Hizmet ihracatı 2022’nin ilk 11 ayında 83,5 milyar dolara ulaştı. Yıl sonunda ise 90 milyar dolara ulaşmasını beklediğinizi söylemiştiniz. 130 milyar dolarlık 2025 hedefi de 2023’e çekildi. 2022 hedefinin aşılmasında ve 2023 hedeflerinin de yukarı yönlü revize edilmesinde hangi unsurlar etkili oldu?

Geride bıraktığımız 2021 yılı bizim için bir sıçrama yılı oldu. Merkez Bankası’nın verilerine göre, ihracatımız bir önceki yıla göre yüzde 60 oranında artarak, 61,4 milyar dolara yükseldi ve 31,8 milyar dolar hizmet ticareti fazlası verildi. Biz HİB olarak bulunduğumuz yeri yeterli görmedik ve daha da fazlasını yapabileceğimizi çok iyi bildiğimiz için çabalarımızı artırdık, takım oyununda başarı sağladık, pazar çeşitliliği ile ülke markamızın gelişimine destek verdik. Bunların neticesinde 2022 yılının 11 aylık verilerine göre Cumhuriyet tarihimizin en yüksek hizmet ihracatı rakamlarına ulaştık.

2022 yılı Ocak-Kasım dönemi hizmet ihracatımız bir önceki yıla kıyasla yüzde 50,7’lik artışla 83,5 milyar dolar oldu. Bu dönemde sağladığımız dış ticaret fazlası ise 48 milyar doları buldu. Bu olumlu veriler neticesinde 2022 yılını 90 milyar dolarlık ihracat geliri ile tamamlayacağımızı öngörüyoruz. Ancak bunu da yeterli görmüyoruz

2025 yılı için belirlediğimiz 130 milyar dolarlık hedeflerimizi 2 yıl öne çektik ve her şey yolunda gittiği takdirde Cumhuriyetimizin 100’üncü yılında ülkemize 130 milyar dolarlık hizmet ihracatıyla katkı sunmayı hedefliyoruz. Bu şekilde elde edeceğimiz ihracatın yarısından fazlası cari fazla olacağı için ülkemizin büyümesine, hizmet sektörlerimizin yatırımlarının artmasına, istihdamın gelişmesine de ciddi katkı sunmuş olacağız.

2022’de hizmet ihracatının daha çok hangi alanında yüksek artış ön plana çıktı?

Ülke ekonomimizin büyüme modelinde lokomotif görevi üstlenen ihracat hem mal hem de hizmet sektörlerinde başarılı bir yılı geride bıraktı. Her ne kadar henüz 12 aylık verilerimiz açıklanmasa da 11 aylık dönemde Cumhuriyet tarihimizin en yüksek hizmet ihracatına ulaşmayı başardık. Bu başarıda her bir alt sektörümüzün büyüme kaydederek ulaştığı seviye takdire şayan. Pandemide biriken taleple birlikte başta yolcu taşımacılığı ve turizm olmak üzere tüm alt sektörlerimiz çok ciddi artış gösterdi. Dizi ve film gibi koşarak ilerleyen ve ülkemizin yumuşak gücü olmaya başlayan, tanıtımlarımızı destekleyen sektörümüzün ihracat artışı yüzde 175 seviyelerinde oldu. Bugün en güçlü olduğumuz alanların da başında gelen seyahat sektörümüz yaklaşık yüzde 61 büyürken 2022 yılı Ocak- Kasım döneminde ülkemizi ziyaret eden turist sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 84,77 artarak 42 milyon seviyesini aştı. Ülkemizin mal ihracatı için kritik öneme sahip olan lojistik sektörümüz yaklaşık yüzde 52 artış gösterirken 2023 hedefine 2022 yılında ulaştı. Aynı dönem yolcu taşımacılığı hizmetleri sektörü ise yüzde 61’lik bir büyüme ile hizmet ihracatının bugüne dek en yüksek rakama ulaşmasında önemli katkıda bulundu.

2023’de hizmet ihracatının artışında hangi alanın lokomotif olmasını bekliyorsunuz?

Hizmet ihracatının öncü sektörleri turizm ve seyahat ile ilgili hizmetler ile yük taşımacılığı ve lojistik hizmetleri sektörlerinin 2023 yılında da öncü ve lokomotif olacağını öngörüyoruz.

