Işığı şekillendiren tasarımlar: Louis Poulsen Aydınlatmaları

DİLARA ZEYNEP ÜNAL
Abone Ol

Louis Poulsen, fonksiyonun formu meydana getirdiği tasarımlarında, doğal ışığın ritmini yansıtmayı ve desteklemeyi amaçlıyor. Sadece lamba tasarlamayı değil, ışığı da şekillendirmeyi hedefleyen tasarımlarıyla, iç ve dış mekanlar için etkili aydınlatma çözümleri sunuyor.


Louis Poulsen tasarımcıları.

Louis Poulsen tasarımcıları.

Louis Poulsen tasarımcıları.

Louis Poulsen, 1874’te İskandinav tasarım geleneğinden doğmuş, Danimarkalı bir aydınlatma üreticisi. Tasarımcının aydınlatmalarının çıkış noktası, Poul Henningsen’ın üç gölge sistemine dayanıyor. Tasarımcı Paul Henningsen, 1924’te, Paris'teki Uluslararası Modern Dekoratif ve Endüstriyel Sanatlar Sergisi'ne katılmak amacıyla, Louis Poulsen ile çalışmaya başladı.

1925’te, Henningsen’in Paris Lambası, (Danca: Pariserlampen) altın madalya kazandı. Altı renkten oluşan, gümüşten yapılan lamba; üç gölgeli sistemden oluşuyordu. Lambanın erken dönem modellerinden biri, 2016’da bir açık arttırmada 87.500 sterline satıldı.

Uluslararası Modern Dekoratif ve Endüstriyel Sanatlar Sergisi'nde altın madalya kazanan Paris Lambası, Poul Henningsen.

Paris sergisinin ardından, Louis Poulsen ve Henningsen, Kopenhag'da yeni inşa edilen forum binasının aydınlatma tasarımlarını üretmek için bir araya geldi.

Uluslararası otomobil sergisine, ev sahipliği yapması planlanan binada Henningsen, yeni bir aydınlatma tasarladı. Arabaların tavanlarını ve kaputlarını aydınlatan, ancak kapılarını ışıksız bırakan bir aydınlatma yerine, ışığı eğimli açılarla yönlendirebilecek bir çözüm için Paris Lambası tasarımını yeniledi.

Forum binasında aydınlatmaların yerleştirilmesi.

PH'ın üç renkli sistemi için patent başvurusundan bir görüntü.

Forum aydınlatma tasarımında ışık oranının illüstrasyonu.

Henningsen’in forum için tasarladığı lamba, üç gölge sisteminin temelini oluşturdu. Tasarımın, 4:2:1 oranını takip eden çap oranına sahip üç rengi vardı. Bu oran, üst gölgedeki ışığın %50'sini, orta ve alt gölgelerdeki her bir ışığın %25'ini yansıtmasına olanak sağlıyordu.

Tasarım daha sonra; farklı boyut, renk, malzeme ve tiplerde (zemin ve masa lambaları, avizeler) kapsamlı bir ürün kataloğuna dönüşerek, Louis Poulsen tarafından dünyaya sunuldu. 1941'de, II. Dünya Savaşı sırasında Louis Poulsen & Co. A/S, Kopenhag'daki Laurits Henriksen metal eşya fabrikasını satın aldı ve aydınlatma armatürleri üreticisi oldu.

Poul Henningsen.

Poul Henningsen, 1894’te Kopenhag, Danimarka’da doğdu. 1911-1917 yılları arasında, Kopenhag Teknik Koleji ve Danimarka Teknik Üniversitesi’nde eğitim aldı. Mimarlık eğitimi almamasına rağmen, 1919 yılında, Kay Fisker’in ofisinde, tasarımcı ve mimar olarak çalışmaya başladı.

Ardından serbest tasarımcı, mimar, yazar ve gazeteci olarak kariyerine devam etti. 1925 yılında, hayatının sonuna kadar beraber çalıştığı Louis Poulsen ile yolları kesişti. Louis Poulsen tarafından, hala uygulanan ve geliştirilen tasarımlara imza attı.1958 yılında Poul Henningsen, PH Snowball, PH Artichoke ve PH 5 isimli üç aydınlatma tasarladı. Böylelikle tasarımcı, Louis Poulsen modern aydınlatmalarının temel prensiplerini oluşturdu.

Poul Henningsen - Artichoke Aydınlatma Tasarımı - Trio Restaurant, Danimarka.

Her biri altı yapraktan oluşan, 12 sıra halinde enginar formunda tasarlanan, Artickhoke aydınlatması, 72 yapraktan oluşuyor. Armatür, ışığın hem içeriye hem de dışarıya orantılı bir şekilde yayılmasını sağlarken parlamayı engelliyor.

Aydınlatmanın yaprakları; lazer kesim pirinç, bakır, paslanmaz çelikten, üst gölgesi; beyaz ve siyah bükülmüş çelikten ve çerçevesi; yüksek parlaklıkta krom kaplama ve lazer kesim çelikten oluşuyor. Süspansiyonu ise; yüksek parlaklıkta krom kaplama ve bükülmüş alüminyumdan meydana geliyor.

Poul Henningsen - PH5 Aydınlatma Tasarımı.

Poul Henningsen - Snowball Aydınlatma Tasarımı, RealDania, Danimarka.

PH5 Aydınlatması, hem yanal hem doğrusal ışık yayımını sağlamak amacı ile tasarlandı.Tasarım, üç gölge sisteminin çıkış noktası oldu. Gölgelikleri ve parlama önleyici diski; bükülmüş alüminyum, bakır veya pirinçten, dikmeleri; alüminyumdan oluşmakta.

Snowball armatürü; mat boyalı alt yüzeyler ve parlak üst yüzeyleri sayesinde etrafına tek tip ışık yaymak amacı ile tasarlandı. Işık açıldığında alt kısım karanlık kalırken, üst kısım aydınlanıyor.Tasarımın gölgelikleri; bükülmüş alüminyumdan, çerçevesi; yüksek parlaklıkta krom kaplama ve dökme alüminyumdan meydana geliyor.

Olafur Eliasson.

Louis Poulsen’ın bir diğer önemli tasarımcılarından, Olafur Eliasson, 1967 yılında İzlanda / Danimarka’da doğdu. Sanatçı; enstalasyon, resim, heykel, fotoğrafçılık ve film alanlarında üretim sağlıyor. 1997’den beri kişisel sergileri, dünya çapındaki müzelerde sergileniyor.

Olafur Eliasson’ın OE Quasi aydınlatma tasarımı.

OE Quasi armatürü; geometrik çerçevenin iç köşelerine gömülü bir formda. Tasarım, iç kenarlar boyunca ışık kılavuzlarına bağlanan ve lambanın ortasındaki reflektöre doğru, eşit bir aydınlatma oluşturan 12 LED'den oluşuyor. Bu katmanlı beyaz reflektör, ışığı küresel olarak odaya geri göndererek, parlamayan tek tip bir ışık yayıyor. Çerçevesi; alüminyumdan, reflektörü enjeksiyon kalıplı polikarbonattan oluşan armatürün ağırlığı; maksimum 21.2 kg’a ulaşıyor.

Louis Poulsen dekoratif aydınlatma tasarımları.

Louis Poulsen dekoratif mimari aydınlatma tasarımları.

Louis Poulsen dış mekan aydınlatma tasarımları.

Dekoratif aydınlatmaların yanı sıra, iç ve dış mekanlar için farklı tasarımlara imza atan birçok tasarımcı ve mimar, ışığı şekillendirmeye ve temel tasarım prensiplerine sadık kalmayı sürdürüyor. Modern aydınlatmaların doğuş noktası niteliği taşıyan Louis Poulsen aydınlatmaları, var olmaya ve farklı mekanların farklı sorunlarına yeni aydınlatma çözümleri üretmeye devam ediyor.