Venedik'te bir Türk hanı: Fondaco Dei Turkchi

Türk Hanı, 13. yüzyılda Giacomo Palmier tarafından inşa edilmiş ve İtalya'nın Venedik şehrindeki Büyük Kanal'da bulunan bir saraydır.
Türk Hanı, 13. yüzyılda Giacomo Palmier tarafından inşa edilmiş ve İtalya'nın Venedik şehrindeki Büyük Kanal'da bulunan bir saraydır.

İtalya’nın kuzeydoğusunda Po ve Piave nehirlerinin deltalarıarasında 117 adanın üzerine kurulan Venedik şehri, sadecedoğal güzellikleri ile değil aynı zamanda tarihi mimarisi vesanat eserleriyle de dünyaca ünlü bir turizm merkezi. Şehrintarihi izleri VI. yüzyılına kadar inmektedir. Doğu Roma’ya bağlıolarak geliştiğinden Doğu’nun en batıdaki ve Batı’nın endoğudaki şehri diye anılır. Şehir, İncil’in derleyicilerinden AzizMarkos’un mezarının buraya getirilmesiyle daha önemli birşehir haline gelmiş ve onun adıyla anılmaya başlanmıştır.

Özellikle Türk tüccarların kullanmaya başlamasıyla Türk adıyla özdeşleşmiş ve Türk Hanı olarak adlandırılmaya başlamıştır.
Özellikle Türk tüccarların kullanmaya başlamasıyla Türk adıyla özdeşleşmiş ve Türk Hanı olarak adlandırılmaya başlamıştır.

Venedik’i önemli kılan unsurlardan birisi de hiç şüphesiz ticarettir. Bu ticari hareketliğin sonucunda önemli bir deniz gücü ve finans merkezi haline gelmiştir. Avrupa’nın Atlantik kıyılarına kadar hareketli bir ticaret ağı oluşturmuş ve bundan dolayı da önemli bir kent kimliğine bürünmüştür. Venedik, kurulduğu ilk günden beri Müslüman devletlerle ticari ilişkilerde bulunmuştur. Venedik’te, Ortaçağ döneminde şehrin idarecileri gerçek bir ticaret ağı kurmuşlardı. Akdeniz havzasından uluslararası antlaşmalar çerçevesinde ticaret yaptılar.

Mısır’da Eyyübiler, Memlüklüler, Anadolu’da Selçuklular, Menteşe ve Aydınoğulları beylikleri Karadeniz’in kuzeyinde Kırım Tatarları gibi devletlerle ticaret yapmışlardır.

Venediklilerin Osmanlı ile teması 1350’li yıllarına rast gelmektedir. İki ülke arasındaki ilk ticari antlaşma 1390’da I. Beyazıd’ın onaylamasıyla yapılmıştır. Her iki ülke arasındaki ticari seyahatleri karşılıklı bir şekilde yapılmaktaydı. Kaynaklara göre 1360 Mart’ında Marino Venier ve Leonardo Contarini Edirne’nin fethinden dolayı I. Murad’ı tebrik için gönderilmişti. Osmanlı elçilerinin ve tüccarların Venedik şehrine ziyaretleri bu tarihlerden sonra sık sık olmaya başlamıştı. Bu seyahatlerin sıklaşması zamanla Türklerin Venedik’te iz bırakmasına neden olmuştur. Saray ve Devlet ricali adına giden ya da herhangi bir malı satmak gayesiyle gönderilen Türkler büyük gruplar halinde Venedik pazarlarında bulunurlardı. Aylardır burada kalan Türk tüccarların doğal olarak burada konaklama ihtiyaçları oluyordu. Venedik hükümeti usul gereğince Türk tüccarlar için bir arada oturabilecekleri özel bir ikametgâh göstermek durumunda kalmıştı.

Senato’nun kararıyla Rialto’da harap San Mattea Kilisesine bitişik olan Sen Bortolo Vendramin adlı bir han bulundu, geniş ve rahat olan bu yerde Türklerin vazgeçemediği hamam yapısı da bulunmaktaydı.

1620’li yıllara gelindiğinde Türkler o binaya sığmaz hale gelmişti ve bugün “Fondaco dei Turchi’’ adı verilen Ferrara Dukasının evine yerleşilmişti.

Venedik’te şehre ayak basılan Piazzale Roma (Roma meydanı) veya Büyük kanal üzerinden San Marco’ya yol alındığında karşınıza çıkacaktır.

Han, günümüzde Venedik Doğa Tarihi Müzesi'ne ev sahipliği yapmaktadır.
Han, günümüzde Venedik Doğa Tarihi Müzesi'ne ev sahipliği yapmaktadır.

Yapı Bizans-Arap ve Ortaçağ İtalyan mimarisindeki izlerle sentez oluşturmaktadır. Bu yer Türklerin ticaret merkezi olarak anılan ve uzun yıllar konakladıkları yerlerden en önemlisi ve ayakta kalanıdır. Türklerin bu yapıdaki izlerini bugün halen daha görebilirsiniz. Günümüzde bu alan Doğa Tarihi Müzesi’ne ev sahipliği yapmaktadır.