Ukrayna’dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eden iki bölgede seçim yapıldı

Ukrayna’dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eden Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyeti’nde seçimler tamamlandı.

• Ukrayna’da taraflar arasında yaşanan çatışmalara son vermek amacıyla 2014 yılının Eylül ayında Belarus'un başkenti Minsk'te ateşkes antlaşması imzalanmıştı. Daha sonraki yıllarda ise Minsk Anlaşması üzerine çeşitli sebepler ile görüşmeler gerçekleştirilmişti.
• Ukrayna ve uluslararası kuruluşlar 2015 Minsk ateşkes anlaşmasını ihlal eden seçimleri kınadı. ABD de seçim öncesi bölgedeki yaşayanlardan seçimleri boykot etmesini istedi.

Rusya’nın desteklediği seçimlerde, yaklaşık 2 milyon 800 bin seçmenden yüzde 80’inin seçimlere katılım gösterdiği gözlendi.

• Moskova tarafından desteklenen Rusya destekli ayrılıkçı isyancılar, Batı yanlısı protestoların Şubat 2014'te Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç'i devirmesi ve Rusya'nın Kırım'ı bir ay sonra ilhak etmesi sonrasında Doğu Ukrayna topraklarına el koymuştu.

Başta Avrupa ve birçok dünya ülkesinden gözlemciler de seçimi takip etti. Donesk’te Denis Pushilin, Luhansk’ta ise Leonid Pasechnik kazandı.

“Biz dünyada hesaba katılması gereken bir devletiz”

Bombalı suikast sonucu öldürülen Aleksandr Zaharçenko’ya vekâleten Devlet Başkanlığını sürdüren, gerçekleşen seçimlerde zaferle çıkan Donetsk Halk Cumhuriyeti lideri Pushilin şunları kaydetti:

• “Bu zafer tüm Donetsk’in zaferidir. Bugün, tarihi kilometre taşlarından biridir. Bu seçimle birlikte bundan sonra herkesin bir devlet olduğumuzu görmesi gerektiğini ispatladık. Halkın sesine ve iradesine kimse karşı çıkamaz. Bugün biz önemli bir sivil ve siyasi sınavdan geçtik. Biz bugün dünyaya sadece savaşan değil aynı zamanda demokratik ülkelere bağlı bir devlet olduğumuzu gösterdik. Biz dünyada hesaba katılması gereken bir devletiz”

Konuşmanın ardından Pushilin ve halk hep birlikte zafer marşları söyledi.

Luhansk’ta Pasechnik yüzde 74 oyla kazandı

Luhansk Halk Cumhuriyeti’nde gerçekleşen seçimlerde de mevcut Devlet Başkanı Leonid Pasechnik , Başkan Yardımcısı Oleg Koval ve 2 ayrı sendika lideri Lyudmila Rusnak ve Natalia Sergun seçimlerde yarıştı.

Devlet Başkanı Leonid Pasechnik, sayımlarda yüzde 74 gibi büyük bir oranla tekrar Luhansk lideri oldu.

Uluslararası gözlemciler: Rus askeri görülmedi

• Uluslararası gözlemciler, hem Donetsk hem Luhansk bölgelerinde seçim noktalarını ziyaret etti. Gözlemciler yaptıkları basın toplantısında Luhansk ve Donetsk bölgelerinde Rusya’ya ait asker, tank veya savaş uçaklarının görülmediğini açıkladı. Gözlemciler, seçimlerin bağımsız bir ortamda gerçekleştirdiğini açıkladı.

NATO’dan Ukrayna’daki Luhansk ve Donetsk seçimlerine tepki

NATO basına yaptığı yazılı açıklama ile Ukrayna’dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eden Luhansk ve Donetsk ayrılıkçı halkının yeni başkanlarını belirlemek için düzenlediği seçimi tanımadıklarını duyurdu.

Yapılan seçimlerin Minsk Anlaşması’nın ruhuna aykırı olduğunun belirtildiği açıklamada, “NATO 11 Kasım'da, tanınmayan ve kendileri tarafından deklare edilmiş ‘Luhansk Halk Cumhuriyeti’ ve ‘Donetsk Halk Cumhuriyeti’nde gerçekleştirilen seçimleri tanımıyor” ifadelerine yer verildi.

