Ödüllü fotoğrafçı Niraz Said, hapishanede öldürüldü

Niraz Said, 1948'de Filistin'den ayrılarak Yermük mülteci kampına yerleşen bir ailenin çocuğuydu.
Niraz Said, 1948'de Filistin'den ayrılarak Yermük mülteci kampına yerleşen bir ailenin çocuğuydu.

Filistinli fotoğrafçı Niraz Said, Şam’ın güneyindeki bir barakada kaldığı sırada Esed’e bağlı askerler tarafından tutuklanmış ve rejim kontrolündeki bir hapishaneye götürülmüştü. Ekim 2015’ten bu yana kendisinden haber alınamayan Niraz’ın akıbetiyle ilgili açıklama, genç fotoğrafçının eşinden geldi. Lamis el Hatib, Facebook hesabından paylaştığı gönderiyle, kocasının cezaevinde öldürüldüğünü duyurdu: “Bunları söylemekten daha ağırı yok. Aşkımı, kocamı, ruh ikizimi, Niraz’ı öldürdüler.”

Niraz Said, kuşatma altındaki Yermük'te kaldı ve burada yaşananlara fotoğraf makinesiyle tanıklık etti. (Fotoğraf: Niraz Said)
Niraz Said, kuşatma altındaki Yermük'te kaldı ve burada yaşananlara fotoğraf makinesiyle tanıklık etti. (Fotoğraf: Niraz Said)

Niraz Said, Suriye’nin en büyük mülteci kampı olan Yermük’te, üçüncü nesil bir mülteci olarak dünyaya gelmişti. Niraz’ın dedesi, 14 Mayıs 1948’de İsrail’in resmen ilan edilmesiyle birlikte yerlerinden edilen ve mülteci durumuna düşen binlerce Filistinliden biriydi. Kampın durumu gereği zaten pek de iyi koşullarda yaşamayan genç fotoğrafçının hayatı, 2011’de başlayan Suriye İç Savaşı’yla birlikte büsbütün altüst oldu.

Doğuştan mülteci olan Yermüklü çocuklar, Esed güçlerinin kuşatması altında büyüyorlardı. (Fotoğraf: Niraz Said)
Doğuştan mülteci olan Yermüklü çocuklar, Esed güçlerinin kuşatması altında büyüyorlardı. (Fotoğraf: Niraz Said)

Yermük’teki muhalifler ve rejim güçleri arasında uzun süre devam eden şiddetli çatışmaları hava saldırıları izleyince kamp perişan bir hale gelmiş ve Esed’e bağlı askerler, 2012’nin sonundan itibaren Yermük’e ağır bir kuşatma uygulamıştı. Niraz’ın fotoğrafçılık meziyetleri de işte bu kuşatma sırasında ortaya çıkmıştı. Genç adam, Yermük’te yaşayan Filistinli mültecilerin dramını dünyaya duyurmak için fotoğrafları kullanıyordu ve çektiği fotoğraflar ajanslar tarafından milyonlarca insan ulaştırılıyordu.

2012 yılında kuşatılan Yermük kampı, yıllarca yiyecek ve içecek kıtlığı çekti. (Fotoğraf: Niraz Said)
2012 yılında kuşatılan Yermük kampı, yıllarca yiyecek ve içecek kıtlığı çekti. (Fotoğraf: Niraz Said)

Kampa uygulanan kuşatmanın ağırlaşması ve gıda ve ilaç kıtlığının baş göstermesinin ardından eşini Türkiye’ye gönderen Niraz Said, kampta yaşamaya ve buradaki acılara fotoğraf makinesiyle tanıklık etmeye devam etti. 2014 yılında çektiği “Üç Kral” fotoğrafıyla Birleşmiş Milletler Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu (UNRWA) tarafından ödüle layık görülen Niraz, 2015’te Yermük’ün tamamıyla işgal edilmesinin ardından kamptan ayrılarak Şam’ın güneyinde, muhaliflerin kontrolündeki küçük bir bölgeye yerleşti.

Niraz Said'in UNRWA tarafından ödüle layık görülen "Üç Kral" adlı fotoğrafı.
Niraz Said'in UNRWA tarafından ödüle layık görülen "Üç Kral" adlı fotoğrafı.

Niraz, Türkiye’de bulunan eşinin yanına gitmek için çıkış yolu aradığı günlerde, 2 Ekim 2015’de kaldığı eve yapılan bir baskınla Esed rejimine bağlı askerler tarafından gözaltına alındı ve bir istihbarat karargahına götürüldü. Buradaki sorgunun ardından tutuklanan ve Esed güçlerinin kontrolündeki bir hapishaneye kapatılan fotoğrafçıdan yaklaşık 32 ay boyunca tek bir haber bile alınamadı. Bugün artık Almanya’da yaşayan Lamis el Hatib, eşinin tutuklanmasından sonraki süreci, “Ona ulaşmak için her yolu denedik, ancak bunu bir türlü başaramadık. Araya pek çok insanı sokmaya ve kocamı kurtarmaya çalıştık ama Niraz’a dair en ufak bir bilgi dahi alamadık.” sözleriyle anlatıyor.

Yermük, yaklaşık iki yıllık kuşatmanın ardından Esed güçlerince ele geçirildi ve Filistinli mülteciler bir kez daha yerlerinden edildi. (Fotoğraf: Niraz Said)
Yermük, yaklaşık iki yıllık kuşatmanın ardından Esed güçlerince ele geçirildi ve Filistinli mülteciler bir kez daha yerlerinden edildi. (Fotoğraf: Niraz Said)

Yermük’te bir mülteci olarak başladığı hayata, rejim güçlerinin elinde bir muhalif olarak veda eden Niraz Said’in, hapishanede ağır işkencelere maruz kaldığı tahmin ediliyor. Kısa hayatına pek çok acı sığdıran Niraz’dan geriyeyse çektiği fotoğraflar kaldı.