Bu sektörlerin yanı sıra; tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de hızla gelişen ve pandemiden en az etkilenerek hızlı bir iyileşme görülen yazılım ve bilişim hizmetleri sektörü mevcut şirket ve ürün portföyü ile büyük potansiyele sahip. Sektörde ihracat takip mekanizmalarının geliştirilmesi ile izlenebilirliğin sağlanması, yazılımcı sayısını arttırma, yetkinliklerini geliştirme ve beyin göçünü önleyerek yetişmiş insan kaynağını korumaya yönelik uygulamaların tasarlanması ve uzun yıllardır faaliyet gösteren ve lisanslı ürün portföyüne sahip ancak kurumsal ve yönetsel olgunluğu düşük orta ve küçük boyutlu şirketlerimize odaklanılarak yapılacak yatırımlar ve destekler sonucunda ihracatta hızlı bir sıçrama yakalanması ve gelecek 5 sene içerisinde 10 milyar dolar ihracat seviyelerine ulaşılması mümkün görünmektedir.

Türkiye sağlık hizmetleri sektörü ve sağlık turizmi açısından dünyada bu alanda öne çıkan ilk 10 ülke arasında yer almaktadır. Sağlık çalışanlarının uzmanlıkları, sağlık turistine sunulan hizmet çeşitliliği, hastanelerin tıbbi cihaz ve teknolojik altyapısı dikkate alındığında; Türkiye onkoloji, kardiyoloji, organ nakli gibi kompleks tedavilerin sunulması açısından da önemli bir potansiyele sahiptir. Türkiye sağlık ihracatı pazarı hasta sayısı bakımından incelendiğinde hasta sayısının büyük çoğunluğu isteğe bağlı olan operasyonlar olarak tabir ettiğimiz estetik ve saç ekimi operasyonlarından gelmekle beraber pazarının değersel büyüklüğü incelendiğinde kompleks tedavilerden gelen katkının isteğe bağlı operasyonlardan gelenlere kıyasla daha yukarıda olduğu görülmektedir. Bu nedenle kompleks tedaviler alanında Türk Sağlık sisteminin iddiasını ve söylemini global arenada artırmak, Türkiye’nin sağlık turizmindeki algısını sadece estetik operasyonları için bir merkez değil kompleks tedaviler için de bölgedeki en uygun sağlık destinasyonlarından biri olduğu için ön plana çıkarılması gelecek vadetmektedir.

Hasta memnuniyetinin artırılması için sektörde merdiven altı ve kalitesiz hizmet sunumuna belirli standartlar getirilmesi, akreditasyon ve denetimler ile uygun olmayan faaliyetlerin önüne geçilmesi, aracı kurum yeterliliklerinin yükseltilmesi, medikal vize kolaylıkları, sektöre yönelik tanıtım faaliyetlerinin yürütülmesi, yurt dışında hedef ülkelerde ortak teşhis ve tedavi sonrası bakıma yönelik ofis/ hizmet merkezlerinin açılması, uluslararası kuruluşlar ile yapılacak sigorta anlaşmaları ile devletin sektörün arkasında olduğunun sağlık turistlerine hissettirilmesi gelecekte sektörün gelirlerinin katlanarak artmasını sağlayacaktır.

Eğitim hizmetlerinde Türkiye’de uluslararası öğrenci sayısı her yıl düzenli olarak artmış, dünyada en fazla uluslararası öğrenciye ev sahipliği yapan ilk 10 ülke arasına girerek önemli bir performans sergilenmiş ve ivme yakalanmıştır.

2022 yılı itibariyle Türkiye’de eğitim gören 140’ı aşkın ülkeden 300 binin üzerinde uluslararası öğrenci bulunmaktadır. Benzer büyüme performansının devam etmesi durumunda 2025 yılında gelirin, ülkemiz ekonomisine katkısı uluslararası öğrencilerin yaşam giderleri de dahil edildiğinde 3 milyar doların üzerine çıkması hedeflenmektedir.

Sektörün temel gelişim alanlarından biri gelen öğrencilerin belirli ülkelerde yoğunlaşmasıdır (Suriye, Azerbaycan, İran vb.) Ülke çeşitliliğinin artırılması, bunun için tanıtım faaliyetlerinin yürütülmesi, odak pazarlardaki yerel yükseköğrenim kurumlarıyla ortak programların tasarlanması, mezuniyet sonrası çalışma ve oturma izni verilmesi, eğitimde yeni dünya gerekliliklerine uyulması, dijitalleşme çalışmalarının yürütülmesi ile değersel ve sayısal olarak büyümesi sayesinde yumuşak gücümüz eğitim sektörü de ön plana çıkarılması gereken ve gelecek vadeden bir diğer sektörümüzdür.

