"Yeditepe Bienal"i sanatseverlerle buluştu

Bir güzelliği ifade ederken “çiçek gibi” tabirini pek sık kullanırız. Varlığın güzellik satırında geniş yer tutan çiçekler, sundukları sonsuz güzellik terkipleriyle insanları bu benzetmeye adeta mecbur eder. Bu yüzden hem kendi gerçek varlıklarıyla hem de bu güzelliği daha da çoğaltma arzusundaki sanatkârların çizdikleri suretleriyle çiçekler, hayatımızın her yerindeler. Hem çiçek yetiştiriciliğinde hem de çiçek ressamlığı konusunda çok parlak devirler yaşanan medeniyetimizin gelenekli sanatlarında çiçek açmayan tek bir saha yok diyebiliriz. Kur’an-ı Kerim süslemelerinden, çinilere, divan sayfalarından cami içindeki sütunlara, muazzam abidelerden mezar taşlarına kadar her yer çiçekle bezenmiştir. Topkapı sarayının yemiş odasında üçyüz yıldır solmayan natüralist üslupta çizilen çiçekler ya da Karamemi’nin tılsımlı elinden çıkıp Muhibbî divanına kokusunu salan stilize çiçekler, şükûfenâmelerde tomurcuklanıp bilimsel bitki ressamlarının elinde boy verenler… Bu çağın sanatçılarının geçmişi ve geleneği koklayarak yaptıkları çiçekli eserler, çiçeğin her hâli, Yeditepe Bienali’nde. Bu Temada Yer Alan Sanatçılar: Ahmet Sacit Açıkgözoğlu, Emel Nurhan Ogan, Firdevs Çalkanoğlu, Gülsen Bilgin, Hülya Korkmaz, Mamure Öz, Safiye Morçay, Uğur Taşatan, Zehra Çekin, Endemik Çiçekler Grubu.

“Her sayı, birin bir kere daha tekrarından ibarettir.” der Feridüddin Attâr. Güneş doğar, batar. Tekrar doğar, tekrar batar. Gözümüzü kırparız, tekrar kırparız ve tekrar. Ezan okunur, sonra tekrar okunur, sonra tekrar. Kendi içindeki satırların tekrar etmesi de ayrıca mânidar. Tekrar eden âyetler, tekrar eden fiiller, tekrar eden notalar, tezhib, minyatür, hat, mimarî içindeki tekrarlar.. Yani, ritim. Her tekrarda, aslında tekrar eden şeyin değil başka bir şeyin çoğaldığını gören, düz bir çizginin tekrar eden noktalardan ibaret olduğunu bilen, geometrik ritmin söylediği nakaratı duyan sanatkârlar, “tekrarında sanat var” dedikleri eserleriyle Yeditepe Bienali’nde. Bu Temada Yer Alan Sanatçılar: Ali Ulvi Mıhoğlu, Ardeşir Mojared Takistani, Armağan Bilgin, Aslı Ağırbaş, Dilek Yalçın, Ersin Yıldızhan, Fahriye Oya Kuyumcu, Fatma Özçay, Firdevs Çalkanoğlu, Füsun Onamay, Melis Uludağ, Faruk Dinçer Eratlı, İlhami Atalay, Melike Haliloğlu, Mehlika Hilal Kırca, Merve Nur Kayhan Hassan, Nursen Ve Güvenç Güven, Nurten Ünver, Osman Doruk, Recep Ve Züleyha Minga, Serap Bostancı Tulluk, Serap Ekizler Sönmez.

Fatih’in şehri, Sinan’ın atölyesi, Nedim’in bercestesi, Dede Efendi’nin şarkısı, Evliya Çelebi’nin defteri, Eyüp Sultan’ın namazgâhı, Abdulhamid Han’ın nazargâhı.. İçinden deniz geçen, ulu rüyaların görüldüğü şehir: İstanbul. Görenin de görmeyenin de, içinde yaşayanın yahut sadece gelip geçenin bile üzerine bir şey söylediği İstanbul’un, düne bugüne ve yarına dair anlattıkları, anlatacakları var. Bugünün sanatkârlarının kulağına lodosu, poyrazı, göğünden âzâde şekilde renk değiştiren deniziyle ve daha neler neleriyle fısıldadığı her ne var ise, Yeditepe Bienali’nde. Bu Temada Yer Alan Sanatçılar: Alparslan Babaoğlu, Bünyamin K., Dilek Yerlikaya, Fahriye Oya Kuyumcu, Işıl Arısoy Kaya, Nurcihan Velioğlu, Reza Hemmatirat, Sabriye Şeker, Şaban Demirdağ.

