Evlilikte yeni dönem başlıyor: Kütük düzenlemesi Anayasa Mahkemesi’nde
Kadının evlendikten sonra kocasının soyadını almasına ilişkin düzenlemeyi eşitlik ilkesine aykırı bularak iptal eden Anayasa Mahkemesi (AYM), bu kez benzer bir düzenlemeyi daha gündemine aldı. Yüksek Mahkeme, “evlenen kadının kaydı kocasının hanesine taşınır” hükmünün iptali istemini 6 Kasım’da yapacağı toplantıda ilk incelemeye alacak.
Kadınların yıllardır tartıştığı ve hukuki mücadele yürüttüğü “soyadı” meselesinin ardından, şimdi de “kütük” uygulaması Anayasa Mahkemesi’nin önüne geldi. Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 23. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Evlenen kadının kaydı kocasının hanesine taşınır. Kocası ölen kadın yeniden evlenmedikçe ölen kocasının aile kütüğünde kalır. Ancak dilerse babasının kütüğüne dönebilir” hükmünün iptali talebiyle AYM’ye başvuru yapıldı.
Başvuru, İstanbul 14. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından, baktığı bir davada söz konusu maddenin “eşitlik ilkesine aykırı” olduğu gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne itiraz yoluyla iletildi. Mahkeme, başvuruyu ciddi bularak iptal talebinde bulundu.
Yüksek Mahkeme, başvuruda herhangi bir eksiklik tespit etmezse, düzenlemenin iptal talebini ilerleyen günlerde esastan görüşecek.
Daha önce Anayasa Mahkemesi, Türk Medeni Kanunu’nun 187. maddesindeki “Evlenen kadın kocasının soyadını alır” hükmünü iptal etmişti. İptal edilen madde, kadının evlendirme memuruna ya da nüfus idaresine yazılı başvuru yaparak kocasının soyadının önünde kendi soyadını kullanabilmesini, ancak yalnızca kendi soyadını kullanamamasını öngörüyordu.
AYM, söz konusu kararında şu değerlendirmeye yer vermişti:
- “Erkek, evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra da tek başına kullanabildiği halde kuralla kadının evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra ancak kocasının soyadının önünde kullanabileceği öngörüldüğünden, karşılaştırmaya müsait şekilde benzer durumda olan eşler arasında cinsiyet temelinde farklı muamelenin yapıldığı açıktır.”
Bu kararın ardından gözler, “kadının kaydının kocasının hanesine taşınması” düzenlemesiyle ilgili AYM’nin 6 Kasım’da vereceği karara çevrildi.