Yeni araştırma ortaya koydu: Alzheimer hastalarında sosyal hafızayı korumak mümkün mü?
Yeni bir araştırma, Alzheimer hastalığında sosyal hafızayı kaybetmenin nedenlerinden birinin perineuronal ağlardaki bozulma olduğunu ortaya koydu. Virginia Üniversitesi ve Virginia Tech araştırmacıları, farelerde bu yapıları korumanın sosyal hafızayı koruyabileceğini gösterdi.
Alzheimer’ın erken evrelerinde, kısa süreli hafıza kaybı, ruh hali değişimleri ve dikkat sorunları sık görülür. Ancak hastalığın ilerleyen safhalarında, sosyal hafızanın kaybı en zorlayıcı belirtilerden biri haline gelir; hastalar sevdiklerini tanıyamaz hale gelir.
Fare modeliyle yeni bulgular
Virginia Üniversitesi ve Virginia Tech’ten bilim insanları, farelerde yaptıkları çalışmada, nöronlar arasındaki bağlantıları destekleyen perineuronal ağların bozulmasının sosyal hafıza kaybında kritik rol oynayabileceğini tespit etti. Bu yapılar, sağlıklı beyinde sinapsları stabilize eder, oksidatif strese karşı korur ve nöronlar arası iletişimi düzenler.
Araştırmada, hipokampusun CA2 bölgesindeki perineuronal ağlar zarar gördüğünde fareler diğer fareleri hatırlamakta güçlük çekti. Buna karşın, çevresel nesnelerle ilgili yeni anıları hâlâ oluşturabiliyorlardı. Bulgular, Alzheimer hastalarında sosyal hafızanın nesne hafızasından önce zayıfladığı gözlemleriyle paralellik gösteriyor.
MMP inhibitörleriyle umut verici sonuçlar
Araştırmacılar, perineuronal ağların korunup korunamayacağını test etmek için MMP inhibitörleri kullandı. Bu enzim bloklayıcıları, ağları parçalayan enzimlerin aktivitesini engelliyor. Alzheimer modelindeki farelerde, MMP inhibitörleri sosyal hafızayı daha uzun süre korudu ve ağ bozulmasını azalttı.
Gelecek için umut
Araştırma, Alzheimer tedavisinde sosyal hafızayı hedef alan yeni stratejilerin geliştirilmesine ışık tutuyor. Bilim insanları, bulguların henüz ön aşamada olduğunu ve insanlarda uygulanabilirliği için daha fazla çalışmaya ihtiyaç olduğunu vurguluyor. Dünyada yaklaşık 55 milyon kişi demansla yaşıyor ve bunların yüzde 60’tan fazlası Alzheimer’dan kaynaklanıyor.
"Perineuronal ağları erken dönemde koruyabildiğimizde, sosyal hafızayı kaybetmeden ilerleyebiliyoruz," diyor araştırmanın baş yazarı Lata Chaunsali. Araştırmacılar, bu bulguların Alzheimer tedavisinde geleneksel olmayan, önleyici yaklaşımların önünü açabileceğini belirtiyor.
