20 bin liraya kadar maaşı var: Çalışan bulunamıyor
İstanbul'da son dönemde bebek bakıcısı bulmakta zorluk yaşandığı öne sürüldü. Pandeminin de etkisiyle yabancı bakıcı sayısında azalma yaşandı, Türk bakıcılar ise yatıya kalmak istememeleri nedeniyle tercih edilmiyor. Ayrıca kurla birlikte artan fiyatlar da bebek bakıcısı bulmayı zorlaştırdı. Şu anda bebek bakıcısı maaşlarının 20 bin liraya kadar çıktığı ancak şartların uyuşmaması nedeniyle çoğu bakıcının çalışamadığı belirtildi.
Koronavirüsün hayatımıza girmesiyle birlikte bakıcılık sektörü de etkilendi. Aileler, bakıcıların yatılı kalmasını daha uygun görmeye başladı.
Eve herhangi bir hastalığın dışarıdan geçmemesi için tedbirli olmak isteyen aileler, bakıcıların aşı olmasını da istiyor.
Şartlar bu şekilde olunca, bakıcı fiyatları da pandemi süreciyle birlikte yükseldi.
Türkiye'de yabancı bakıcı azaldı
Yabancı bakıcılar ise ülkelerine para gönderdikleri için maaşlarını dolar olarak almak istiyor. Artan döviz kuru da fiyatları yukarı çekiyor. Yine pandemi etkisiyle yapılamayan uçak seferleriyle birlikte Türkiye'de yabancı bakıcıların azalması da fiyatları yukarı yönde etkileyen unsurlardan biri oluyor.
Maaşlar 20 bin liraya ulaştı
Çocuk bakıcıları en çok Filipinler, Türkmenistan ve Özbekistan vatandaşlarından tercih ediliyor. Türk bakıcılar ise fiyatlarının yüksek olması ve yatılı kalmamaları gibi nedenlerden tercih edilmiyor. Türkmenistan ve Özbekistan vatandaşlarının maaşları 800-900 dolar bazı durumlarda da bin dolara kadar çıkabiliyor.
Filipinlilerin maaşları ise 1000-1200 dolar arasında değişiyor. Bu fiyatlara ayrıca sigorta primleri de ekleniyor. Yatısız bakıcılar yani sabah gelip, akşam gidenlerin maaşları ise 5 ile 7 bin TL arasında değişiyor.
Eğitim, tecrübe fiyatları belirliyor
Bakıcılar ailelerin beklentilerine göre belirleniyor. Yaş sınırlaması genel olarak 25 ile 45 yaş arasında oluyor. Yabancı dil isteyen bir kesim var, sadece "çocuğa iyi ve sağlık baksın, sevgi dolu olsun" diyen ayrı bir kesim de var. Daha çok çocuk bakımında personelin eğitimli olması, çocuğa bir şeyler katabilmesi anlamında beklentiler var. Çocuk gelişimi okuyan personeller sadece çocukla ilgilenip, odasının düzeni, yemesi, içmesi ve anaokuluna hazırlama gibi detaylarla ilgileniyor. Sadece lise mezunu olup daha önce çocuk bakmış, referansı ve tecrübesi olan personellerde var.
Ailenin beklentisi hangi yöndeyse ona göre seçiliyor. Pandemi dolayısıyla anaokuluna çocuğunu göndermek istemeyen aileler, anaokulu öğretmenini evde çalıştırmak istiyor. Eğer eğitimli bir bakıcı istiyorsanız daha yüksek bir fiyat var, 8 ile 15 bin TL'ye kadar yatılı personel var. Gündüzcü çok da az olsa fiyatları eğitim durumuna, referansına, tecrübesine göre değişiyor.
Filipinli bakıcıların tercih edilme sebebi
Filipinli bakıcı alanında olmazsa olmaz şey İngilizce öğretmesi, çocuğa ikinci dil verilmesi ve yatılı çalışması. Sakin, yumuşak karakterli ve disiplinli insanlar oldukları için Filipinliler çocuklarla iletişimde uzun süreli çalışabiliyor. Bütün bu kriterlerde aileler için tercih sebebi oluyor.
Türk yatılı bakıcıların maaşları 15-20 bin liraları buluyor. Türk bakıcılar yüksek fiyatlı olduğu için çok tercih edilmiyor. Yatılı olarak bakıcılık yapan Türklerin sayısı da çok az. Ayrıca, yatılı Türk bakıcılar aile ile aynı dili konuştukları için özel hayat ihlali olarak görülüyor. Ev içerisinde yapılan özel konuşmaları, tartışmaları Türk bakıcılara aynı dili konuştukları için rahatlıkla anlayabiliyor. Bu durumda tercih edilmiyor. Yani aileler yabancıların Türkçe bilmedikleri için ev içinde yapılan özel konuşmaları anlamamalarını tercih ediyor.
"15 bin ile 20 bin TL arası maaşlı Türk dadılarla karşılaşıyoruz"
Bakıcı danışmanlığı yapan Olcay Nazlı Karakuş, fiyatların artışı konusunda, "Pandemiden sonra yatılı bakıcıya çok arttı çünkü insanlar doğal olarak yatılı olmayan bakıcıları tercih etmiyorlar. Hastalık getirme, COVID-19 taşıma riskini minimale indirmek istiyorlar. Bu yüzden de dolar yükselmesine rağmen talep artışı çok ciddi. Türklerde yatılı bakıcı bulmak çok zor. Bizim kendi kültürümüzden dolayı, yatılı çalışmak Türk kültürüne çok uygun olmadığı için daha çok yabancı bakıcılar tercih ediliyor. Talep artışı neredeyse 3-4 misline çıktı diyebiliriz. Fiyat aralığı 800 dolar ile 1200 dolar arasında değişiyor ve hala dolarla ödeme yapılıyor. Sigortasıyla beraber 14-15 bin TL'yi bulan maaşlar konuşuluyor. TL'ye vurduğumuzda 10 bin TL'nin üzerinde sigortasıyla beraber 14-15 bin TL'yi bulan maaşlar konuşuluyor. 800-900 hatta bin dolara giden Türkmen ve Özbek bakıcılarla karşılaşıyoruz. Türklerin maaşları özellikle referans verebiliyorsa, daha önce ikiz bakmışsa, yeni doğan bakmışsa daha da yüksek oluyor. 15 bin ile 20 bin TL arası maaşlı Türk dadılarla karşılaşıyoruz" değerlendirmesinde bulunuyor.
"Sıkıntı yaşıyoruz"
Bakıcı danışmanlığı yapan Yasemin Çizmeci ise "Personel azlığı ve fiyatların inanılmaz derece yükselmesinden sebep, bakıcı bulmak zorlaştı" diyerek son dönemdeki gelişmeleri şöyle değerlendiriyor:
"Türklerde bir yatılı personel eve almaya çalışsanız 8-10 bin TL arasında fiyatlar bekleniyor. Gündüzcülerin 4 bin 500 ile 5 bin 500 TL arasında fiyatları var ve sigortaları var. Yabancılarda da aynı şekilde, doların yükselmesiyle, personelin azlığı, Türkmenistan'da kapıların kapanması, çok fazla Türkiye'ye gidip gelmemeleri gibi sebeplerden dolayı burada var olan personel sayısının azlığı fiyatların yükselmesine sebep oldu. Biz de bu alanda zorlanıyoruz çünkü her ailenin bütçesi 6 bin, 7 bin TL'leri kaldırıp, bir yatılı personel çalıştıracak durumda olmadığı için sıkıntı yaşıyoruz bizde"