Birçok alt başlıktan oluşan eğlence ve kültür hizmetleri sektöründe özellikle film, dizi ve program formatı alanlarında ciddi başarılar göstermekteyiz. Dijitalleşmenin etkileri ile sektör hızla değişmekte ve büyük fırsatlar barındırmaktadır.

Eğlence ve kültür hizmetleri ihracatında ilk 10 içerisinde yer alan ülkemiz, ihraç ettiği diziler ile ABD’den sonra dünyanın ikinci büyüğü konumundadır. Ürettiğimiz Türk dizileri, Balkanlardan Orta Doğu'ya, Afrika’dan Avrupa, Latin Amerika ve Güneydoğu Asya’ya uzanan 140’tan fazla ülkede 700 milyondan fazla izleyiciye ulaşmış durumda.

Hem Türkiye algısına hem de Türk ürünlerinin imajına pozitif etki yapan bu yapımlar başta turizm olmak üzere birçok alanda ülkemize olan ilgiyi de artırmaktadır. Yurtdışında yaptığımız faaliyetlerde görüyoruz ki Türk dizileri sayesinde öğrenciler ülkemizde okumak, ülkemizin tedavi olanaklarından yararlanmak, turist olarak ailelerini ülkemize getirmek gibi planlara sahip olurken, birçok insanı Türkçe öğrenme konusunda yönlendiriyor.

Bu yıl özellikle hizmet ihracatının hangi alanında daha hızlı bir yükseliş bekliyorsunuz?

Yakın coğrafyamızda yaşanan Ukrayna- Rusya savaşı, petrol fiyatlarının artması, enerji krizi, gıdaya ulaşımın aksaması gibi önemli unsurlar, halihazırda henüz tam anlamıyla pandemi etkisini atlatamayarak durgunluk yaşayan dünya ekonomisini oldukça etkiledi.

2010 yılından bu yana ziyaretçi sayısında en çok artış görülen ülkeler arasında yer alan Ukrayna ve Rusya turizm sektörümüz açısından oldukça önemli ülkeler.

Coğrafyamızı ve dünyayı etkileyen bu durum göz önünde bulundurulduğunda turizm sektörümüzün etkileneceğini öngörmekle beraber pandemi öncesi turist sayısı ve gelir seviyesine ulaşacağımıza inanıyoruz. Boğazların savaş gemilerine kapatılması ve gıda ambargosu gibi konular ise hem lojistik sektörümüzü hem de Karadeniz’de önemi artan limanlarımıza yönelik liman işletmeciliği hizmetlerini ön plana çıkarıyor. Bu krizin ülkemizin önemli bir yumuşak gücü olan hizmet sektörlerimizce kolaylıkla fırsata çevrileceğini düşünüyoruz.

Küresel hizmet ihracatının hacmi 7 trilyon dolar. Şu an Türkiye’nin bu pazardan aldığı pay nedir, önümüzdeki dönem alınan bu payda ne kadar artış bekleniyor?

Dünya ekonomisinde 19’uncu sırada yer alan ülkemiz, mal ihracatında 30’uncu, hizmet ihracatında ise 25’inci sırada yer alıyor. 2021 yılında mal ihracatı yüzde 33,4 büyürken, hizmet ihracatı yüzde 60’lık artış kaydetmeyi başardı. Mal ihracatı 2022 yılında yüzde 12,9 büyürken, hizmet ihracatımızın yaklaşık yüzde 50 civarında bir büyüme sağlayacağı öngörüsündeyiz. Mal ticaretinde net açık verirken, hizmet ticaretinde ise net fazla veriyoruz. Yakaladığımız başarılarla beraber hizmetler sektörümüz, önümüzdeki yıllarda da ülkemizin hedeflediği refah seviyesine ulaşması için çok büyük katkı verecek.

Dünya ticaretinden yüzde 21’lik pay alan küresel hizmet sektörü, büyümesini her geçen yıl sürdürüyor. Küresel hizmet ihracatı pandemi ve savaşların etkisiyle 2020 yılında 5 trilyon dolar seviyesinde gerçekleşmişti. 2021'de yeniden canlanan hizmetler sektörü 6 trilyon doları aşmayı başardı. Küresel hizmet ticaretinin, bu defa 2022'de 7 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. Küresel talebin yeniden canlandığı bir dönemde dünya hizmet ticaretinden daha fazla pay almamız gerekiyor. Tüm gayretimiz de bu yönde. Hedefimiz hizmet sektörü denilince akla gelen ilk beş ülkeden biri olmak. Bu hedefi ulaşacak altyapımız da, inancımız da gücümüz de fazlasıyla var.

