Trump'tan Kuzey Makedonya'ya NATO desteği
ABD Başkanı Trump, Senato'ya gönderdiği mektupta, yeni adıyla Kuzey Makedonya'nın NATO'ya katılmasının önünü açmak için ilgili protokolün onaylanmasını talep etti. 'Makedonya'nın adı neden değişti?', 'Yeni adıyla Kuzey Makedonya'nın NATO'ya üye olma süreci nasıl ilerliyor?' sorularını cevaplandırdık.
ABD Başkanı Donald Trump Senato'ya mektup göndererek Kuzey Makedonya'nın NATO'ya katılmasını istedi
Trump, mektubunda, ABD ile NATO'daki ilgili paydaşların 6 Şubat 2019'da Brüksel'de imzaladığı metne atıfta bulunarak, "Kuzey Makedonya'nın NATO'ya Katılımı Protokolünün imzalanması için protokolü Senato'nun tavsiye ve onayına sunuyorum." ifadesini kullandı.
Söz konusu protokolün tamamen onaylanmasıyla Kuzey Makedonya'nın NATO'ya katılımının mümkün hale geleceğini kaydeden ABD Başkanı Donald Trump,
- "Kuzey Makedonya ABD'nin vazgeçilmez bir güvenlik ortağıdır ve onun NATO üyeliği doğrudan ABD'nin ve NATO İttifakının stratejik çıkarlarına fayda sağlayacaktır." değerlendirmesinde bulundu.
Trump officially passes to Senate request for North Macedonia to join NATO in statement today. A country needs greenlight from all 29 NATO members' parliaments before joining as full-fledged member. North Macedonia expected to get it pic.twitter.com/jIu4pQoial
— Robbie Gramer (@RobbieGramer) 29 Nisan 2019
Kuzey Makedonya'nın NATO üyeliği süreci 6 Şubat'ta başladı
Makedonya, bağımsızlığını ilan ettiği 1991'den bu yana güney komşusu Yunanistan ile devam eden isim sorunu nedeniyle Avrupa Birliği (AB) ve NATO'ya üye olamıyordu.
Makedonya'nın isminin Kuzey Makedonya Cumhuriyeti olmasını öngören anlaşma sağlandıktan sonra NATO kapısı yeni adıyla Kuzey Makedonya'ya aralanmıştı.
NATO'nun Brüksel'de bulunan merkez karargahında 6 Şubat'ta düzenlenen törende, Kuzey Makedonya Dışişleri Bakanı Nikola Dimitrov söz konusu protokole imza atmıştı. Törende, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve 29 müttefikin daimi temsilcileri hazır bulunmuştu.
U sedištu NATO-a u Briselu potpisan je pristupni protokol između Makedonije i 29 zemalja članica Saveza. https://t.co/EfvtGLkkaP #makedonija #Macedonia #NATO #brisel #Brussels #skopje
— RadioSlobodnaEvropa (@RSE_Balkan) 6 Şubat 2019
Kuzey Makedonya'nın NATO üyeliği süreci nasıl devam edecek?
Kuzey Makedonya'nın NATO üyeliğinin başlaması için katılım protokolünün tüm üye ülkelerin parlamentolarında onaylaması ve bazı resmi süreçlerin tamamlanması gerekiyor.
Bu bakımdan ABD yönetiminin söz konusu protokolün onaylanması için ilgili anlaşmayı Senato'ya göndermesi önemli bir adım olarak görülüyor.
Kuzey Makedonya bu süre içerisinde NATO toplantılarına davetli olarak katılacak.
Yunanistanla Makedonya arasındaki isim sorusunu nedir?
Başta Türkiye olmak üzere birçok devlet, Makedonya'yı anayasal adı olan "Makedonya Cumhuriyeti" ismiyle tanısa da Yunanistan, kendi sınırları içinde "Makedonya" isimli bir bölge bulunduğu gerekçesiyle ülkenin isminin değiştirilmesini talep ediyordu.
