Yavuz Sultan Selim Türbesi'nde sedef sanatı
Osmanlı dünyasının komutanpadişahlarındanolan Sultan I. Selim babasıII. Bayezid henüz sancakbeyi iken, Amasya’da 1470civarında dünyaya gelmiştir.Osmanlı tarihçilerine göretorunlarına büyük sevgigösteren Fatih Sultan Mehmed(Ö. 1481) tarafından1480 yılı civarında kardeşleriyle birlikteİstanbul’a gelmiş ve sünnet edilmiştir.Babasının saltanat yıllarında Trabzon’dayaklaşık 24 yıl sancak beyliği göreviniyerine getirmiştir. Babasına uyguladığıbaskı ve babasına karşı giriştiği savaşlarneticesinde Sultan II. Bayezid tahttanferagat etmiş ve 24 Nisan 1512 yılındaSultan I. Selim dönemi başlamıştır.
Sultan II. Bayezid’in tahttan çekilmesi sonrasında kısa sürede vefat etmesi Osmanlı tarihinde tam aydınlatılamayan olaylardan biridir. Sultan I. Selim saltanat yıllarında gösterdiği cesaret, ataklık ve sert mizacı nedeniyle “Yavuz” lakabını almıştır. Saltanatı boyunca seferlerini güney coğrafyaya yapan Yavuz Sultan Selim 8 yıl gibi kısa bir sürede Osmanlı topraklarını 2,5 kat büyütmüş, İslam dini için önemli olan kutsal toprakları Osmanlı himayesine almıştır.
Orduyu güçlendiren ve devlet hazinesini doldurarak oğlu I. Süleyman’a (Kanuni) güçlü bir devlet bırakan Yavuz Sultan Selim 21-22 Eylül 1520 gecesi sabaha karşı vefat etmiştir. Fatih Camii’nde Zenbilli Ali Efendi tarafından cenaze namazı kılan Yavuz Sultan Selim’in naaşı İstanbul’da kendi adına inşa ettirmeye başlattığı ancak ölümü nedeniyle oğlu Sultan I. Süleyman tarafından tamamlatılan külliye dahilindeki araziye defnedilmiştir. Daha sonra üzerine türbe inşa edilmiştir.
Mimar Acem Ali tarafından inşa edildiği düşünülen türbe kesme taş malzemeden yapılmıştır. Sekiz kenarlı olan türbenin üstü dilimli bir kubbeyle örtülmüştür. Türbenin ahşap kapı kanatları kündekari tekniğinde yapılmış orijinaldir.
Kapı kanatlarında oluşturulan geometrik kompozisyonlar sedef ve fildişi kakmalarla süslenmiştir. Kapının madeni tokmakları ve kilit sistemleri bitkisel kompozisyonlarıyla ilgi çekicidir. Kapı bininin ortasında yer alan baklava ve çokgen motifleri içinde kemik malzemenin kullanımıyla çeşitli süsleme öğeleri oluşturulmuştur.
Türbenin merkezinde Yavuz Sultan Selim’in puşide örtülü sandukası yer almaktadır. Sandukanın etrafındaki sedef kakmalı korkuluklar kapıdaki sedef işçiliğiyle uyum içindedir. Sandukanın üstünde Yavuz Sultan Selim’in Mısır seferi dönüşünde “vefat ettiğimde üzerime örtün” diye vasiyet ettiği çamurlu kaftanı yer almaktadır. Yakın tarihte restore edilen kaftan ve türbe ziyaretçilerini beklemektedir.