6 soruda insana ‘yalnızca gerçeği’ söyleyeceğine yemin ettiren ABD'deki jüri sistemi

11 MAYIS 2017 , PERŞEMBE 11:45

ABD Jüri Sistemi

Merak edenler için filmlerden aşina olduğumuz Amerikan yargısındaki jüri sistemi ve detaylarını 6 soruda bir araya getirdik.

Lanet olası bilmem ne eyaletindeki o soğuk gecede işlenen suça dair mahkeme sürecinin nereye varacağını seyrettiğimiz onca filmden öğrendik ki; ABD mahkemelerindeki jüri teyze ve amcalar hafta sonu Michelle'lerin bahçesindeki barbekü partisine katılmanın yanında katıldıkları mahkemelerde verdikleri kararlarla davaların gidişatını etkileyebiliyor.

Jüri ne demektir ve ABD yargısında kaç çeşit jüri vardır?

'Jury' kelimesi, Fransızca 'yeminli' anlamına gelen juré sözcüğünden geliyor. Günümüzde jüri sisteminin daha çok, yargıçların hukukun oluşmasında etkin olduğu Anglo Saxon ülkelerinde görüyoruz.Küçük Jüri (petit jury) ve Büyük Jüri (grand jury) olmak üzere iki çeşit jüri vardır. — Jüri ne demektir ve ABD yargısında kaç çeşit jüri vardır? 'Jury' kelimesi, Fransızca 'yeminli' anlamına gelen juré sözcüğünden geliyor. Günümüzde jüri sisteminin daha çok, yargıçların hukukun oluşmasında etkin olduğu Anglo Saxon ülkelerinde görüyoruz.Küçük Jüri (petit jury) ve Büyük Jüri (grand jury) olmak üzere iki çeşit jüri vardır.

Küçük jüri (trial jury) nedir?

ABD'de 6 aydan çok cezası olan suçla yargılanan herkes, jürili duruşma talep edebiliyor. Ancak 6 aydan az cezası olan suçlarda eyaletlerin jürili duruşmayı kabul etmeme hakkı oluyor. Örneğin; trafik cezası gibi para cezası olan duruşmalar; yalnızca Vermont ve Virginia eyaletinde jürili yapılırken toplamda 48 eyalette jürisiz yapılıyor. Ayrıca birçok çocuk mahkemesi de, jürisiz çalışıyor.
Sistem genellikle şöyle işler: Öncelikle duruşma jürisi, delilleri inceliyor, ardından tarafları dinleyip daha sonra durumu değerlendirerek dosya hakkındaki nihai kararını veriyor. Yargıç burada sadece süreci yönetiyor. Önemli bir husus bu noktada zanlının kaç oyla suçlu bulunup bulunmadığıdır. Bu durum davanın içeriğine ve yine eyaletten eyalete değişebilir. Bazı suçlarda çoğunluk oyu yeterken bazı suçlarda süper çoğunluk oyu ya da bazen oy birliği gerekebilir. Herhangi bir çoğunluk sağlayamayan ve dolayısıyla karar veremeyen jüriye, Askıda Jüri (hung jury) denir. En az 6 en fazla 12 üyeden oluşan 'Küçük Jüri'nin ciddi suçlarda üye sayısı genellikle 12 olur. Ancak ABD'deki kriminal davalar büyük oranda dava sürerken İtiraf Pazarlığı (plea bargain) denilen yöntemle sonuçlanır. Burada savcı ve zanlı, suçun itiraf edilmesi karşısında daha düşük bir cezada anlaşır. — Küçük jüri (trial jury) nedir? ABD'de 6 aydan çok cezası olan suçla yargılanan herkes, jürili duruşma talep edebiliyor. Ancak 6 aydan az cezası olan suçlarda eyaletlerin jürili duruşmayı kabul etmeme hakkı oluyor. Örneğin; trafik cezası gibi para cezası olan duruşmalar; yalnızca Vermont ve Virginia eyaletinde jürili yapılırken toplamda 48 eyalette jürisiz yapılıyor. Ayrıca birçok çocuk mahkemesi de, jürisiz çalışıyor. Sistem genellikle şöyle işler: Öncelikle duruşma jürisi, delilleri inceliyor, ardından tarafları dinleyip daha sonra durumu değerlendirerek dosya hakkındaki nihai kararını veriyor. Yargıç burada sadece süreci yönetiyor. Önemli bir husus bu noktada zanlının kaç oyla suçlu bulunup bulunmadığıdır. Bu durum davanın içeriğine ve yine eyaletten eyalete değişebilir. Bazı suçlarda çoğunluk oyu yeterken bazı suçlarda süper çoğunluk oyu ya da bazen oy birliği gerekebilir. Herhangi bir çoğunluk sağlayamayan ve dolayısıyla karar veremeyen jüriye, Askıda Jüri (hung jury) denir. En az 6 en fazla 12 üyeden oluşan 'Küçük Jüri'nin ciddi suçlarda üye sayısı genellikle 12 olur. Ancak ABD'deki kriminal davalar büyük oranda dava sürerken İtiraf Pazarlığı (plea bargain) denilen yöntemle sonuçlanır. Burada savcı ve zanlı, suçun itiraf edilmesi karşısında daha düşük bir cezada anlaşır.

Büyük Jüri (Grand Jury) nedir?

Amerika Birleşik Devletleri, Sebest Hukuk (Common Law) ülkeleri içinde, Büyük Jüri (grand jüri) uygulamasına sahip tek ülke olma özelliğini taşıyor. Büyük Jüri, ABD'deki bütün federal suç davalarında ve bazı eyaletlerde, bir ağır ceza davası açılıp açılmaması için yeterli delil ve sebep olup olmadığına karar veren bir ön soruşturma jürisidir.