Bir de şöyle tanımlayalım: İçi içine sığmadığı için kendi beden ve ruh coğrafyasından dışarı taşan kişiye sanatkâr, taşan o şeye ise sanat denir. Yunus Emre’nin “ya ben öleyim mi söylemeyince”si de bu kalemdendir. Sanatın kendisinin de tanımlı olduğu alana sığmadığı, “bunun burada ne işi var” dedirtecek yerlere sıçradığı olur bazen. Bu sıçrayışların oluşturduğu ve insanı, baktıkça “aslında yakışmış” ya da “neden olmasın” çizgisine getiren alışılmadık güzellikler hem sanata hem sanatçıya hem de gören gözlere nefeslenecek başka sahalar açar. İçi içine sığmayan sanatkârların, mekâna sığmayan eserleri Yeditepe Bienali’nde. Bu Temada Yer Alan Sanatçılar: Ali Emre Kaymak, Aysel Ergül, Berrin Çakin Güç, Betül Bilgin, Beyza Akıncı Kaplan,  Dağıstan Çetinkaya, Emre ve Alperen Akpolat, Ertuğrul Çakır, Fatma Zeynep Çilek, Gülnihal Küpeli, Hatice Ünal, Hikmet Barutçugil, Hilal Arpacıoğlu, Mehlika Hilal Kırca, Murat Gür, Muhammed Türk, Mustafa Cemil Efe, Mustafa Yılmaz, Muzaffer Malkoç, Nasuhi Hasan Çolpan, Ömer Faruk Dere, Özden Aydın, Selma Keleş Şahin, Serap Bostancı Tulluk, Tonguç Yaşar, Türk Kültürüne Hizmet Vakfı, Yılmaz Eneş, Zafer Baştak, Zehra Karakoç.

İnsanın en çok öykündüğü, yerinde olmak istediği canlılardan: kuş. Kanadını kıskanırız, dillerini öğrenmenin yollarını ararız, kim ne der diye düşünmeden kuşlarla konuşuruz. Kendi kendine bir konuşma da değildir bu, karşılık alırız. Kuşları işe koşarız, sevgili diyarına selâm söylemeye yahut teleğinde sakladığı sırrı sahibine ulaştırmaya gönderir sonra da sorarız “turnam kimden aldın sen bu avazı”. Yaşarken onlara köşkler yapar, öldüğümüzde su içsinler diye mezarımızda onlara da yer açarız. Kaf Dağı’nın ardında saklanan Anka da odur, gül dalında bağrını kanatan bülbül de, yanıp kül olan ve küllerinden yeniden doğan Kaknüs de, asla yere konmayan Hüma da ve tufandan sonra dünyada hâlâ hayat olduğunu ağzında bir “zeytin dalı” ile muştulayan da odur. İnsanın ve insanlığın dertlerine, dermanlarına, rüyalarına hâsılı insan başına gelen her şeye kuştan bir bakışla bakan bu çağın sanatçıları “insanoğlu kuş misali” diyerek Yeditepe Bienali’nde insan hallerini kuşdili ile anlatacaklar. Bu Temada Yer Alan Sanatçılar: Ali Ahmet Çoktan, Asgar Moradi ve Zeynap Rahnama, Atilla Çakır, Ayşenur Kadakçı Velioğlu, Ayten Pelit, Bahar Yalçın, Güngör İblikçi, Hasan Ertuğrul, Hikmet Barutçugil, Hülya Yaatası, Özlem Özer Tuğal, Reza Hemmatirat, Şehnaz Biçer Özcan, Şeyma Yeniçeri, Yeşim Yıldız Kalaycıoğlu, Yonca Sanat Grubu.

Gelenekli sanatlarımızı bütün geçmişiyle sırtlayıp gelecekteki geleneği oluşturmak için yol alan sanatçılar,  kendi eserleriyle, kendisi ve yetiştirdiği talebelerinin yahut kendiyle aynı türküyü söyleyen dostlarının eserleriyle Yeditepe Bienali’nin kişisel sergi kuşağını gökkuşağına çeviriyor. Minyatür, tezhib, kalemişi, ebru, çini, hat, seramik sanatlarına resim, heykel ve fotoğraf gibi dalların da eşlik ettiği 21 sergi, ziyaretçilerini Türk İlâm Eserleri Müzesi, Sirkeci Garı ve II. Bayezid Türk Hamam Kültürü Müzesi başta olmak üzere Suriçi’nin en güzel mekânlarında ağırlıyor. Kişisel Sergileri Olan Sanatçılar: Ahmet Sacit Açıkgözoğlu, Etem Çalışkan, F. Hande Topbaş, Murat Gür, Taner Alakuş. Grup Sergileri: Algan Grubu, Alparslan Babaoğlu Ve Öğrencileri, Asiye Kafalıer Dönmez Ve Mimart Atölyesi, Ayten Tiryaki Ve Tiryaki Art, Cihangir Asurhouv Ve Öğrencileri, Emel Türkmen ve Altından Haleler, Nursen ve Güvenç Güven, Mamure Öz ve Nakkaş Tezyini Sanatlar Merkezi, Mehmet Memiş ve Öğrencileri, Mustafa Cemil Efe Ve Öğrencileri, Nilgün Alp ve Atölye Hiç, Said Chuanyi ve Ali Leı Gong, Semih İrteş Ve Nakkaş Tezyini Sanatlar Merkezi, Şehnaz Özcan Ve Öğrencileri, Tahsin Kurt ve Öğrencileri, Zerre projesi ile Mustafa Demir.