Ukrayna Krizi: Neler Oldu?

Ukrayna’da 2004 yılındaki Turuncu Devrim ile ülke yönetimi Rus odağından batı odağına dönmeye başladı. Ukrayna’daki krizin başlangıcı ise 22 Kasım 2013’te Yanukoviç hükümetinin AB Ortaklık Anlaşması’nı imzalamayı reddetmesi üzerine ortaya çıktı.

Bu karar sonrası Batı yanlısı muhalefet ve destekçileri sokaklarda ve meydanlarda gösteriler düzenlemeye başladı

Muhalefet idari organları ele geçirdi

Gösteriler büyüyerek devam etti ve muhalefet, Kiev’in ana caddesi Khreschatyk’ta Kiev Belediyesi’nin de aralarında bulunduğu pek çok kamu binasını ele geçirdi.

Yönetimi elinde bulunduran tüm gösterilere rağmen direnmeye devam etti.

Tarihler 24 Şubat 2014’ü gösterdiğinde ülkenin batısında ve başkenti Kiev’de kontrolü ele geçiren muhaliflerden sonra Yanukoviç Rusya’ya kaçtı. Ukrayna’da geçiş hükümeti kuruldu.

• Daha sonra yapılan seçimlerde ise, Rusya karşıtı ve AB yanlısı söylemleriyle bilinen ve ülkesini AB ve NATO’ya üye yapmak istediğini kaydeden Ukraynalı işadamı Petro Poroşenko, ülkenin yeni Cumhurbaşkanı seçildi.

Rusça konuşan ülkenin güneydoğusu Kiev yönetimini tanımadı

Geçiş hükümetinin ardından ise Yanukoviç yanlıları ülkenin güney ve doğusunda düzenledikleri gösterilerde yerel yönetimler güvenliğin merkez Kiev yönetimi tarafından değil, kendileri tarafından sağlanacağını açıkladı. Rusya yanlısı ve Ukrayna’da Rusça konuşan ülkenin güneydoğusundaki Harkov, Donetsk, Lugansk, Dnepropetrovsk, Zaporojye, Herson ve Kırım otonomisinin katıldığı “Ukrayna Cephesi” adlı kongreden çıkan bildiride şöyle denildi:

• “Bölgelerde güvenlik, şu andan itibaren yerel yönetimlerin eline geçiyor. Kongre’de temsil edilen bölge yöneticileri, emrindeki güvenlik güçleri ve halkla birlikte anayasal düzeni korumak için birlikler oluşturacak. Başkent Kiev’de oturumlar düzenleyen parlamentonun son iki günde aldığı tüm kararların baskı altında kabul edildiğini varsayıyoruz. Rusya’ya bölgelerimizde düzen ve huzurun muhafaza edilmesi için ayrıca yardım çağrısı yapıyoruz.”

Rusya’nın Kırım İlhakı

Yanukoviç’in kaçtığı açıklanmadan önce 23 Şubat’ta ise Kırım’ın güneyindeki Sivastopol’da Rus yanlısı gösteriler başlamış, üç dört gün sonrada Rus bayraklarını göndere çeken, Rusya destekli olduğu iddia edilen silahlı milis güçler bir çok bölgeyi ele geçirdi. 6 Mart’ta Kırım Yüksek Konseyi 16 Mart tarihinde Kırım’ın Rusya’ya katılıp katılmayacağını belirleyen referandum yapacaklarını açıklamıştır.

• 16 Mart 2014’de yapılan referandumda Kırım’da %96.77, Sivastopol’de ise %95.6 oranında Rusya’ya bağlanma yönünde oy çıktı.

Obama'nın Putin'e Kırım'daki referandumun ABD ve uluslararası toplum tarafından tanınmayacağını söylediği bildirildi.

Türkiye’nin tutumu

• Türkiye’den Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün esas olduğunu ve her meselenin Ukrayna’nın toprak bütünlüğü çerçevesinde konuşulması gerektiği çerçevesinde açıklamalar geldi. Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün ihlal etmesinin, uluslararası hukukla bağlantılı olmaması itibariyle kabul edilmez nitelikte olduğu vurgulandı.