Bu sebeple bu tür sakız çiğnemek orucu bozar. Ancak “kenger sakızı” gibi katkısı bulunmayan sakızlarla daha önce çiğnenmiş olup içinde hiç katkı maddesi kalmamış olan ve çiğnendiğinde hiçbir eksikliğe uğramayan sakızların çiğnenmesi orucu bozmaz. Bununla birlikte, oruçlu iken bu tür sakızları çiğnemek mekruhtur.
Sakız çiğnemek orucu bozar mı? Günümüzde üretilen sakızlarda, ağızda çözülen katkı maddeleri bulunduğundan, ne kadar itina edilirse edilsin bunların yutulmasından kaçınılması mümkün değildir. Bu sebeple bu tür sakız çiğnemek orucu bozar. Ancak “kenger sakızı” gibi katkısı bulunmayan sakızlarla daha önce çiğnenmiş olup içinde hiç katkı maddesi kalmamış olan ve çiğnendiğinde hiçbir eksikliğe uğramayan sakızların çiğnenmesi orucu bozmaz. Bununla birlikte, oruçlu iken bu tür sakızları çiğnemek mekruhtur.
Ezan okunurken su içilir mi? Takvimlerde gösterilen “imsak”, oruca başlama vaktini ifade eder. İmsak vakti aynı zamanda gecenin sona erdiği, yatsı namazı vaktinin çıkıp sabah namazı vaktinin girdiği andır. Ezan da imsak vaktinin başlaması ile okunmaktadır. Bu sebeple ezanın başlaması ile yemeyi içmeyi terk etmek gerekir. Ezan başladığı sırada ağızda bulunan lokmanın yutulmasında bir sakınca yoktur.
Ezan okunurken su içilir mi? Takvimlerde gösterilen “imsak”, oruca başlama vaktini ifade eder. İmsak vakti aynı zamanda gecenin sona erdiği, yatsı namazı vaktinin çıkıp sabah namazı vaktinin girdiği andır. Ezan da imsak vaktinin başlaması ile okunmaktadır. Bu sebeple ezanın başlaması ile yemeyi içmeyi terk etmek gerekir. Ezan başladığı sırada ağızda bulunan lokmanın yutulmasında bir sakınca yoktur.
Yüzmek orucu bozar mı? Oruçluyken denize girmek ağızdan mideye veya burundan genze su kaçırmamak şartıyla denize girmek orucu bozmaz. Banyo yapmak ve duş almak da orucu bozmamaktadır. Denizde, havuzda ya da banyoda yıkanmak, boğaza su kaçmadığı sürece orucu bozmaz. Burundan genze ya da ağızdan mideye su kaçması ise orucu bozar. Bu durumda genze veya mideye su kaçmadan yüzmek mümkünse oruç için bir mahsur yoktur. Denize giren kişi yüzerken veya başını suya daldırdığında genzine ya da boğazına su kaçarsa orucu bozulmuş olur.
Yüzmek orucu bozar mı? Oruçluyken denize girmek ağızdan mideye veya burundan genze su kaçırmamak şartıyla denize girmek orucu bozmaz. Banyo yapmak ve duş almak da orucu bozmamaktadır. Denizde, havuzda ya da banyoda yıkanmak, boğaza su kaçmadığı sürece orucu bozmaz. Burundan genze ya da ağızdan mideye su kaçması ise orucu bozar. Bu durumda genze veya mideye su kaçmadan yüzmek mümkünse oruç için bir mahsur yoktur. Denize giren kişi yüzerken veya başını suya daldırdığında genzine ya da boğazına su kaçarsa orucu bozulmuş olur.
Kan vermek orucu bozar mı? Kan aldırmak orucu bozmaz. Nitekim Hz. Peygamber, ihramlı iken ve oruçlu bulunduğu sırada kan aldırmıştır (Buharî, "Tıb", 11, "Sayd", 11, "Savm", 22). Vücuda kan almak ise, beslenme, gıda alma kapsamına girdiği için orucu bozar.Ayrıca Hz. Peygamber: "Üç şey vardır orucu bozmaz: Kan aldırmak, kusmak, ihtilam olmak" (Tirmizi, "Savm", 24) buyurmuştur.
Kan vermek orucu bozar mı? Kan aldırmak orucu bozmaz. Nitekim Hz. Peygamber, ihramlı iken ve oruçlu bulunduğu sırada kan aldırmıştır (Buharî, "Tıb", 11, "Sayd", 11, "Savm", 22). Vücuda kan almak ise, beslenme, gıda alma kapsamına girdiği için orucu bozar.Ayrıca Hz. Peygamber: "Üç şey vardır orucu bozmaz: Kan aldırmak, kusmak, ihtilam olmak" (Tirmizi, "Savm", 24) buyurmuştur.
Kalp hastalarının kullandıkları dilaltı hapı orucu bozar mı? Bazı kalp rahatsızlıklarında dil altına konulan hap, doğrudan ağız dokusu tarafından emilip kana karışarak kalp krizini önlemektedir. Söz konusu hap ağız içinde emilip yok olduğundan mideye bir şey ulaşmamaktadır. Bu itibarla, dilaltı hapı kullanmak orucu bozmaz.
