0

JURNAL.İST HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

Dünyanın enerjisinin kalbi: Türkiye

Eyyup Tel
EYYUP TEL
19 KASIM 2018 , PAZARTESİ 15:32
Abone ol
Türkiye'nin coğrafi konumu enerjide Türkiye'yi çok önemli bir kavşak haline getiriyor.
Türkiye'nin coğrafi konumu enerjide Türkiye'yi çok önemli bir kavşak haline getiriyor.

Türk Akımı'nın deniz kısmının tamamlanması ile Türkiye'de gündem enerji hatları. Rusya kıyılarından başlayan projede, Karadeniz'in altına döşenen 910 kilometre uzunluğundaki boru hattı Trakya'dan karaya çıktı. Türkiye'de aktif olarak çalışacak 6. enerji hattı olacak proje Türkiye'nin enerji merkezi olma yolunda atacağı büyük adımlardan biri olacak. Peki Türkiye'yi enerjinin kalbi haline getiren enerji hatları ve projeler neler? Türkiye'deki enerji hatlarını sizler için derledik.

Dünya petrol rezervlerinin %62'si, petrol üretiminin ise %30'u Orta Doğu bölgesinde bulunuyor. Yüksek miktarda enerjiye ihtiyacı olan Avrupa ile Orta Doğu bölgeleri arasında doğal bir köprü olan Türkiye enerji hatlarının da merkezi konumunda.

Türkiye'nin bulunduğu coğrafi konum nedeniyle uluslararası ham petrol ve doğal gaz boru hatlarının büyük bir kısmı Türkiye sınırlarından geçmek zorunda.

Bu durumu Türkiye'ye enerji ticaret merkezi olma yolunda önemli katkı sağlıyor.

Türkiye'den geçen enerji hatları

Türkiye sınırlarından geçen enerji hatları hem ekonomik hemde stratejik öneme sahip.

Şuana kadar tamamlanan 5 enerji hattına yakın zamanda 2 tanesi daha eklenecek ve toplam 7 enerji hattı ile Türkiye dünyanın enerji kavşağı haline gelecek.

İşte Türkiye'den geçen enerji hatları:

Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı, Türkiye Cumhuriyeti ile Irak Cumhuriyeti Hükümetleri arasında 27 Ağustos 1973 tarihinde imzalanan Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması çerçevesinde Irak’ın Kerkük ve diğer üretim sahalarında üretilen ham petrolün Ceyhan Deniz Terminaline ulaştırılması amacıyla inşa edilmiştir. 40” çapında, 986 km uzunluğundaki ilk hat 1976 yılında işletmeye alınmış ve ilk tanker yüklemesi 25 Mayıs 1977 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Birinci boru hattına paralel olan ve inşaat çalışmaları 1985 yılında başlayan ikinci boru hattı 1987 yılında tamamlanmıştır. 46” lik bu boru hattı ile yıllık taşıma kapasitesi 70,9 milyon tona yükseltilmiştir. 19 Eylül 2010 tarihinde Ülkemiz ile Irak arasında Kerkük-Yumurtalık Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması’nın ve ilgili protokollerinin yenilenmesine ve 15 yıl boyunca uzatılmasına yönelik değişiklik anlaşması imzalanmıştır. Boru Hattının Türkiye kısmının sahibi ve aynı zamanda boru hattının Türkiye kısmının işletimi yapan kurum Boru Hatları İle Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ)’tır.
Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı, Türkiye Cumhuriyeti ile Irak Cumhuriyeti Hükümetleri arasında 27 Ağustos 1973 tarihinde imzalanan Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması çerçevesinde Irak’ın Kerkük ve diğer üretim sahalarında üretilen ham petrolün Ceyhan Deniz Terminaline ulaştırılması amacıyla inşa edilmiştir. 40” çapında, 986 km uzunluğundaki ilk hat 1976 yılında işletmeye alınmış ve ilk tanker yüklemesi 25 Mayıs 1977 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Birinci boru hattına paralel olan ve inşaat çalışmaları 1985 yılında başlayan ikinci boru hattı 1987 yılında tamamlanmıştır. 46” lik bu boru hattı ile yıllık taşıma kapasitesi 70,9 milyon tona yükseltilmiştir. 19 Eylül 2010 tarihinde Ülkemiz ile Irak arasında Kerkük-Yumurtalık Ham Petrol Boru Hattı Anlaşması’nın ve ilgili protokollerinin yenilenmesine ve 15 yıl boyunca uzatılmasına yönelik değişiklik anlaşması imzalanmıştır. Boru Hattının Türkiye kısmının sahibi ve aynı zamanda boru hattının Türkiye kısmının işletimi yapan kurum Boru Hatları İle Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ)’tır.
Rusya-Türkiye Doğalgaz Boru Hattı – Batı Hattı 18 Eylül 1984 tarihinde, Türkiye Cumhuriyeti ve Eski Sovyetler Birliği hükümetleri arasında doğal gaz sevkiyatı konusunda Hükümetlerarası Anlaşma imzalanmıştır. Bu anlaşmadan sonra BOTAŞ tarafından çalışmalara başlanılmış ve 1985 yılında yaptırılan Türkiye Doğal Gaz Kullanım Etüdü ile doğal gaz tüketim potansiyeli ve uygun güzergâh belirlenmiştir. Bu kapsamda, 14 Şubat 1986 tarihinde, Ankara’da, BOTAŞ ile SoyuzGazExport arasında 25 yıl süreli Doğal Gaz Alım-Satım Anlaşması imzalanmıştır. 26 Ekim 1986 tarihinde inşasına başlanan hat, 23 Haziran 1987 tarihinde ilk durağı olan Hamitabat’a ulaşmış, bu tarihten itibaren yerli doğal gazın yanı sıra ithal doğal gaz da Hamitabat’taki Trakya Kombine Çevrim Santrali’nde elektrik enerjisi üretiminde kullanılmaya başlanmıştır. Hat, Ağustos 1988’de Ankara’ya ulaşmış, doğal gaz Temmuz 1988’de İGSAŞ’ta (İstanbul Gübre Sanayii A.Ş.), Ağustos 1988’de Ambarlı Santrali’nde, Ekim 1988’de de Ankara’da konut ve ticari sektörde kullanılmaya başlanmıştır. Ülkemize Bulgaristan sınırında Malkoçlar’dan giren, Hamitabat, Ambarlı, İstanbul, İzmit, Bursa, Eskişehir güzergâhını takip ederek Ankara’ya ulaşan Rusya-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı 845 km uzunluğundadır. Süreç içerisinde, Bulgaristan sınırında bulunan Malkoçlar Ölçüm İstasyonu’nun kapasitesi 8 Milyar m³/yıl’dan 14 Milyar m³/yıla yükseltilmiştir.