Hizmet sektörleri, son 10 sene düzenli olarak dış ticaret fazlası yaratarak ülkenin dış ticaret dengesine olumlu katkı yaptı. Sektörlerimiz bugün, ülkemizde 17,3 milyon kişiyi istihdam ederek, toplam istihdamdan yüzde 56 pay alıyor.

GSMH içindeki payı ise yüzde 53’tür. Hizmet sektörleri, verilerden anlaşılabileceği üzere ülke sınırlarında yarattığı değeri, sınırlar ötesine taşıyan kritik ve büyük bir potansiyel oluşturan alanlardır.

“Uzak coğrafyalarla işbirliklerimiz artıracak aksiyonlar alıyoruz”

Hizmet ihracatında Türkiye’nin pazar çeşitliliği ne durumda? Hizmet ihracatının alanlarına göre pazarlarda da farklılaşma var mı?

Hizmet İhracatçıları Birliği olarak en önem verdiğimiz konulardan biri pazar çeşitliliği. Pazar çeşitliliğini ne kadar artırırsak kırılganlığımızın o kadar azalacağının farkındayız. Birlik olarak tüm alt sektörlerimize yönelik çok detaylı bir strateji raporu hazırlattık. Bu raporda her bir sektörümüzün hangi ülkelerde nasıl büyüme kaydedebileceğini, rakiplerinin neler yaptığını detaylandırdık. Biz de bu doğrultuda çalışmalarımızı sürdürüyoruz ve İspanya’dan Dubai’ye, Venezuela’dan Endonezya’ya kadar faaliyetler planlıyoruz. Ticaret Bakanlığımızın uzak ülkeler stratejisi kapsamında da uzak coğrafyalarla iş birliklerimizi artıracak aksiyonlar alıyoruz.

Hizmet ihracatında Türkiye’nin hedef pazarları hangi ülkeler? Bu ülkelerin potansiyeli nedir?

Malumunuz 10 alt sektörümüz olduğu için sektörler hedef pazarlarımız oldukça çeşitlilik gösteriyor ancak Hizmet İhracatçıları Birliği olarak stratejimiz;

-Devlet–Özel sektör ortak belirlenen ülke hedefleri doğrultusunda bölgesel odaklanmanın sağlanması, hedef ülkelerde uzun dönemli ilişkiler geliştirilmesi

-Japonya, Amerika, Fransa, Almanya, İspanya gibi fon ve yetkinlik açısından güçlü ülkelerde şirket ortaklıkları yapılabilecek potansiyel şirketleri araştırarak, ortaklıkların değerlendirilmesi, Sektörel olarak hedef pazarlarımız ise:

-Yük Taşımacılığı ve Lojistik: Avrupa, Kuzey, Afrika ülkeleri, ABD

-Turizm ve Seyahat ile İlgili Hizmetler: Birleşik Krallık, Fransa, Körfez ülkeleri

-Sağlık Hizmetleri: Avrupa, Türkî Cumhuriyetler, Kuzey Afrika

-Yazılım ve Bilişim Hizmetleri: Amerika, Avrupa, Asya Pasifik, Ortadoğu

-Eğlence ve Kültür Hizmetleri: İspanya, Latin Amerika, Ortadoğu

-Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmetleri: Afrika,

-Liman İşletmeciliği ve Yer Hizmetleri: Asya, Afrika, Avrupa

-Yolcu Taşımacılığı: Afrika, Uzakdoğu

-Eğitim Hizmetleri: Türkî Cumhuriyetler, Hindistan, Fas

-Diğer İş Hizmetleri: Körfez ülkeleri, Türkî Cumhuriyetler Doğru stratejiler ve doğru uygulamalar ile global pazarın tamamının hedef pazarımız olacağına inancımız tam.

Hizmet ihracatında sağlık ve turizm gibi bazı alanlarda birbirini tamamlayan ve birbirine destek veren paket programlar geliştirilmeye başlandı. Diğer alanlarda da bu tür programların geliştirilmesi ne kadar mümkün?

Bizim Birlik olarak en önem verdiğimiz konulardan biri de sektörlerimiz arasındaki koordinasyon ve iş birliğinin artması.

İhracat firmaların bireysel çabaları veya sektörlerin gayretleriyle artabiliyor fakat katma değerin artması, ihracattaki artış hızının katlanarak büyümesi için bu çalışmaların koordineli şekilde, hep birlikte yapılması gerekli.

Tüm sektörlerimiz birbirine dokunuyor ve birbirlerine kaldıraç etkisi yapıyor. Eğitim, turizm ve sağlık sektörlerini birbirinden ayıramadığınız gibi bunları da yolcu taşıma sektöründen ayıramazsınız. Dünyanın 4 bir yanına dizi film ihraç ederken bunu tanıtım faaliyetlerinde kullanmamak büyük bir eksiklik olur. Sanayiden savunmaya kadar her alana giren yazılım sektörümüzü, mal ihracatı için kritik öneme sahip olan lojistik sektörümüzü ayırırsak cari açık problemiyle mücadelede eksik kalırız. Benzer şekilde lojistik sektörümüzde, liman ve yer hizmetleri ile multi-modal taşımacılığın entegre olabileceği gibi hem liman işletmeciliği hizmetlerinin verileceği binaların hem de Lojistik alt yapılarının sağlanması ve geliştirilmesi hususunda müteahhitlik ve teknik müşavirlik hizmetleri önemli bir sinerji oluşturmaktadır.

Hizmet ihracatçısına yönelik hangi destekler veriliyor, bu desteklere yenileri eklenecek mi, hangi desteklerin verilmesi planlanıyor?

Hizmet sektörlerimiz için Sn. Cumhurbaşkanımızın tensipleri ve Sn. Ticaret Bakanımızın kıymetli destekleri ile Ticaret Bakanlığımızca farklı kararlar kapsamında destekler verilmektedir. Örneğin, 5448 sayılı Hizmet İhracatının Tanımlanması, Sınıflandırılması ve Desteklenmesi Hakkında Karar ile Eğitim Hizmetleri, Fuarcılık, Kültürel ve Yaratıcı Endüstri Hizmetleri, Lojistik ve Taşımacılık, Sağlık ve Spor Hizmetleri, Yeşil Hizmetler, Yönetim Danışmanlığı ve Diğer Sektörlere birçok kalemde destek verilmektedir. Devlet destekli ilk ve tek markalaşma programı olan 2564 sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmet Sektörleri Markalaşma Desteği Kararı ile sağlık turizmi, ulaştırma, konaklama, dizi-film, eğitim ve perakende sektörlerinde firmalarımızın markalaşma süreçlerine destek oluyoruz. Ayrıca, Türkiye Bilişim Sektörünün Uluslararasılaşması ve E-Turquality (Bilişimin Yıldızları) Programı ile yazılım-bilişim sektörümüzü, Yurt Dışı Lojistik Dağıtım Ağları Destek Programı ile yük taşımacılığı ve lojistik hizmetleri sektörleri desteklerden faydalanmaktadır.

“Kasım-şubat döneminde turizmi canlandırmayı hedefliyoruz”

Hizmet İhracatçıları Birliği ile Türk Hava Yolları arasında hizmet ihracatının artırılması için geliştirilen iş birliklerinin geri dönüşü nasıl oldu, bu iş birlikleriyle hedef nedir?

Ülkemiz ekonomisine yüksek katma değer kazandıran hizmet sektörlerimizden sağlık hizmeti ihracatının artırılması amacıyla, THY A.O. ve Hizmet İhracatçıları Birliği arasında İyi Niyet Anlaşması imzalandı. İmzalanan bu anlaşma ile tedavi amacıyla gelen yolcularımızın Türkiye’ye daha rahat ulaşımını sağlamayı ve sağlık ihracatına katkı sunmayı planlıyoruz. Anlaşma kapsamında, Ticaret Bakanlığının desteği ile HİB tarafından hazırlanan ve yürütülen “Heal in Türkiye Sağlık Portalı”na üyeliği bulunan sağlık hizmeti ihracatçısı firmalarımızdan tedavi almak için ABD, Avrupa, Orta Doğu, Afrika ve Asya kıtalarında yer alan toplam 23 ülkeden gelen sağlık turistleri için sabit bilet avantajı kampanyası başlattık.

Ekonomimize sağladığı döviz girdisi ve ülkemizin yumuşak gücüne sağladığı katkıyla büyük öneme sahip olan eğitim hizmetleri ihracatının artırılması amacıyla da THY A.O. ve Hizmet İhracatçıları Birliği arasında iş birliği protokolü imzaladık. Söz konusu anlaşma ile 20 Aralık 2022- 28 Şubat 2023 tarihleri arası biletlemelerde uluslararası öğrencilere ve ailelerine yüzde 30 indirim sağlanacak ve 2023 yılında Birliğimiz üyesi üniversitelere kayıt yaptıracak uluslararası öğrenciler ile ailelerine, belirlenecek tek yön olmak üzere yüzde 20 indirim uygulanacak.

İnanç turizmi kapsamında Diyarbakır- Antakya Vadisi’nin gerekli yatırımlar ile turizme açılmasını hedefliyoruz. Bu kapsamda milli bayrak taşıyıcı şirketimiz Türk Hava Yolları ile yapılacak anlaşma ile yapılacak turizm paketinde azizler vadisini doğru yatırımlar ve tanıtımlarla dünyaya göstermek istiyoruz.

Yapılacak yatırımlar turizmimizin gelişmesine, çeşitlilik sağlamasına ve elde edeceği gelirin artmasına vesile olacaktır.

Ayrıca, sektörel hareketliliğin yavaşladığı Kasım-Şubat arası dönemi için turizmi canlandırmayı hedeflediğimiz projelerimizi de hayata geçirmeyi planlıyoruz.

İstanbul 2021 yılında 8 milyonu aşan ziyaretçiyi ağırlamıştı. Potansiyelinin büyüklüğü nedeniyle turizm kadar bir başka yumuşak gücümüz olan dizi filmlerimiz ile “4 Haftada İstanbul” projemizi başlatacağız.

Projelerimizi tüm sektörlerimize yayarak önümüzdeki süreçte sektörlerimiz arası sinerji ve iş birliğinin verimliliğini birlikte göreceğiz.

Türk Hava Yolları olarak, hizmet ihracatına ne kadar katkı sağlıyorsunuz? THY olarak hedefler nedir?

Türk Hava Yolları olarak, Türkiye’nin hizmet ihracatına en fazla katkı sunarak üst üste hizmet ihracatı şampiyonu olan şirket konumundayız. Cumhuriyetimizin 100. yılı ve ortaklığımızın 90. kuruluş yılı olan 2023 yılında çift haneli büyüme öngörüyoruz. Bu yıl, 400 uçağı aşan bir filo ile 1 milyarıncı yolcumuzu ağırlamayı hedefliyoruz. 2023 yılında özellikle ABD’ye yönelik turizm hamleleri ve stopover gibi programlarla turist sayısını iki katına çıkaracağız. Diğer yandan Anadolujet filomuzu da yeni nesil uçaklarla zenginleştirerek özellikle Sabiha Gökçen odaklı planlamalar ile Orta Doğu ve Avrupa pazarlarında derinleştireceğiz. Bunlarla birlikte 2023 yılındaki hizmet ihracatımızı daha da ileri götürerek ülkemize katkı sunmaya devam edeceğiz.

Hizmet ihracatının toplam ihracat rakamları içerisinde yer alması konusu uzun süredir tartışılan bir konu. Siz bu konuyu sıkça gündeme taşıyorsunuz. Bu yıl da Cumhurbaşkanı Erdoğan 2022 yılı ihracat rakamlarını açıklarken hizmet ihracatı rakamlarını da ilk kez açıklamış oldu. Hizmet ihracatına ilişkin farkındalığın artırılması adına bu gelişmeyi nasıl yorumluyorsunuz?

Hizmet ihracatımızın geldiği bu noktada bizlere her türlü desteği sağlayan ve ihracatımızın önündeki engelleri kaldıran Sayın Cumhurbaşkanımıza ve Sayın Ticaret Bakanımız başta olmak üzere değerli Bakanlarımıza şükranlarımı sunarım. Hedefimiz Türkiye'nin yeni yüzyılında "130 milyar dolara ulaşmak ve ülke ekonomimizin itici gücü ihracata büyük katkı sağlamak" olacak.

Bu çerçevede, hizmet ihracatının önemine ve kamuoyundaki farkındalığının artmasına en büyük katkı sağlayan Sayın Cumhurbaşkanımızın 2022 yılı ihracat açıklamalarında özellikle belirttiği; eğitim, sağlık, bilişim, dizi ihracatı ve müteahhitlik sektörlerine yönelik hizmet ihracatı hedeflerine ulaşıp aşma konusunda iş birliği ve sinerji içerisinde tüm ihracatçılarımızla var gücümüzle çalışacağız.