ABD Anayasası, ölüm cezası ve diğer ağır ceza davalarının Büyük Jüri'nin kararı olmadan açılamayacağını hükme bağlıyor ancak bu konuda eyaletleri kendi içinde serbest bırakıyor. Bu nedenle aralarında Missouri ile New York, New Jersey, California, Massachusetts, Illinois'nin de yer aldığı toplam 27 eyalet ve başkent Washington'da Büyük Jüri sistemi vardır. Genellikle üye sayısı 12'den çoktur. Ayrıca Büyük Jüri süreci, soruşturmanın gizliliği prensibine göre tamamen gizlidir. — Büyük Jüri (Grand Jury) nedir? Amerika Birleşik Devletleri, Sebest Hukuk (Common Law) ülkeleri içinde, Büyük Jüri (grand jüri) uygulamasına sahip tek ülke olma özelliğini taşıyor. Büyük Jüri, ABD'deki bütün federal suç davalarında ve bazı eyaletlerde, bir ağır ceza davası açılıp açılmaması için yeterli delil ve sebep olup olmadığına karar veren bir ön soruşturma jürisidir. ABD Anayasası, ölüm cezası ve diğer ağır ceza davalarının Büyük Jüri'nin kararı olmadan açılamayacağını hükme bağlıyor ancak bu konuda eyaletleri kendi içinde serbest bırakıyor. Bu nedenle aralarında Missouri ile New York, New Jersey, California, Massachusetts, Illinois'nin de yer aldığı toplam 27 eyalet ve başkent Washington'da Büyük Jüri sistemi vardır. Genellikle üye sayısı 12'den çoktur. Ayrıca Büyük Jüri süreci, soruşturmanın gizliliği prensibine göre tamamen gizlidir.

Kürsü Duruşması (Bench Trial) nedir?

ABD'de jürisi olmayan ve sadece yargıç kararı ile hükme bağlanabilen tüm davalara Kürsü Duruşması denir. Bir davanın bu kapsamda olabilmesi için, sanığın yazılı talebi başta olmak üzere devletin onayı ve mahkemenin bu isteği kabul etmesi şarttır. Cezası 6 aydan az birçok dava ve hukuk davalarının çoğu ile kendiliğinden kürsü duruşması kapsamına girer. — Kürsü Duruşması (Bench Trial) nedir? ABD'de jürisi olmayan ve sadece yargıç kararı ile hükme bağlanabilen tüm davalara Kürsü Duruşması denir. Bir davanın bu kapsamda olabilmesi için, sanığın yazılı talebi başta olmak üzere devletin onayı ve mahkemenin bu isteği kabul etmesi şarttır. Cezası 6 aydan az birçok dava ve hukuk davalarının çoğu ile kendiliğinden kürsü duruşması kapsamına girer.

Jüri üyeleri nasıl seçilir?

Jüri üyeleri, ABD'nin birçok eyaletinde , seçmen numarası veya ehliyet numarası sırasıyla seçilir. Sırası gelen potansiyel adaya önce, jüriliğe uygun olup olmadığını belirlemek için, Amerikan vatandaşlık durumu, İngilizce anlayıp anlamadığı ve/veya jüri olmaya engel bir durumu olup olmadığını soran bir form gönderilir. Uygun adaylar jüri havuzuna dahil edilir ve jüri görevi süresince çağrıldıkları tüm duruşmalara katılırlar. — Jüri üyeleri nasıl seçilir? Jüri üyeleri, ABD'nin birçok eyaletinde , seçmen numarası veya ehliyet numarası sırasıyla seçilir. Sırası gelen potansiyel adaya önce, jüriliğe uygun olup olmadığını belirlemek için, Amerikan vatandaşlık durumu, İngilizce anlayıp anlamadığı ve/veya jüri olmaya engel bir durumu olup olmadığını soran bir form gönderilir. Uygun adaylar jüri havuzuna dahil edilir ve jüri görevi süresince çağrıldıkları tüm duruşmalara katılırlar.

Jüri görevini yapmak zorunlu mudur?

ABD'de bu görevi yapmak zorunludur. Sırası gelen ve jüri görevine çağrılan vatandaşlar görevini yapmak zorundadır. Ancak, uygulamada mevcut jüri görevine katılmayanlar, bir sonraki jüri havuzuna dahil edilmektedir. Bunun yanında üst üste jüri görevine gitmeyenler hakkında mahkemeye zorla getirme veya cezai işlemler uygulanır. Örneğin; işverenler, jüri görevine çağrılan çalışanlarına izin vermek zorundadır. Ancak, çalışanının jüri görevindeyken çalışmadığı sürenin ücretini ödemek zorunda değildir.

kaynak: amerikabulteni.com — Jüri görevini yapmak zorunlu mudur? ABD'de bu görevi yapmak zorunludur. Sırası gelen ve jüri görevine çağrılan vatandaşlar görevini yapmak zorundadır. Ancak, uygulamada mevcut jüri görevine katılmayanlar, bir sonraki jüri havuzuna dahil edilmektedir. Bunun yanında üst üste jüri görevine gitmeyenler hakkında mahkemeye zorla getirme veya cezai işlemler uygulanır. Örneğin; işverenler, jüri görevine çağrılan çalışanlarına izin vermek zorundadır. Ancak, çalışanının jüri görevindeyken çalışmadığı sürenin ücretini ödemek zorunda değildir. kaynak: amerikabulteni.com

Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >

TARİH

GENEL

ABD