Lahor'un cuma camisi: Badşâhî

Badşâhî Camii, Babür döneminden kalma en önemli eserlerden biri kabul edilmektedir.
Badşâhî Camii, Babür döneminden kalma en önemli eserlerden biri kabul edilmektedir.

Türkçeye “Padişah” ismiyle geçen ve olağanüstü bir mimariye sahip olan Badşâhî Camii, hem Pakistan’ın hem de Güney Asya’nın en büyük ikinci camisidir. Babür İmparatorluğu’nun 6’ncı Sultanı Evrengzib tarafından inşa ettirilen Badşâhî Camii, içi ve dışıyla birlikte, 100 bin kişilik bir kapasiteye sahiptir. Camiyi özel kılan ayrı bir detay ise Pakistan’ın millî şairi Muhammed İkbal’in (1877-1938) kabrinin, caminin hemen yanında bulunuyor olmasıdır.

Pakistan’ın Lahor kentindeki çok sayıda tarihî eserden biri de, Babür İmparatorluğu’nun 6’ncı sultanı Evrengzib tarafından inşa ettirilen Badşâhî Camii. Türkçeye “Padişah” ismiyle geçen ve olağanüstü bir mimariye sahip olan cami, başkent İslâmabad’daki Şah Faysal Camii’nden sonra hem Pakistan’ın hem de Güney Asya’nın en büyük ikinci camisidir.

Badşâhî Camii, mimarisi ve çevresiyle, büyüleyici bir güzelliğe sahip.
Badşâhî Camii, mimarisi ve çevresiyle, büyüleyici bir güzelliğe sahip.

Yapımına 1671 yılında başlanan Badşâhî Camii, 1673 yılında ibadete açıldı. Caminin mimarisi Delhi’de bulunan Cuma Mescidi’ne çok benzetildi ve Pakistan’da halk tarafından bir bayramlaşma yeri olarak kullanıldı.

Caminin yapımında kullanılan kırmızı malzeme, binaya olağanüstü bir güzellik katmaktadır.
Caminin yapımında kullanılan kırmızı malzeme, binaya olağanüstü bir güzellik katmaktadır.
Asya’daki birçok mabed gibi önünde devasa bir avlu bulunan Badşâhî Camii, içi ve dışıyla birlikte, 100 bin kişilik bir kapasiteye sahip.


Yapımında kırmızı tuğla ve taşlar kullanıldığı için kızıl bir görünümü bulunan caminin tam karşısında, sultanın sarayı ve devlet yönetimine ait önemli binalar yer alıyordu.

Sihlerin Lahor'u işgalini betimleyen bir gravür.
Sihlerin Lahor'u işgalini betimleyen bir gravür.

1799-1846 yılları arasında Lahor’u kontrol altında tutan Sih İmparatorluğu döneminde, Badşâhî Camii ciddi zarar gördü. Şehrin yağmalandığı ve Müslümanlara ait kültürel mirasın talana uğradığı bu dönemin sona ermesiyle birlikte, cami ve diğer eserler de restore edilerek, bugünkü görünümlerine kavuşturuldu.

Sihler, İmparator Ranjit Singh'in türbesini bugün de yoğun şekilde ziyaret ediyor.
Sihler, İmparator Ranjit Singh'in türbesini bugün de yoğun şekilde ziyaret ediyor.

Sihlerin büyük imparatoru Mihrace Ranjit Singh’in türbesi, Badşâhî Camii’nin yanı başında bugün de ziyaret edilebilmektedir.

Muhammed İkbal'in kabri, caminin ana avlu girişinin hemen yanında yer alıyor.
Muhammed İkbal'in kabri, caminin ana avlu girişinin hemen yanında yer alıyor.
  • Lahor’daki bu güzel camiyi bizler için özel kılan ayrı bir detay daha var. Pakistan’ın millî şairi Muhammed İkbal’in (1877-1938) kabri, caminin hemen yanında bulunuyor.

İkbal, vefatından sonra, Lahor’un en büyük simgesi kabul edilen bu abidenin avlu girişine defnedilmiş. Türbenin konumu, camiyi ziyaret eden herkesin kolayca uğrayabileceği şekilde.

Lahor'da düzenlenen zirve, dönemin bütün Müslüman liderlerini bir araya getirmişti.
Lahor'da düzenlenen zirve, dönemin bütün Müslüman liderlerini bir araya getirmişti.
  • 22-24 Şubat 1974 tarihlerinde Lahor’da düzenlenen İslâm Konferansı Örgütü (şimdiki adıyla: İslâm İşbirliği Teşkilâtı) zirvesine katılan devlet ve hükümet başkanları, cuma namazlarını Badşâhî Camii’nde eda etti.

Böylece, vaktiyle sultanların namaz kılması ve halkla buluşması için inşa edilen mabet, modern dönemde tam da bu amaç için kullanılmış oldu. 35 ülkeden temsilcilerin katıldığı zirvedeSuudi Arabistan Kralı Faysal, Libya lideri Muammer Kaddafi, Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat, Mısır Cumhurbaşkanı Enver Sedatve daha birçok önemli isim hazır bulunmuştu.