Selimiye Camii’nin uzaklardaki eşi

Şah Faysal Camii, Pakistan'ın başkenti İslâmabad'da yer alıyor.
Şah Faysal Camii, Pakistan'ın başkenti İslâmabad'da yer alıyor.

Türk mimar Vedat Dalokay ve ekibi tarafından, Selimiye Camii'nin minare yapısı model alınarak tasarlanan Faysal Camii, Edirne’nin incisi Selimiye Camii’nin -modern formda da olsa- bir benzeri. Bugün Pakistan’ın simgelerinden ve millî değerlerinden biri durumunda olan caminin, 1966’da Pakistan’ı ziyaret eden Suudi Arabistan Kralı Faysal bin Abdulaziz’in yaptığı bağışla inşasına karar verilmiştir.

Edirne’nin incisi Selimiye Camii’nin -modern formda da olsa- bir benzerine, Pakistan’ın başkenti İslâmabad’da rastlamak, insanı oldukça şaşırtıyor. Türk mimar Vedat Dalokay ve ekibi tarafından, Selimiye’nin minare yapısı model alınarak tasarlanan Faysal Camii, bugün Pakistan’ın simgelerinden ve millî değerlerinden biri durumunda. Caminin adı, Pakistanlıların dilinde Şah Faysal Mescidi.

Selimiye’nin minare yapısı model alınarak tasarlanan Faysal Camii.
Selimiye’nin minare yapısı model alınarak tasarlanan Faysal Camii.

1966’da Pakistan’ı ziyaret eden Suudi Arabistan Kralı Faysal bin Abdulaziz’in yaptığı bağışla inşasına karar verilen caminin projesi için, önce uluslararası bir yarışma açılmış. 17 ülkeden mimarların katıldığı yarışmaya gelen 43 proje arasından, Vedat Dalokay’ın hazırladığı proje 1969’da birinci seçilmiş.

Faysal Camii'nin mimarı Vedat Dalokay
Faysal Camii'nin mimarı Vedat Dalokay

Vedat Dalokay'ın Kocatepe Camii projesinin kullanıldığı bir yardım toplama afişi.

1973’te teknik hazırlıkların başladığı projenin tamamlanması ise, iki sonra Kral Faysal’ın bir suikasta kurban gitmesi ve sonrasında Pakistan’da yaşanan politik karmaşa nedeniyle ancak 1986 yılında gerçekleşebilmiş.

Vedat Dalokay'ın uygulamaya konan projesinin, aslında Ankara'da inşa edilecek olan Kocatepe Camii için hazırladığı proje olduğu biliniyor. Söz konusu proje ilk etapta kabul edildikten sonra, "fazla modern" bulunarak elenince, Mimar Dalokay aynı projeyi Pakistan'da başarıyla uygulamış.

Mimar Sinan'ın, "Ustalık eserim" diye tanımladığı Selimiye Camii.
Mimar Sinan'ın, "Ustalık eserim" diye tanımladığı Selimiye Camii.
  • İslâmabad’ın kuzeyinde yer alan Margalla Tepeleri’nin eteğine kurulan Faysal Camii, 74 bin kişinin aynı anda ibadet edebileceği bir kapasiteye sahip.

Caminin bulunduğu alanın yüksekçe olması sebebiyle, gece-gündüz İslâmabad’ın her yerinden yapıyı görmek mümkün. Faysal Camii’nin kubbesiz inşa edilmesi, çevresindeki tepe silsilesiyle mimari uyumunun sağlanması amacıyla düşünülmüş. Caminin ana bölümünü örnek sekizgen tavan yapısı, büyük bir bedevi çadırını da andırıyor.

Faysal Camii, 74 bin kişinin aynı anda ibadet edebileceği bir kapasiteye sahip.
Faysal Camii, 74 bin kişinin aynı anda ibadet edebileceği bir kapasiteye sahip.
  • Hâlen İslâmabad’ın en çok ziyaret edilen noktalarından olan Faysal Camii’nin avlusunda, 1988’de bir uçak kazasında hayatını kaybeden dönemin Pakistan Devlet Başkanı General Ziyau’l-Hakk’ın da türbesi yer alıyor.

General Ziyau'l-Hakk'ın mermerden inşa edilen türbesi.
General Ziyau'l-Hakk'ın mermerden inşa edilen türbesi.