Merhum Süheyl Ünver’in “ince sanat dünyamızda çok ileri mertebeye vararak Türk süslemesinde rönesansımızı gerçekleştirdi” dediği Cahide Keskiner diyor ki “Her eser sanat, her eser yapan sanatkâr değildir. Özveri olmadan, kendini vermeden sanat eseri ortaya çıkmaz. Sanatkâr edebe, adaba uymalıdır. İnsan ne kadar eser üretirse üretsin, ne kadar faaliyet yaparsa yapsın, eğer bir ‘hiç’ olduğunu anlamadıysa her şey boşa gitmiş demektir.” Gelenekli sanatlarımızın bu çağın sanatkârları elinde aldığı renklerin hemen hepsini bir arada görebileceğiniz, göz göze geldiğiniz her eserle sanat nedir, sanatçı kimdir sorularını zihninizde bir daha döndürebileceğiniz bir karma sergiler, Yeditepe Bienali’nde. Karma Sergide Yer Alan Sanatçılar: Abdul Vahap, Yasemin Ergün- Kevser İbrahimoğlu, Ayşe Nurgül Kabasakal-Songül Sümen Ak, Betül Coşkun, Büşra Akan, Erol Kılıç, Esen Akgöl, Esra Eşin, Fatma Betül Acun, Figen Tekiner, Gül Tezbora, Gülten Kosova, Hacı Meryem Kiola, Hatice Ünal, Hüdayin Sav, Kamuran İşcan, Leyla Varol, Mehdi Naghavi, Meryem Şahin, Safigül Bengü Olgun-Zeynep Önen, Semra Ata, Tuba Ruhengiz Azaklı, Veysel Kucuras, Yasemin Taş, Zeliha İyilik, Zeynep Bato, Zeynep Bostan, Zeynep Elçi, Zeynep Işık Çetinkaya. Karma Çini Sergisinde Yer Alan Sanatçılar: Adilcan Güven-Cem Güven, Emel Gemici, Ersin Fethi Öçal, Gülen Kesova, Gülfer Akgönül, Güvenç Güven, İbrahim Kuşlu, Kifayet Özkul, Mehmet Gürsoy, Melike Haliloğlu, Nur Avlupınar, Özkan Tokaç, Rauf Sadi Güven, Ryuko Kito, Salih Sarıçam, Selma Keleş Şahin, Tenzile Özgün, Timur Bilir, Ümmühan Çelikkaya, Yumiko Kubota.

Bizi etkileyen bir sanat eseri gördüğümüzde bazen sesli şekilde bazen de içimizden kendi kendimize sorarız: “Bunu nasıl yapmış acaba”. Yeditepe Bienali içinde yer alan canlı performanslar bu sorunun cevabını gözlerinizle görebilmek için iyi bir fırsat. Sanatkârların atölye ortamlarını halka açık sergi alanlarına taşıyarak eseri yapan ile nasıl yapıldığını merak edenin tanışabileceği ve bir eserin oluşumuna canlı olarak tanıklık edebileceği güzel bir buluşma sağlayan bu programlar, Yeditepe Bienali’nin en “canlı” bölümlerinden.   Yer Alan Sanatçılar: Garip Ay, İlhami Atalay, Leyla Kara, Reza Hemmatirat

Gelenekli sanatlarımızın nadide örneklerini toplayan koleksiyonerlerin zaman içinde biriktirdikleri eserlerin sanatseverlerle buluşacağı Koleksiyon Sergileri, dünya gözüyle bir daha görme fırsatı bulamayacağımız güzelliklerle dolu. Bu çağın sanatkârlarının elinden çıkan eserlerin sergilendiği Yeditepe Bienali’nde, geleneği oluşturan büyük ustaların şaheserleri de bu özel sergilerle yerini alıyor. Koleksiyon Sergileri, özellikle hat sanatına düşkün olanların kaçırmaması gereken sessiz bir şölen. Sergilenecek Koleksiyonlar: Termikel Mustafa Kara’nın Yakup Cem Koleksiyonu, Yusuf İyilik İcazet Koleksiyonu

