Kuralları çiğnedi ama ceza yazılamadı: Teknoloji polisi çaresiz bıraktı
ABD'nin California eyaletinde yaşanan ilginç olayda, trafik kuralı ihlali yapan bir aracı durduran polis, direksiyonda hiçbir insan olmadığını görünce şaşkına döndü. Sürücüsüz bir Waymo taksisi, "U dönüşü yasaktır" tabelasına rağmen manevra yapınca polisler müdahale etti ancak “boş koltuğa” ceza yazamadı. Olay, otonom araçların mevcut trafik yasaları karşısında nasıl bir “yasal boşluk” içinde hareket ettiğini gözler önüne serdi. 2026’da devreye girecek yeni yasa bu boşluğu doldurmayı hedefliyor; ancak cezaların gerçekten uygulanabilir olup olmayacağı hâlâ soru işareti.
ABD’de otonom araçların yasal statüsüyle ilgili tartışmaları alevlendirecek ilginç bir olay yaşandı. California'nın San Bruno kentinde, “U dönüşü yasaktır” levhasına rağmen dönüş yapan bir araç, polis ekipleri tarafından durduruldu. Ancak polisler sürücüsüz araca yaklaştığında şaşkınlığa uğradı.
Söz konusu araç, Google’ın sahibi olduğu Waymo şirketine ait, tamamen otonom bir taksiydi. Polisler ışıklarını yakarak aracı durdurdu. Araç, programlandığı şekilde kenara çekip durdu. Fakat araçta insan sürücü olmadığı için, polis cezai işlem uygulayamadı.
"Robotlar için kutucuğumuz yok"
San Bruno Polis Departmanı, Facebook üzerinden yaptığı açıklamada, “Araçta insan sürücü olmadığı için trafik cezası kesilemedi” ifadelerine yer verdi. Paylaşıma, polis memurlarından birinin aracın boş koltuğuna baktığı bir fotoğraf ve “Ceza defterlerimizde robotlar için bir kutucuk yok!” yazılı esprili bir not da eklendi.
Yasa var, yaptırım yok
Geçtiğimiz yıl California Valisi Gavin Newsom tarafından imzalanan yasa kapsamında, Temmuz 2026’dan itibaren, polislerin kural ihlali yapan otonom araçlara “Otonom Araç İhlal Bildirimi” verebilmesi mümkün olacak. Aynı zamanda bu araçları işleten şirketlere bir acil durum iletişim hattı kurma zorunluluğu da getirilecek.
Ancak söz konusu yasa, bu bildirimlerin nasıl bir cezai yaptırım doğuracağını belirtmiyor. Yani sürücüsüz araçlar yine kanuni olarak uyarılabilecek, ancak “cezalandırılabilecek mi?” sorusu belirsizliğini koruyor.
Arizona’da ceza var
Otonom araçlara yönelik yasal çerçeve eyaletten eyalete değişiklik gösteriyor. Örneğin Arizona eyaleti, sürücüsüz araçlara da tıpkı insan sürücüler gibi trafik cezası kesilmesini mümkün kılan bir yasaya sahip. Waymo’nun 2020’den beri tamamen otonom taksi hizmeti verdiği Phoenix şehrinde bugüne kadar ciddi bir sorun yaşanmadığı belirtilse de, sarı ikaz bantlarını algılamada bazı problemler yaşandığı ifade ediliyor.
Teknoloji hukuku zorluyor
Yaşanan bu olay, yapay zekâ ve otonom sistemlerin yaygınlaşmasıyla birlikte mevcut hukuk sistemlerinin yeni teknolojilere adapte olmakta yaşadığı zorlukları bir kez daha ortaya koydu. Sürücüsüz araçlar artık sadece teknoloji değil, aynı zamanda hukuki ve etik sınırların test edildiği bir alan hâline gelmiş durumda.