Rusya-Türkiye Doğalgaz Boru Hattı – Batı Hattı 18 Eylül 1984 tarihinde, Türkiye Cumhuriyeti ve Eski Sovyetler Birliği hükümetleri arasında doğal gaz sevkiyatı konusunda Hükümetlerarası Anlaşma imzalanmıştır. Bu anlaşmadan sonra BOTAŞ tarafından çalışmalara başlanılmış ve 1985 yılında yaptırılan Türkiye Doğal Gaz Kullanım Etüdü ile doğal gaz tüketim potansiyeli ve uygun güzergâh belirlenmiştir. Bu kapsamda, 14 Şubat 1986 tarihinde, Ankara’da, BOTAŞ ile SoyuzGazExport arasında 25 yıl süreli Doğal Gaz Alım-Satım Anlaşması imzalanmıştır. 26 Ekim 1986 tarihinde inşasına başlanan hat, 23 Haziran 1987 tarihinde ilk durağı olan Hamitabat’a ulaşmış, bu tarihten itibaren yerli doğal gazın yanı sıra ithal doğal gaz da Hamitabat’taki Trakya Kombine Çevrim Santrali’nde elektrik enerjisi üretiminde kullanılmaya başlanmıştır. Hat, Ağustos 1988’de Ankara’ya ulaşmış, doğal gaz Temmuz 1988’de İGSAŞ’ta (İstanbul Gübre Sanayii A.Ş.), Ağustos 1988’de Ambarlı Santrali’nde, Ekim 1988’de de Ankara’da konut ve ticari sektörde kullanılmaya başlanmıştır. Ülkemize Bulgaristan sınırında Malkoçlar’dan giren, Hamitabat, Ambarlı, İstanbul, İzmit, Bursa, Eskişehir güzergâhını takip ederek Ankara’ya ulaşan Rusya-Türkiye Doğal Gaz Boru Hattı 845 km uzunluğundadır. Süreç içerisinde, Bulgaristan sınırında bulunan Malkoçlar Ölçüm İstasyonu’nun kapasitesi 8 Milyar m³/yıl’dan 14 Milyar m³/yıla yükseltilmiştir.
İran-Türkiye Doğu Anadolu Doğalgaz Ana İletim Hattı Yıllık 10 milyar m3 İran doğal gazının boru hattı ile Türkiye’ye arzı amacıyla 8 Ağustos 1996 tarihinde İran ile Türkiye arasında Tahran’da Doğal Gaz Alım-Satım Anlaşması imzalanmıştır. Bu kapsamda inşa edilen, yaklaşık 1491 km uzunluğunda, çapı 48” ve 16” arasında değişen Doğu Anadolu Doğal Gaz Ana İletim Hattı, Doğubayazıt’tan başlayıp, Erzurum, Sivas ve Kayseri üzerinden Ankara’ya uzanmakta, bir branşman da Kayseri, Konya üzerinden Seydişehir’e ulaşmaktadır. Haziran 2001 sonu itibarıyla tüm boru hattı sistemi gaz alabilir duruma gelmiş, İran Bazargan’daki Ölçüm İstasyonu’nun tamamlanmasıyla 10 Aralık 2001 tarihinde İran’dan gaz alımı başlamıştır.
İran-Türkiye Doğu Anadolu Doğalgaz Ana İletim Hattı Yıllık 10 milyar m3 İran doğal gazının boru hattı ile Türkiye’ye arzı amacıyla 8 Ağustos 1996 tarihinde İran ile Türkiye arasında Tahran’da Doğal Gaz Alım-Satım Anlaşması imzalanmıştır. Bu kapsamda inşa edilen, yaklaşık 1491 km uzunluğunda, çapı 48” ve 16” arasında değişen Doğu Anadolu Doğal Gaz Ana İletim Hattı, Doğubayazıt’tan başlayıp, Erzurum, Sivas ve Kayseri üzerinden Ankara’ya uzanmakta, bir branşman da Kayseri, Konya üzerinden Seydişehir’e ulaşmaktadır. Haziran 2001 sonu itibarıyla tüm boru hattı sistemi gaz alabilir duruma gelmiş, İran Bazargan’daki Ölçüm İstasyonu’nun tamamlanmasıyla 10 Aralık 2001 tarihinde İran’dan gaz alımı başlamıştır.