Kadim sanatlarımızdan hat, tezhib ve çini alanlarındaki uluslararası sergiler, farklı kültürlerden beslenen sanatçıların aynı sanat dalında geliştirdikleri değişik üsluplara dair bir seçki sunuyor.  Bazen aynı temaya farklı bakışları, bazen de farklı temalara aynı bakışları görme imkânı veren uluslararası sergilerde sanatseverler, sanatın haritalarda çizilmiş bütün sınırları kaldırarak insanları anlam dünyasında nasıl birleştirdiğine şahitlik ediyor.  Uluslararası Hat Sergisinde Yer Alan Sanatçılar: Abdurrahim Kahya, Abdurrahman Depeler, Abdurrazak Karakaş, Ahmet Koçak, Ali Toy, Ali Rıza Özcan, Awni Nakkaş, Aydın Kızılyar, Ayman Hassan, Bekir Çetintaş, Cemali Gündoğdu, Cevad Huran, Davut Bektaş, Efdalüddin Kılıç, Fatih Özkafa, Fatih Yıldız, Ferhat Kurlu, Fuat Başar, Habib Ramezanpour, Hakan Arslan, Hanife Alpaydın, Hasan Çelebi, Hüseyin Gündüz, Hüseyin Kutlu, Hüseyin Öksüz, Hüsrev Subaşı, Levent Karaduman, Mehmet Memiş, Mehmet Özçay, Menaf Nam, Muhammed Cevadzade, Muhammed Nuri Çetinkaya, Muhammed Yaman, Mustafa Parıldar, Nuria Garcia Masip, Osman Çiçek, Osman Özçay, Ömer Faruk Özoğul, Resul Afşin Okur, Sabah Arbili, Safarbati Mhamed, Savaş Çevik, Seyyid Ahmet Depeler, Tahsin Kurt, Yılmaz Turan, Yusuf Mazi.   Uluslararası Tezhip Sergisinde Yer Alan Sanatçılar: Abdülhamit Yılmaz, Afsane Nangar, Arda Çakmak, Ayşe Sayın, Berna Kervan, Eyüp Özcan, Faruk Taşkale, Fatma Özçay, Firdevs Bakkal, Gülnur Duran, Gülsüm Gügercin, Halenur Bakkal, Hilal Dağtekin, İsmail Çökük, Kadriye Bayraktar, Mamure Öz, Nadir Tatar, Necati Sancaktutan, Nihal Tezcan, Nihan Ümran Ersin, Nilüfer Kurfeyz-Selim Sağlam, Nurdanur Ünal, Orhan Dağlı, Seda Demir, Selcen Belgin Balıkçı, Serap Bostancı Tuluk, Serhat Tokmak, Sevde Gülüt, Simanur Uzun, Şahalim Şahmansurav, Şeyma Okur, Vildan Sert.

Sanatın lezzetini tatma anlamında tesiri yüksek bir etkileşim biçimi olan atölye çalışmalarıyla sanatı uzaktan seyreden ve belki de kendisinin asla yapamayacağını düşünen insanlar, sanatla hemhâl olma şansını yakalıyor. Ustaların rehberliğinde yapılacak çalışmalar sanatçıyla sanatseveri atölye ortamında bir araya getirerek birlikte sanat icra etme zevkini sunuyor. Yer Alan Sanatçılar: Ayten Tiryaki, Esra Eşin, Güvenç Güven, Özlem Özer Tuğal, Serap Ekizler Sönmez, Yasemin Arıman

Bir tür laboratuvar ortamı oluşturarak klasik sanatlardaki biçim ve biçem farklılıklarının gözlendiği Yeditepe Bienali’nin amaçlarından biri de geleneğin geleceğe taşınması, bunun nasıl-ne şekilde yapılacağı ve geleneğe eklemlenecek yeniliklerin olup olamayacağına dair fikir alışverişi yapılmasıdır. Yeditepe Bienali kapsamında düzenlenen “Gelecekte Gelenek” başlıklı sempozyum, gelenekli sanatlara dair sorulan ama cevaplanamayan ya da hiç sorulamayan soruları sormak, meseleler üzerine farklı fikirleri masaya yatırmak açısından önemli bir adım. Sempozyum, dünden bugüne, bugünden de yarına taşınacak olan sanat birikimimizin geleceğine dair meselelerin konuşulduğu bir alan oluşturuyor. “nereden nereye” sorusunu merkeze alan sempozyum, duayen isimlerin katkılarıyla birçok oturuma ev sahipliği yaparak hem geleneği hem de geleceği kuşatmak istiyor.