TÜİK'ten araştırma: Hanehalkları çoğunlukla iki katlı binalarda yaşıyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021 yılına ilişkin 'Bina ve Konut Nitelikleri Araştırması'nı yayımladı. TÜİK'ten yapılan yazılı açıklamada, uluslararası alanda Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği'nin (AB) nüfus konusunda ülkeler arası karşılaştırılabilir istatistikler elde edilmesi amacıyla sonu '0' ile biten yıllara yakın yıllarda ülkelerin nüfus ve konut sayımı yapmalarını önerdiği belirtilerek, "Bu kapsamda, TÜİK tarafından AB üye ülkeleriyle uyumlu şekilde idari kayıtlara dayalı 'Nüfus ve Konut Sayımı (NKS), 2021' gerçekleştirilmiştir.

NKS, 2021, referans tarihi 31 Aralık 2021 olan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) ile aynı referans tarihine sahip olup sayımın temel sonuçlarını ADNKS verileri oluşturmaktadır. Bununla birlikte nüfus ve konut sayımı kapsamında yer alan bina ve konut niteliklerine ilişkin bilgi üretmeye yeterli idari kayıt olmaması nedeniyle, bu alandaki bilgi eksikliğini gidermek için TÜİK tarafından Ekim 2021 ile Nisan 2022 tarihleri arasında 'Bina ve Konut Nitelikleri Araştırması (BKNA) 2021' gerçekleştirilmiştir. Söz konusu çalışmanın örneklem yapısı, il düzeyinde tahmin üretecek ve ADNKS ile ilişkilendirilebilecek bir şekilde tasarlanmıştır" denildi.

Hanehalkları çoğunlukla iki katlı binalarda yaşıyor

Bu kapsamda hazırlanan araştırmaya göre, Türkiye'deki hanehalklarının yüzde 17,3'ünün 2 katlı, yüzde 14,4'ünün 5 katlı, yüzde 13'ünün 6 katlı ve yüzde 11,7'sinin tek katlı binalarda ikamet ettiği görüldü. Diğer yandan 10 ve daha üzeri kata sahip binalarda ikamet eden hanehalklarının oranı ise yüzde 9,5 oldu.
Hanehalklarının yüzde 46,4'ünün asansör bulunan, yüzde 53,6'sının ise asansör bulunmayan 3 ve daha çok katlı binalarda yaşadığı görüldü. Diğer yandan 6 ve daha çok katlı binalarda ikamet eden hanehalklarının yüzde 23,2'sinin binalarında asansör olmadığı görüldü. Bununla birlikte hanehalklarının yüzde 43'ü otopark bulunan binalarda ikamet ederken, yüzde 57'sinin ise otopark bulunmayan binalarda yaşadığı görüldü.
Hanehalklarının ikamet ettikleri konutların bulunduğu binaların inşa yılı incelendiğinde, yüzde 30,9'unun 1981-2000, yüzde 28,1'inin 2011-2021, yüzde 19,3'ünün 2001-2010 yılları arasında, yüzde 12,6'sının ise 1980 ve öncesinde inşa edildiği görüldü.

• Yüzde 60.7'si kendi evinde oturuyor
• Hanehalklarının konuttaki mülkiyet durumuna göre dağılımına bakıldığında yüzde 60,7'sinin oturduğu konutun sahibi olan, yüzde 27,6'sının kiracı olan, yüzde 8,4'ünün oturdukları konutun sahibi olmayan fakat kira da ödemeyen ve yüzde 0,9'unun da lojmanda oturan hanehalklarından oluştuğu görüldü.
• Hanehalklarının konuttaki oda sayısına göre dağılımı incelendiğinde, yüzde 47,5'inin 4 odalı, yüzde 38,6'sının 3 odalı, yüzde 6,3'ünün 2 odalı, yüzde 0,3'ünün 1 odalı ve yüzde 1,4'ünün ise 6 ve daha fazla odalı konutlarda ikamet ettiği görüldü.
• Diğer yandan 4 kişilik hanehalklarının yüzde 52'sinin 4 odalı, yüzde 36'sının 3 odalı ve yüzde 7,1'inin ise 5 odalı hanelerde ikamet ettiği görüldü.
• Hanehalkı tipine göre ikamet edilen konutun oda sayısı incelendiğinde, tek kişilik hanelerin yüzde 43 ile çoğunlukla 3 odalı konutlarda, tek çekirdek aileden oluşan hanelerin yüzde 50,1 ile çoğunlukla 4 odalı konutlarda ikamet ettiği görüldü. Diğer yandan en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanelerin yüzde 49,1 ile çoğunlukla 4 odalı konutlarda ve çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanelerin ise yüzde 43 ile çoğunlukla 3 odalı konutlarda yaşadığı görüldü.

En çok kat kaloriferi kullanılıyor

İkamet ettiği konutunun içinde borulu su sistemi olan hanehalklarının oranı yüzde 99,4, tuvalet bulunan yüzde 96,6 ve konutunda banyo bulunan hanehalklarının oranı ise yüzde 98,8 oldu.
Hanehalklarının yaşadığı konutta en çok kullanılan ısıtma sisteminin dağılımına bakıldığında, yüzde 47,7 ile kat kaloriferinin ilk sırada yer aldığı görüldü. Bunu sırasıyla yüzde 35 ile soba ve yüzde 11,2 ile merkezi kalorifer izledi.
Hanehalklarının ikamet ettikleri konutta ısınma amacıyla en çok kullanılan ana yakıt türüne göre dağılımı incelendiğinde, yüzde 59,6'sının doğalgaz, yüzde 33,5'inin kömür, odun ve benzeri katı yakıt ve yüzde 6,2'sinin ise elektrik kullandığı görüldü.
En az bir yaşlı fert bulunan hanelerin yüzde 57,2'sinin 3 ve daha fazla kata sahip binalarda ikamet ettiği görüldü. Söz konusu hanelerin yüzde 60,1'inin asansör bulunmayan, yüzde 39,9'unun ise asansörü bulunan binalarda yaşadığı görüldü.