Bakü-Tiflis-Ceyhan Ana İhraç Ham Petrol Boru Hattı Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattı 18 Kasım 1999 tarihinde Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye arasında Hükümetlerarası anlaşma çerçecevesinde başta Azeri petrolü olmak üzere, Hazar Bölgesi’nde üretilecek petrolün Azerbaycan, Gürcistan üzerinden Ceyhan’a taşınması ve buradan da tankerlerle dünya pazarlarına ulaştırılması amacıyla inşa edilmiştir. BTC boru hattının 1076 km’lik Türkiye kısmının Anahtar Teslim Müteahhitliği BOTAŞ tarafından gerçekleştirilmiştir.Aynı zamanda boru hattının Türkiye kısmının işletimi BOTAŞ International Limited (BIL) tarafından yapılmaktadır. Bakü ve Tiflis üzerinden ülkemize ulaşan ve 4 Haziran 2006 tarihinde işletmeye alınan BTC Ham Petrol Boru Hattı ile Azeri petrolünün yanı sıra üretime bağlı olarak Türkmen ve Kazak petrolleri de taşınmaktadır.
Bakü-Tiflis-Ceyhan Ana İhraç Ham Petrol Boru Hattı Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattı 18 Kasım 1999 tarihinde Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye arasında Hükümetlerarası anlaşma çerçecevesinde başta Azeri petrolü olmak üzere, Hazar Bölgesi’nde üretilecek petrolün Azerbaycan, Gürcistan üzerinden Ceyhan’a taşınması ve buradan da tankerlerle dünya pazarlarına ulaştırılması amacıyla inşa edilmiştir. BTC boru hattının 1076 km’lik Türkiye kısmının Anahtar Teslim Müteahhitliği BOTAŞ tarafından gerçekleştirilmiştir.Aynı zamanda boru hattının Türkiye kısmının işletimi BOTAŞ International Limited (BIL) tarafından yapılmaktadır. Bakü ve Tiflis üzerinden ülkemize ulaşan ve 4 Haziran 2006 tarihinde işletmeye alınan BTC Ham Petrol Boru Hattı ile Azeri petrolünün yanı sıra üretime bağlı olarak Türkmen ve Kazak petrolleri de taşınmaktadır.
Rusya-Türkiye Mavi Akım Doğalgaz Boru Hattı 15 Aralık 1997 tarihinde BOTAŞ ve Gazexport arasında imzalanan 25 yıllık Doğal Gaz Alım- Satım Anlaşması kapsamında, doğal gaz Rusya Federasyonu’ndan Karadeniz geçişli bir hat ile Türkiye’ye ulaşmaktadır. Anlaşmaya göre, yıllık 16 milyar m3 doğal gaz Türkiye’ye arz edilmektedir. Mavi Akım Projesi’nin Türkiye topraklarındaki kısmı Samsun’dan başlayarak Amasya, Çorum, Kırıkkale üzerinden Ankara’ya ulaşmakta ve Ana Hat ile irtibatlandırılmaktadır. Hat, 20 Şubat 2003 tarihinde işletmeye alınmış, 17 Kasım 2005 tarihinde resmi açılış töreni yapılmıştır.
Rusya-Türkiye Mavi Akım Doğalgaz Boru Hattı 15 Aralık 1997 tarihinde BOTAŞ ve Gazexport arasında imzalanan 25 yıllık Doğal Gaz Alım- Satım Anlaşması kapsamında, doğal gaz Rusya Federasyonu’ndan Karadeniz geçişli bir hat ile Türkiye’ye ulaşmaktadır. Anlaşmaya göre, yıllık 16 milyar m3 doğal gaz Türkiye’ye arz edilmektedir. Mavi Akım Projesi’nin Türkiye topraklarındaki kısmı Samsun’dan başlayarak Amasya, Çorum, Kırıkkale üzerinden Ankara’ya ulaşmakta ve Ana Hat ile irtibatlandırılmaktadır. Hat, 20 Şubat 2003 tarihinde işletmeye alınmış, 17 Kasım 2005 tarihinde resmi açılış töreni yapılmıştır.
Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı Azerbaycan’ın Güney Hazar Denizi kesiminde yer alan Şah Deniz sahasında üretilecek doğal gazın Türkiye’ye arzını amaçlayan Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı 12 Mart 2001’de imzalanan Türkiye-Azerbaycan Hükümetlerarası Anlaşması çerçevesinde hayata geçirilmiştir. Bu kapsamda, BOTAŞ ve SOCAR arasında 12 Mart 2001 tarihinde yılda 6,6 Milyar m3 Azerbaycan doğal gazının Türkiye’ye sevkine ilişkin 15 yıl süreli Doğal Gaz Alım-Satım Anlaşması imzalanmıştır. Azerbaycan ve Gürcistan topraklarında Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı (BTC) ile aynı koridoru kullanan, yaklaşık 980 km uzunluğunda ve 42”çapında tasarlanan BTE hattının