Dobruca'nın bilinmeyen adı: Küçük Tataristan
Müslüman Türklerin yoğun olarak yaşadığı Dobruca'da yakın tarihte birçok kırılma noktası meydana geldi.
Romanya’daki Tatarların varlığı Altın Orda döneminde başladı.
Karadeniz’deki ticareti kontrol etmek açısından önemli bir nokta olan Dobruca, her zaman hanların dikkatini çekmiş, bu sebeple 8. ve 14. yüzyıllarda Kırım Tatarlarının bir otonom siyasî merkezine dönüşmüştü.
Ancak nüfusları çok yoğun değildi.
Kırım Tatarlarının en büyük çoğunluğu, 1783’te Kırım Hanlığı’nın Rus İmparatorluğu tarafından yıkılmaısndan sonra bölgeye yerleştiler.
Bu dönemde bölgeye göç eden Kırım Tatarlarının sayısı o kadar yüksekti ki, Dobruca “Küçük Tataristan” olarak adlandırıldı.
1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında ise Dobruca, Romanya’ya bırakıldı.
Kırım Tatarları için bu durum endişe vericiydi. Hristiyan bir yönetimin kendileri üzerinde baskı kurmasından çekiniyor, dinlerini özgürce yaşayamamaktan korkuyorlardı.
Ancak korktukları gibi olmadı. Romanya yönetimi, siyasî seçkinlerinin aldığı bir dizi önlemle, ülkedeki Müslüman nüfusun güvenini kazanmayı başardı.
1878’de Prens I. Karol Türkçeye de tercüme edilen bir konuşmasında Dobrucalılara hitap ederek amacının toplumu asimile etmek değil, entegrasyonunu sağlamak olduğunu anlattı.
1878’den sonra kabul ettikleri ilk yasalarla Romen yetkililer, Dobruca’daki büyük camlerin, okulların bakımını; cami personelinin ve Müslüman öğretmenlerin maaşlarının devlet tarafından sağlanacağını taahhüt ettiler.
Ayrıca I. Karol bölgede iki cami yaptırdı. Bunlardan ilki 1906’da Romanya’nın başkenti olan Bükreş’teki Carol Park’ta inşa edildi.
https://www.instagram.com/reel...
Bu girişimlere ek olarak Romen yetkililer, Türklerin ve Kırım Tatarlarının kurumsal örgütlenmesiyle de ilgilendiler. Osmanlı döneminde kurulan müftülük ve kadılıkları yeniden yapılandırdılar.
Ancak bu huzur ortamı, 30 Aralık 1947’de Romanya'nın komunist rejime geçmesi ile son buldu.
Bu tarihten sonra Romanya, tamamen Sovyetler tarafından kontrol edildi. Moskova, Kırım Tatar mültecilerinin kendilerine teslim edilmesini istedi.
Böylece Komünist Romen yetkililer de mülteci Kırım Tatarlarını tutuklamaya başladılar. Ancak Rusya’daki Tatar Mülteci Yardım Komitesi faaliyetlerine gizli bir şekilde devam etti.
Kırım’dan kaçan Kırım Tatarlarının ve Dobruca’dakilerin Türkiye’ye veya Avrupa ülkelerine kaçmalarına yardım ettiler. Bazen de mültecilerin Romanya’da farklı bir kimlikle kalmalarını sağladılar.
Günümüzde Romanya’daki Kırım Tatar toplumu, Romanya devletinin sunduğu bir dizi haktan yararlanıyor.
Romanya Parlamentosu’nda bir temsilcinin seçilmesi ve gelenek ve göreneklerin korunmasına yönelik faaliyetlerin yürütülebilmesi için yıllık bir bütçenin sağlanması, bu hakların arasında yer alıyor.