2019'da dünya gündeminde neler vardı?
Darbeler, savaşlar, kitlesel gösteriler... 2019'da dünyanın birçok yerinde gündem farklılık gösterdi. Türkiye'de S-400'lerden İstanbul Havalimanı'na kadar birçok farklı konu gündemin ana kalemlerini oluştururken dünya gündeminde neler konuşulduğunu tekrar hatırlayalım.
Ticaret savaşları, Brexit, darbe veya orman yangınları 2019'da birçok ülkenin gündemi farklılık gösterdi. Kimisi ekonomik sorunlarla boğuşurken kimisi ise ölmemek için göç etmek zorundaydı.
- Türkiye'nin 2019 gündemi; yerel seçimler, Barış Pınarı Harekatı, deprem, Kanal İstanbul, İstanbul Havalimanı, askerlik sistemi, Doğu Akdeniz'deki enerji faaliyetleri, S-400 ve yılın son günlerine denk gelen yerli otomobil TOGG'un tanıtımı oldu.
Suriye'de 2019'un bilançosu: 3 bin 364 sivil öldürüldü
9'uncu yılını dolduracak olan Suriye savaşında bu yıl binlerce masum insan hayatını kaybetti. Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), 2019'da büyük kısmı Beşşar Esed rejimi ve destekçisi Rusya tarafından olmak üzere, 842'si çocuk, 747'si kadın, toplam 3 bin 364 sivilin öldürüldüğünü bildirdi.
Latin Amerika'ya yangın damgası
Latin Amerika'da 2019 yılı; darbe girişimleri, şiddet eylemlerine dönüşen kanlı protestolar, hükümet değişimleri ve yangınlarla geçti.
Amazon yangınlarında yüz binlerce hektar ormanın yok olduğu kıtada, birçok ülkedeki protesto ve şiddet eylemlerinde en az 207 kişi öldü, boru hattı patlaması, terör saldırısı ve kazalar ise 446 kişinin canına mal oldu.
Venezuela'da 'darbe'
Düştüğü ekonomik ve siyasi krizden bir türlü çıkamayan Venezuela'da, ABD ve Batı destekli muhalif Ulusal Meclis Başkanı Juan Guaido, 23 Ocak'ta kendini geçici devlet başkanı ilan etti. Maduro'nun görevinin başında olduğu ülkede aylar süren protesto ve şiddet olaylarında ölenlerin sayısı 60'ı buldu.
Fransa'da sokak olaylarının yılı: 2019
Fransa, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron yönetimi karşıtı protesto gösterileri, ABD ile yaşanan vergi gerilimi, İtalya ile meydana gelen diplomatik kriz ve tutuklu iki Fransız akademisyen yüzünden gerginleşmeye başlayan İran ilişkileriyle 2019'da son yılların en önemli siyasi ve sosyal krizlerini yaşadı.
Avrupa'da kitlesel gösterilerin başını çeken Fransa'da bu yıl sokaklar bir hayli hareketli geçti. Fransa'ya damga vuran sarı yeleklilerin gösterileri, ülkede en uzun süren eylemler oldu. Zaman zaman şiddete dönüşen; polisle eylemcilerin arasında arbedelerin yaşandığını gösteriler 2019 yılında dünya gündemini de uzun süre meşgul etti. Eylemlerle ilgili en çok tartışılan konu, polis şiddeti oldu.
Notre Dame Katedrali alevlere teslim oldu
Fransa'da 2019'daki önemli gelişmelerden biri de 15 Nisan'da Notre Dame Katedrali'nde çıkan yangın oldu. Fransa'nın sembolü olarak gösterilen ve savaşlara rağmen ayakta kalan dünyaca ünlü 856 yıllık yapı büyük ölçüde zarar gördü.
Victor Hugo'nun eseriyle ünü ölümsüzleşen tarihi yapının inşasının 5 yılda tamamlanabilmesi için hükümet yasa tasarısı hazırladı ve Fransa Ulusal Meclis'te onaylandı.
Rusya için kriz yılı
Rusya, 2019 yılını dünya genelinde meydana gelen uluslararası krizlerin odak noktasında rol oynayarak geride bıraktı.
Suriye’de Beşşar Esed rejimine yönelik desteğini sürdüren Rusya, Suriye’deki Rus askeri üsleri Tartus ve Hmeymim’deki güçlerini azalttığını öne sürse de bu üslerdeki alt yapısını güçlendirdi.
Türkiye'nin Suriye’nin kuzey doğusuna yönelik yaptığı Barış Pınarı Harekatı sırasında ABD’den boşalan askeri üs ve noktaların bir kısmına da Ruslar yerleşti.
Libya'da iç siyaset çıkmazı
Libya’nın doğusundaki silahlı grupların lideri Halife Hafter'in başkenti ele geçirmek üzere, uluslararası meşruiyete sahip Ulusal Mutabakat Hükümeti'ne (UMH) yönelik operasyon başlatması ile birlikte yaşanan krize Rusya’nın da adı karıştı. Rus paralı askerlerin, Hafter’e destek verdiği iddiaları Rusya’yı zan altında bıraktı.
Darbeci General Halife Hafter'in nisan ayında Libya'daki tüm aktörlerin katılımıyla düzenlenmesi beklenen Ulusal Diyalog Konferansı'na günler kala başkent Trablus'u ele geçirmek için saldırı başlatması ülkeyi 2019'da şiddet ve yıkım sarmalına sürükledi.
Muammer Kaddafi rejimine son veren 2011'deki devrimin ardından çalkantılı geçiş dönemini geride bırakmaya çalışan Libya, uzlaşı umutlarıyla girdiği 2019'u ölüm ve yıkımlarla geçirdi.
Yeni Zelanda cami saldırıları
Yeni Zelanda'nın Christchurch kentindeki iki camiye, cuma namazı sırasında düzenlenen silahlı terör saldırısında 51 kişi öldü, 49 kişi yaralandı.
İngiltere'nin Brexit çıkmazı
2016'dan bu yana Avrupa Birliği'nden ayrılmak için çaba sarf eden İngiltere'de Theresa May'in yerine Boris Johnson başbakan seçildi. AB ile görüşmelerini parlamentonun alt kanadı Avam Kamarası'na kabul ettiremeyen Johnson erken seçime gitti ve güçlü bir şekilde çıkmayı başardı.
Çin ve ABD arasındaki ticaret savaşı
Çin-ABD Ticaret Savaşları teknolojiye sıçradı, Huawei’in ABD hükümeti tarafından kara listeye alınmasının ardından, Huawei kullanıcılarının Android işletim sistemine olan erişimi askıya alındı.
Mursi hayatını kaybetti
Mısır’ın demokratik yöntemlerle seçilmiş ilk cumhurbaşkanı olan Muhammed Mursi mahkeme salonunda hayatını kaybetti.
Türkiye ABD ilişkileri 'sancılı' geçti
2019 yılı Türkiye ABD ilişkileri açısından tansiyonu yüksek bir yıl oldu, tüm sene boyunca çeşitli konularda görüş ayrılıkları yaşandı ve yaptırımlar söz konusu oldu. ABD’de Başkan Donald Trump’a yönelik azil süreci dünyanın en önemli gündem maddeleri arasında yer aldı
İsrail'de Netanyahu'nun başı yolsuzlukla dertte
İsrail'de 2019 yılına siyasi kriz ve Başbakan Binyamin Netanyahu hakkındaki üç ayrı yolsuzluk dosyasına ilişkin gelişmeler damga vurdu.