inşasına 16 Ekim 2004 tarihinde başlanmış ve 4 Temmuz 2007 tarihi itibariyle boru hattı üzerinden gaz akışı başlamıştır. BTE’nin Azerbaycan ve Gürcistan topraklarındaki kısmının (Güney Kafkasya Doğal Gaz Boru Hattı) Şah Deniz sahasının ikinci aşama üretimine paralel olarak kapasitesinin artırılması ve Türkiye-Gürcistan sınırında Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı’na (TANAP) bağlanması planlanmaktadır. Proje faaliyetlerine 2015 yılı içerisinde başlanmış olup, 2018 yılının sonuna kadar TANAP’a gaz verebilecek şekilde tamamlanması öngörülmektedir.
Bakü-Tiflis-Erzurum Doğalgaz Boru Hattı Azerbaycan’ın Güney Hazar Denizi kesiminde yer alan Şah Deniz sahasında üretilecek doğal gazın Türkiye’ye arzını amaçlayan Bakü-Tiflis-Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı 12 Mart 2001’de imzalanan Türkiye-Azerbaycan Hükümetlerarası Anlaşması çerçevesinde hayata geçirilmiştir. Bu kapsamda, BOTAŞ ve SOCAR arasında 12 Mart 2001 tarihinde yılda 6,6 Milyar m3 Azerbaycan doğal gazının Türkiye’ye sevkine ilişkin 15 yıl süreli Doğal Gaz Alım-Satım Anlaşması imzalanmıştır. Azerbaycan ve Gürcistan topraklarında Bakü-Tiflis-Ceyhan Ham Petrol Boru Hattı (BTC) ile aynı koridoru kullanan, yaklaşık 980 km uzunluğunda ve 42”çapında tasarlanan BTE hattının inşasına 16 Ekim 2004 tarihinde başlanmış ve 4 Temmuz 2007 tarihi itibariyle boru hattı üzerinden gaz akışı başlamıştır. BTE’nin Azerbaycan ve Gürcistan topraklarındaki kısmının (Güney Kafkasya Doğal Gaz Boru Hattı) Şah Deniz sahasının ikinci aşama üretimine paralel olarak kapasitesinin artırılması ve Türkiye-Gürcistan sınırında Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı’na (TANAP) bağlanması planlanmaktadır. Proje faaliyetlerine 2015 yılı içerisinde başlanmış olup, 2018 yılının sonuna kadar TANAP’a gaz verebilecek şekilde tamamlanması öngörülmektedir.
TANAP – Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) Projesi, Türkiye ve Azerbaycan’ın bugüne kadar başarı ile yürüttükleri projelerin enerji alanındaki en önemli temsilcilerinden biridir. Tarihten gelen kardeşlik bağlarını ‘Bir Millet İki Devlet’ ülküsüyle perçinleyerek sürdüren iki ülke için büyük öneme sahip TANAP Projesi, dünya enerji piyasalarında da ses getirecek dev bir projedir. 26 Aralık 2011’de Mutabakat Zaptı’nın ve 26 Haziran 2012’de Hükümetlerarası Anlaşma ve eki Ev Sahibi Hükümet Anlaşmasının imzalandığı TANAP, Azerbaycan Şah Deniz-2 sahası ve ilave kaynaklardan gerçekleştirilecek doğal gaz tedariği ile Türkiye ve Avrupa’nın doğal gaz arz güvenliği ve çeşitliliğine büyük katkı sağlayacaktır.
TANAP – Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı Projesi Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı (TANAP) Projesi, Türkiye ve Azerbaycan’ın bugüne kadar başarı ile yürüttükleri projelerin enerji alanındaki en önemli temsilcilerinden biridir. Tarihten gelen kardeşlik bağlarını ‘Bir Millet İki Devlet’ ülküsüyle perçinleyerek sürdüren iki ülke için büyük öneme sahip TANAP Projesi, dünya enerji piyasalarında da ses getirecek dev bir projedir. 26 Aralık 2011’de Mutabakat Zaptı’nın ve 26 Haziran 2012’de Hükümetlerarası Anlaşma ve eki Ev Sahibi Hükümet Anlaşmasının imzalandığı TANAP, Azerbaycan Şah Deniz-2 sahası ve ilave kaynaklardan gerçekleştirilecek doğal gaz tedariği ile Türkiye ve Avrupa’nın doğal gaz arz güvenliği ve çeşitliliğine büyük katkı sağlayacaktır.
TANAP Hangi İllerden Geçecek?

