Leonardo da Vinci, Descartes ve lensler

Leonardo Da Vinci, Descartes ve Lensler
Leonardo Da Vinci, Descartes ve Lensler

Keşfedilip üretildiği ilk günden günümüze kontakt lens, görme bozukluklarının düzeltilmesinde, göz renginin değiştirilmesinde ya da kornea hastalıklarının tedavisinde kullandığımız gözün yüzeyini kaplayan gözyaşı tabakası üzerine yerleştirilen ince, kavisli bir mercek. Kontakt lensin tarihine baktığımız zaman ise karşılaştığımız kişiler ve olaylar oldukça ilginç.

Kontakt lensi ilk olarak 1508’de Leonardo da Vinci çizdi ve tanımladı. Korneaya yeni bir yüzey oluşturmanın çeşitli olasılıklarına çalışmalarında yer veren Da Vinci, büyük kubbe şeklinde bir camın içine su doldurarak gözün bu kaba daldırılmasının teorik olarak azalmış görme keskinliğini arttırabileceğini belirtmiş.

İlgili eser de bugün Clos Luce'de bulunan Leonardo da Vinci Müzesi'nde sergilenmektedir.

1636'da Rene Descartes görme kusurlarını gidermek için göze tutunan bir su tüpü tanımladı. Sıvı dolu tüp cam nesnelerin önüne getirildiğinde nesneyi büyütmekteydi. Ancak korneaya uygulanamayacak kadar şekilsiz olan prototip kontakt lens, Leonardo da Vinci'nin tasarladığı kontakt lens gibi korneaya uygulanma fırsatı bulamadı.

 Leonardo da Vinci
Leonardo da Vinci

Thomas Young, Descartes’in düşüncesini 1801’de pratiğe geçirdi. 1823’te ise John Herschel kırılma sorunlarını çözmek için lensin direkt gözle temasını önerdi ve şeffaf jelatinsi bir maddeyle düzensiz bir korneanın kalıbının çıkarılması fikrini öne süren ilk kişi oldu. 1887’de F. Muller hasta gözkapağından korneayı korumak için şeffaf korneal kısmı olan bir ince cam kabuk icat etti. 1888’de A.EugeneFick tarafından kırınım gücü olan kontakt lens tanımlarken; E.Kalt da korneadaki sivrilmeleri düzeltmek için korneal kontakt lensleri kullanmayı amaçladı. 1892’de Carl Zeiss Company, optik spesifikasyonları tam olan ilk kontakt lensleri üretti.

1937’de William Feinbloom sert camın ve yumuşak plastiğin birlikte kullanıldığı kontakt lensleri geliştirdi.

Bu lensler günde sadece 1-2 saat kullanılabilmekteydi.1938’de ise Theodore Obrig daha hafif ve oküler duyumu daha az olan lensler yaptı. 1956'da Kornea kavisine uygun kavisli Contour Kontakt Lens piyasaya çıktı.

 Rene Descartes
Rene Descartes

1960'da Prof. Otto Wichterle ile Dr. Drahoslav Lim sayesinde%38 su içeriğine sahip lensler üretildi. 1978’de ise gaz geçirgen lenslerin piyasaya çıktığı yıl olarak tarihe geçerken1980'de silikon maddesi lens yapımında kullanılmaya başlandı ve ilk silikon kontakt lens türü üretildi.

1980'den 2000'li yıllara kontakt lens; su tutabilen, esnek, kornea üzerinde sıcaklık değişimlerinden etkilenmeyen ve gözyaşı sıvısındaki Ph dengesini sağlar hale geldi. 1998’den beri de sürekli gelişim halinde olan silikon hidrojel ikinci nesil kontakt lensler daha çok pediatrik uygulamalarda kullanılan, nemlenme ve su tutma açısından zengin özelliğiyle kullanılmakta.