Hangi ülkeler 'Başkanlık Sistemi' ile yönetiliyor?

Şuan ülkemizde adından sıkça söz edilen 'Başkanlık Sistemi' ile ilgili birçok kişi tarafından çok çeşitli yorum ve varsayımlar ortaya atılmakta. Başkanlık Sistemi ülkemizde her ne kadar "diktatörlük"le eş değer bir sistem hatta bazılarına göre "padişahlık" olarak görünse de işin iç yüzü aslında öyle değil.Peki ilk olarak 1946 yılında ABD'de uygulanmaya başlanan 'Başkanlık Sistemi' hangi ülkeler nasıl uygulamakta?

Başkanlık Sistemi seçimle işbaşına gelen kişinin, milli çıkarlar ya da milletin menfaatine, her türlü geliştirici ve olumlu icraatın karşısında olanlara engel olacak bir yönetim biçimi izlemesidir. Genel kabul gören tanımıyla, halk tarafından sabit bir süre için seçilen başkanın hem yürütme organının hem de devletin başı olarak görev yaptığı; yasama ve yürütme organlarının birbirinin görevine son veremediği hükümet sistemdir. İlk defa 1946 yılında ABD'nin uyguladığı ve günümüze kadar başarıyla sürdürdüğü bu sistemi, Latin Amerika ülkeleri başta olmak üzere Asya ve Afrika'da çeşitli ülkeler benimsemiştir.


1946 yılında ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri'nin uygulanmaya başlanan başkanlık sisteminin oluşumunda, sömürgeci Avrupa'nın geleneksel monarşik sistemine karşı bir düzen oluşturma düşüncesi etkili olmuştur. Aynı sebeple, başkana sınırlı bir görev süresi belirlenmiş ve başkanın yetkileri anayasayla sınırlandırılmıştır. 1789'da George Washington ABD'nin ilk başkanı olarak seçilmişti. ​
1946 yılında ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri'nin uygulanmaya başlanan başkanlık sisteminin oluşumunda, sömürgeci Avrupa'nın geleneksel monarşik sistemine karşı bir düzen oluşturma düşüncesi etkili olmuştur. Aynı sebeple, başkana sınırlı bir görev süresi belirlenmiş ve başkanın yetkileri anayasayla sınırlandırılmıştır. 1789'da George Washington ABD'nin ilk başkanı olarak seçilmişti. ​
Başkanlık sistemi Türkiye'nin gündeminde yer bulması 1960'lara kadar gitse de hükümet sistemleri konusundaki tartışmalar ilk kez 1982 Anayasası'nın hazırlanması döneminde zayıf biçimde gündeme gelmişti. 1987'den itibaren Başbakan Turgut Özal'ın açık bir biçimde gündeme getirdiği başkanlık sistemi tartışmalarını, 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel de kendi döneminde sürdürmüştü. Son olarak AK Parti iktidarının üçüncü döneminde başkanlık sistemine geçiş konusu gündemde daha geniş bir yer buldu. AK Parti'nin tek başına olduğu 1 Kasım 2015 seçimlerinin ardından başkanlık sistemi hem hükümet hem muhalefet tarafından konuşuldu ve gündem maddelerinin üst sıralarına yerleşti.
Başkanlık sistemi Türkiye'nin gündeminde yer bulması 1960'lara kadar gitse de hükümet sistemleri konusundaki tartışmalar ilk kez 1982 Anayasası'nın hazırlanması döneminde zayıf biçimde gündeme gelmişti. 1987'den itibaren Başbakan Turgut Özal'ın açık bir biçimde gündeme getirdiği başkanlık sistemi tartışmalarını, 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel de kendi döneminde sürdürmüştü. Son olarak AK Parti iktidarının üçüncü döneminde başkanlık sistemine geçiş konusu gündemde daha geniş bir yer buldu. AK Parti'nin tek başına olduğu 1 Kasım 2015 seçimlerinin ardından başkanlık sistemi hem hükümet hem muhalefet tarafından konuşuldu ve gündem maddelerinin üst sıralarına yerleşti.
Türkiye'de henüz net bir 'Başkanlık Sistemi' taslağı belirlenmemiş olsa da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan seçimler öncesi 'Türk tipi başkanlık sitemi'nin uygulanmasının mümkün olduğunu söylemişti.   1 Kasım'da alınan seçim başarısından sonra gündemindeki en önemli konuların başında yeni anayasa ve başkanlık sistemi geldiğini açıklayan AK Parti partililerine  götüreceği 'Türk Tipi Başkanlık Sitemi' önerisini şöyle hazırladı.
Türkiye'de henüz net bir 'Başkanlık Sistemi' taslağı belirlenmemiş olsa da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan seçimler öncesi 'Türk tipi başkanlık sitemi'nin uygulanmasının mümkün olduğunu söylemişti. 1 Kasım'da alınan seçim başarısından sonra gündemindeki en önemli konuların başında yeni anayasa ve başkanlık sistemi geldiğini açıklayan AK Parti partililerine götüreceği 'Türk Tipi Başkanlık Sitemi' önerisini şöyle hazırladı.
Bugünün gazete manşetleri için tıklayın >