Kalp hastalarının kullandıkları dilaltı hapı orucu bozar mı? Bazı kalp rahatsızlıklarında dil altına konulan hap, doğrudan ağız dokusu tarafından emilip kana karışarak kalp krizini önlemektedir. Söz konusu hap ağız içinde emilip yok olduğundan mideye bir şey ulaşmamaktadır. Bu itibarla, dilaltı hapı kullanmak orucu bozmaz.
Aşı olmak veya iğne yaptırmak orucu bozar mı? Oruçlu iken gıda ve vitamin iğneleri yaptırmak, damardan serum ve kan verilenlerin orucu bozulur. Oruçlu bir kimsenin morfinli veya morfinsiz olarak dişlerini tedavi ettirmesi veya çektirmesi orucu bozmaz. Ancak tedavi esnasında, kan veya tedavide kullanılan maddelerden herhangi bir şeyin yutulması ise, orucu bozar.
Aşı olmak veya iğne yaptırmak orucu bozar mı? Oruçlu iken gıda ve vitamin iğneleri yaptırmak, damardan serum ve kan verilenlerin orucu bozulur. Oruçlu bir kimsenin morfinli veya morfinsiz olarak dişlerini tedavi ettirmesi veya çektirmesi orucu bozmaz. Ancak tedavi esnasında, kan veya tedavide kullanılan maddelerden herhangi bir şeyin yutulması ise, orucu bozar.
Bayram günü oruç tutulabilir mi? Ramazan bayramının birinci gününde, Kurban bayramının dört gününde oruç tutmak tahrimen mekruhtur. Çünkü bugünler ziyafet, yeme, içme ve sevinç günleridir.
Bayram günü oruç tutulabilir mi? Ramazan bayramının birinci gününde, Kurban bayramının dört gününde oruç tutmak tahrimen mekruhtur. Çünkü bugünler ziyafet, yeme, içme ve sevinç günleridir.
Unutarak yemek içmek orucu bozar mı? Unutarak yemek içmek orucu bozmaz. Hz. Peygamber (s.a.s.), “Bir kimse oruçlu olduğunu unutarak yer, içerse orucunu tamamlasın, bozmasın. Çünkü onu, Allah yedirmiş, içirmiştir.” (Buhârî, Savm, 26) buyurmuştur. Unutarak yiyip içen kimse, oruçlu olduğunu hatırlarsa hemen ağzındakileri çıkarıp ağzını yıkamalı ve orucuna devam etmelidir. Oruçlu olduğunu hatırladıktan sonra mideye bir şey inerse, oruç bozulur (Merğînânî, el-Hidâye, II, 253-254).
Unutarak yemek içmek orucu bozar mı? Unutarak yemek içmek orucu bozmaz. Hz. Peygamber (s.a.s.), “Bir kimse oruçlu olduğunu unutarak yer, içerse orucunu tamamlasın, bozmasın. Çünkü onu, Allah yedirmiş, içirmiştir.” (Buhârî, Savm, 26) buyurmuştur. Unutarak yiyip içen kimse, oruçlu olduğunu hatırlarsa hemen ağzındakileri çıkarıp ağzını yıkamalı ve orucuna devam etmelidir. Oruçlu olduğunu hatırladıktan sonra mideye bir şey inerse, oruç bozulur (Merğînânî, el-Hidâye, II, 253-254).
Burun damlası orucu bozar mı? Tedavi amacıyla buruna damlatılan ilacın bir damlası, yaklaşık 0, 06 cm3 tür. Bunun bir kısmı da burun çeperleri tarafından emilmekte, çok az bir kısmı mideye ulaşmaktadır. Bu da, mazmazadan (ağzı su ile çalkalamadan) sonra ağızda kalan rutubette olduğu gibi orucu bozacak düzeyde görülmemiştir. Kaldı ki bu işlem yeme içme yani gıdalanma anlamı da taşımamaktadır. Dolayısıyla burun damlası orucu bozmaz.
Burun damlası orucu bozar mı? Tedavi amacıyla buruna damlatılan ilacın bir damlası, yaklaşık 0, 06 cm3 tür. Bunun bir kısmı da burun çeperleri tarafından emilmekte, çok az bir kısmı mideye ulaşmaktadır. Bu da, mazmazadan (ağzı su ile çalkalamadan) sonra ağızda kalan rutubette olduğu gibi orucu bozacak düzeyde görülmemiştir. Kaldı ki bu işlem yeme içme yani gıdalanma anlamı da taşımamaktadır. Dolayısıyla burun damlası orucu bozmaz.
Orucun bozulma ihtimali dikkate alınarak, dişlerin imsak vaktinden önce ve iftardan sonra fırçalanması, oruçluyken fırçalamak gerekiyorsa macun kullanılmaması uygun olur.

Orucu bozan ve bozmayan şeylerin tam listesi için tıklayınız

Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >