GZT uzmana sordu: Süper Lig'de sakatlık sürecinin yönetimi nasıl olmalı?
Bu sezon Süper Lig’de hemen hemen tüm takımlar sakatlık konusunda problem yaşadı ve yaşamaya devam ediyor.
Beşiktaşlı Dorukhan Toköz, Fenerbahçeli Victor Moses, Galatasaraylı Radamel Falcao akla gelen ilk örneklerden.
Peki, 'Bu sakatlıkların oluşmasında fiziksel faktörlerin yanında sosyal ve psikolojik faktörlerin etkisi de var mı?'
Bu soruyu Psikolojik Danışman ve Spor Psikologu Buğra Serdaroğlu’na sorduk.
Süper Lig'de bu sezon yaşanan sakatlıklar fazlasıyla göze çarpmaya başladı. Özellikle Beşiktaşlı genç futbolcu Dorukhan Toköz sakatlığı herkesi üzdü. Genç futbolcu Toköz gibi sakatlık yaşayan ve gündemde yerini alan diğer bir futbolcu da Falcao oldu. Başarılı oyuncu uzun süre sahalardan uzak kaldı. Falcao, her ne kadar oynamak istediğini hatta kendini zorladığını belirtse de bir türlü istenilen formu yakalayamadı.
Bu futbolcuların diğer bir özelliğiyse takımları için oldukça önemli bir konumda olmaları. Ancak bu sakatlıkların gidişatına bakıldığı zaman sadece fiziki olarak değerlendirmemek gerekiyor. Bazı durumlarda yaşanan sakatlıklar ve bunların geçme süreleri sosyal ve psikolojik etkenlere de bağlı olabiliyor.
- Psikolojik Danışman ve Spor Psikoloğu Buğra Serdaroğlu'na bu sakatlıkların sosyal ve psikolojik faktörlerini sorduk.
'Bazı durumlarda iyileşme süresi uzuyor'
Psikolog Buğra Serdaroğlu yaşanan sakatlıklarla ilgili şu ifadeleri kullandı:
''Sakatlık sporcunun geçici veya kalıcı bir fiziksel yetersizlik yaşamasıdır. Duruş bozuklukları(kamburluk),enfeksiyon kaynakları, iyi ısınamama, yorgunluk, fiziksel çarpışmalar gibi fiziksel faktörlerin yanında sosyal ve psikolojik faktörler de sağlığı etkiler.
Pek çok araştırma gösteriyor ki sakatlık yaşadığı halde oynamaya devam etmek sporcunun arkadaşları, ailesi, takım arkadaşları ve antrenörleri tarafından arzu edilen bir özellik olarak görülebilir. Ayrıca, sporcular daha güçlü görünmek için ağrı veya sakatlığa dayanıyor gibi görünmek isteyebilirler fakat; bu durum sakatlığın düzeyini artıran ve iyileşme sürecini uzatan temel faktörlerden biridir.''
'Sporcunun yapısı önemli'
Burada sporcunun kaygı ile başa çıkma ve öfke kontrolü konusunda kendini geliştirmesi ya da profesyonel bir destek alması gerekmektedir. Konsantrasyon kaybı da sakatlığı etkileyen diğer bir psikolojik etmendir. Aynı zamanda “Ben en iyi olmalıyım” gibi mükemmeliyetçi bir bakış açısıyla sporcunun kendi limitlerini zorlaması da sakatlığı etkiler.
Özellikle uzun süreli sakatlık yaşayan sporcular bu dönemde farklı tepkiler gösterebilirler. Hedeflerinden uzaklaştığını düşünerek motivasyon kaybı, korku ve kaygı, fiziksel olarak yetersizlik hissinin sonucu olarak özgüven problemi, sakatlık sonrası eski performansına geri dönemeyeceği düşüncesi, takıma yardımcı olamama düşüncesi bunlara örnektir.
Sporcu kaygılı bir yapıya sahipse, kaygının yarattığı kas gerilimi ile sakatlık yaşayabilir.
Sporculara özel tavsiyeler
Hemen hemen tüm sporcuların başına uzun veya kısa süreli sakatlıklar gelebiliyor. Sakatlık süresince psikolojik becerilerin kullanımı sporcunun mental ve fiziksel sağlığına iyi gelecektir. Sporcu, bu psikolojik becerileri şu şekilde kullanabilir:
Hedef Belirleme: Sakatlık sürecinin programını çizme ve buna göre plan yapma.
Olumlu Öz konuşma:Sakatlık süreci hakkında olumsuz cümleler kurmaktan kaçınma, bu durumun herkesin başına gelebileceğinin farkına varma.Zihinde Canlandırma: Kendisini maçın bir bölümünde hissetme, gerekirse hayal etme.
Gevşeme Egzersizleri: Daha iyi hissetmek adına kas gevşetme egzersizleri uygulama.
Tüm bunların yanında sakatlık yaşayan sporcunun bu durumu kolay atlatabilmesinde sosyal çevresinin desteği de önemli bir rol oynar. Bu sayede sporcunun stres seviyesi düşer, duygu durumu iyileşir. Bu yüzden, sporcular gerektiğinde antrenörlerinden, ailelerinden ve arkadaşlarından destek almaktan çekinmemelidir.