Makedonya, bağımsızlığını ilan ettiği 1991'den bu yana güney komşusu Yunanistan ile devam eden isim sorunu nedeniyle Avrupa Birliği (AB) ve NATO'ya üye olamıyor.
Makedonya'nın uluslararası tanınırlığı, ülkenin Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda oy birliğiyle BM üyeliğine kabul edildiği 1993 yılının nisan ayında kesinlik kazanmış; ancak güney komşusu Yunanistan'ın itirazıyla geçici referans olarak "Eski Yugoslavya Cumhuriyeti Makedonya (FYROM)" adıyla üyeliğe kabul edilmişti.
Makedonya'nın adının değişmesi nasıl gerçekleşti?
Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ile Makedonya Başbakanı Zoran Zaev, 12 Haziran 2018'de ülkelerinde düzenledikleri basın toplantılarında görüşmeler neticesinde "Kuzey Makedonya Cumhuriyeti" adı üzerinde anlaştıklarını açıklamış, iki ülke hükümet temsilcilerin katılımıyla 17 Haziran 2018'de Prespa adı verilen anlaşma imzalanmıştı.
Prespa anlaşmasının içeriğinde neler var?
Anlaşmaya gmre Makedonya Cumhuriyeti” yazılı olan maddeler “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti”, “Makedonya” yazılan maddeler ise “Kuzey Makedonya” olarak değiştirildi. Diğer önergelerde ise “sınırların içerisinde yaşayanlar” cümlesi yerine “sınırların içinde yaşayan vatandaşlar, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti vatandaşları, Makedon halkı ve Arnavut, Türk, Ulah, Sırp, Roman, Boşnak ve diğer halkların bir bölümü…” olarak değiştirildi. Bu da burada yaşayan azınlıklar için pozitif bir madde olmuş oldu.
Öte yandan anlaşmaya “Cumhuriyetimiz, Makedon halkının özellikleri, tarihi ve kültürel mirasını korur, Cumhuriyetimiz, yurtdışında yaşayan veya çalışan vatandaşlarının hakları ve çıkarlarını korur, Cumhuriyetimiz, diasporadaki Makedon halkı ve Arnavut, Türk, Ulah, Sırp, Roman, Boşnak ve diğer halkların bir bölümünü korur ve anavatanla ilişkilerini geliştirir” ile “Cumhuriyetimiz, bunları yaparken diğer ülkelerin yasaları ve içişlerine karışmaz” cümleleri eklendi.
Mecliste yapılan oylamada, Makedon milletvekilleri dört yasa değişikliği için oy kullanmıştı.
120 milletvekilinin bulunduğu Meclisteki oturuma, muhalefetteki İç Makedon Devrimci Örgütü-Makedonya Ulusal Demokratik Birliği (VMRO-DPMNE) milletvekilleri katılmazken, 81 milletvekili hazır bulunmuştu.
Oturuma daha önce VMRO-DPMNE'de bulunan ve anayasa değişikliklerini desteklemelerinden dolayı partilerinden ihraç edilen 8 bağımsız milletvekili de katılmıştı
Meclisin üçte ikisi anayasa değişikliğine ‘evet’ dedi
Yunanistan ile Makedonya arasında geçen haziran ayında imzalanan Prespa Anlaşması çerçevesinde, Makedonya'nın adının "Kuzey Makedonya" olarak değiştirilmesini öngören anayasa değişiklikleri Meclisin üçte ikisi olan 81 milletvekilinin oyuyla onaylandı.
Anayasal değişiklikler, Cumhurbaşkanı Gyorge İvanov'un onaylanmasının ardından yürürlüğe girdi.
Yunanistan da Makedonların ardından isim değişlikliği onayladı
Yunan parlamentosu da Makedonya'nın isminin Kuzey Makedonya Cumhuriyeti olmasını öngören anlaşmayı onayladı.
300 sandalyeli Yunanistan parlamentosunda anlaşmanın kabul edilmesi için yapılan oylamada 153 evet oyuna karşılık,146 hayır oyu ve bir çekimser oy kullanıldı.