TANAP, Türkiye’nin Gürcistan sınırında Ardahan ili Posof ilçesi Türkgözü köyünden başlayarak Ardahan, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve Edirne olmak üzere 20 ilden geçecek ve Yunanistan sınırında Edirne’nin İpsala ilçesinde son bulacaktır. 

Bu noktadan, Avrupa ülkelerine doğal gaz iletimi yapacak olan TAP Doğal Gaz Boru Hattı’na bağlanacaktır. Hattın Türkiye içi çıkış noktaları ise Eskişehir ve Trakya bölgesi 

TANAP Ne Zaman Devreye Giriyor?

Projede SOCAR’ın yüzde 58, BP’nin de yüzde 12 ortaklığı bulunuyor. 

TANAP Projesi kapsamında ilk gaz akışı 2018’de gerçekleşecek olup, başlangıç için yıllık 16 milyar metre küp olacak taşıma kapasitesinin, kademeli olarak  önce 24 milyar metre küpe ve ardından 31 milyar metre küpe çıkarılması hedeflenmektedir. 

TANAP, Türkiye sınırları içerisinde bugüne kadar gerçekleştirilen en büyük çap ve uzunluğa sahip doğal gaz boru hattı projesi olacak olan TANAP’tan Avrupa’ya gaz tedarikinin ise 2020 yılı içerisinde gerçekleşmesi öngörülmektedir.

Rusya-Türkiye-Avrupa Türk Akımı Projesi 10 Ekim 2016 tarihinde Türkiye ve Rusya Türk Akımı Doğalgaz Boru Hattı Projesi için hükümetler arası anlaşma imzaladı. TürkAkım Gaz Boru Hattı Projesi; Rusya Federasyonu’ndan başlayarak Karadeniz üzerinden Türkiye Cumhuriyeti’nin Karadeniz kıyısındaki alım terminaline ve devamında Türkiye Cumhuriyeti toprakları üzerinden Türkiye Cumhuriyeti’nin komşu devletleriyle olan sınırlarına kadar uzanan her biri yıllık 15,75 milyar metreküp kapasiteye sahip iki hattan oluşan yeni bir gaz boru hattı sistemidir. Proje takvimine göre, 2017 yılı mayıs ayında Rusya’nın Karadeniz kıyısında deniz bölümünün inşaatı başlamış olup, 2019 sonunda hattın işletmeye alınması planlanmaktadır.
Rusya-Türkiye-Avrupa Türk Akımı Projesi 10 Ekim 2016 tarihinde Türkiye ve Rusya Türk Akımı Doğalgaz Boru Hattı Projesi için hükümetler arası anlaşma imzaladı. TürkAkım Gaz Boru Hattı Projesi; Rusya Federasyonu’ndan başlayarak Karadeniz üzerinden Türkiye Cumhuriyeti’nin Karadeniz kıyısındaki alım terminaline ve devamında Türkiye Cumhuriyeti toprakları üzerinden Türkiye Cumhuriyeti’nin komşu devletleriyle olan sınırlarına kadar uzanan her biri yıllık 15,75 milyar metreküp kapasiteye sahip iki hattan oluşan yeni bir gaz boru hattı sistemidir. Proje takvimine göre, 2017 yılı mayıs ayında Rusya’nın Karadeniz kıyısında deniz bölümünün inşaatı başlamış olup, 2019 sonunda hattın işletmeye alınması planlanmaktadır.
Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >