9 madde ile 23 yıl önceki Srebrenitsa Soykırımı

HABER MASASI
Abone Ol

Yakın tarihin en büyük katliamlarından biri olan ve dokuz bine yakın Müslümanın dünyanın gözleri önünde öldürüldüğü Srebrenitsa soykırımının üzerinden 23 yıl geçti.

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa'daki en büyük katliam olan Srebrenitsa soykırımı adım adım geldi. Dönemin en güçlü lideri Josip Broz Tito’nun 1980 yılında hayatını kaybetmesinin ardından çöküntü dönemine giren Yugoslavya, dünyadaki bağımsızlık hareketlerinden etkilenerek büyük bir değişim yaşadı. Bünyesindeki federe devletleri tek başına ‘bir tutan’ güçlü lider Tito’nun hayatını kaybetmesiyle Yugoslavya’yı oluşturan özerk devletlerde etnik ve ekonomik çatışma baş gösterdi. Yugoslavya’yı kendi kontrollerinde tutmaya çalışan Sırpların sert müdahaleleri yıllarca süren gerilim ortamını kanlı bir savaş arenasına çevirdi.

Sovyetler Birliği’nin yıkılmasıyla birlikte gelen Soğuk Savaş döneminin sona ermesi Yugoslavya’nın da dağılmasına neden oldu. Yugoslavya’nın bir parçası olan Bosna Hersek tıpkı Hırvatistan ve Slovenya gibi bağımsızlık için referandum yapmaya karar verdi. Sırp güçleri, 1992’den 1995 yılına kadar 'Avrupa’nın ortasında Avrupalıların bakışları altında' katliamlarını ara vermeden sürdürdü.

5 gün içerisinde 8.372 Boşnak’ı öldürdü, yüzlerce kadın ve küçük yaştaki kız çocuğuna tecavüz edildi. Sadece bir günde 20 binden fazla kişi Srebrenitsa’dan sürgün edildi.

71 Srebrenitsa kurbanı bugün toprağa verilecek
Gündem

1. Yugoslavya topraklarında yaşanan çatışmaların akabinde Hırvatistan, Makedonya, Slovenya ve Bosna Hersek bağımsızlığını duyurdu.
2. Nisan 1992’de Sırplar, Bosna Hersek’te etnik temizliğe başladı. Tam bir yıl sonra Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Srebrenitsa’yı “güvenli bölge” ilan etti.

3. BM tarafından şehrin korunması için Hollanda askerleri görevlendirildi ve halka güvende olacaklarının garantisi verildi. Sırp ordusu şehri iki yıl sürecek olan kuşatma altında tutarak halkı açlık, susuzluk ve hastalıkla karşı karşıya bıraktı.
4. Şehri koruyan Hollanda komutasındaki askerler Bosnalıların silahlarını topladı. Gerekçe çok ilginç; “koruma amaçlı”.

5. Dünyanın gözü önünde iki yıl süren kuşatma sonrasında şehir düştü. Sırp ordusunun şehre girmesiyle halk BM görevlisi Hollandalı askerlerin denetimindeki karargaha sığındı.

6. Hollandalı askerler karargahı kuşatan Sırp ordusuna 300 Bosnalı erkeği teslim etti ve bu erkekler kamyonlara götürülüp öldürüldü.

* Katliamdan bir gün sonra Sırp kasap Mladiç ile Hollandalı komutan Ton Karremans birlikte kadeh kaldırdı.

7. Resmi rakamlara göre 8.372 masum Müslümanın katledildiği Srebrenitsa Avrupa’nın üç maymunu oynamasına mahkum edildi.

8. 3 yıl süren katliam 1995'te ABD'nin Dayton şehrinde yapılan Dayton Antlaşması'yla sona erdi.
9. Avrupa kısmen de olsa Srebrenitsa ile yüzleşmeye başladı.

- 2007 yılında Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı Srebrenitsa'da yaşananların "soykırım" olduğuna ancak sorumlusunun Sırbistan olmadığına hükmetti.

- Avrupa'daki hukuksal olarak ilk kez belgelenmiş soykırım olarak tarih sayfalarında acı bir şekilde yerine aldı. 

- Geçtiğimiz günlerde Hollanda Temyiz Mahkemesi 1995 yılındaki Srebrenitsa katliamıyla ilgili önemli bir karara imza attı. Bosnalıları Sırp katillere teslim eden Hollanda'yı kısmen sorumlu bulan mahkeme, 350 kurbanın ailesi için Hollanda’nın yüzde 30 tazminat ödemesine karar verdi.

- Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi, Bosnalı Sırpların eski lideri Radovan Karaciç'i Srebrenitsa'da yaşananlardan sorumlu tutarak 40 yıl hapis cezasına çarptırdı. 

- Mahkeme Sırp kasap General Ratko Mladiç'in de ömür boyu hapse mahkum etti.