Geçmişten günümüze tüm yönleriyle Kardak Krizi

ÇAĞRI SAÇARALP
Abone Ol

1996 yılının Ocak ayı sonlarında Türk ve Yunan savaş gemileri Ege Denizi'nde karşı karşıya gelmiş; komandolar eller tetikte, karşı tarafın yapacağı yanlış bir hamleyi bekliyordu. 21 yıl önce iki ülkeyi savaşın eşiğine getiren Kardak Kayalıkları Krizinde neler yaşandığını sizler için derledik. İşte geçmişten günümüze tüm yönleriyle Kardak krizi...

Tarih 1996 yılının Ocak ayı sonlarını gösteriyordu. Türkiye ve Yunanistan'ın deniz kuvvetleri adanın çevresinde konuşlanmış, iki ülkenin savaşmasına ramak kalmıştı. ABD ve NATO'nun devreye girmesi tansiyonu düşürdü, savaşın eşiğinden dönüldü.


İşte geçmişten günümüze Kardak Krizi:

0. Kardak krizi nasıl başladı?
Tarihe Kardak Krizi olarak geçen olay 1996 yılının Ocak ayında yaşandı. Figen Akat adlı Türk gemisi 25 Aralık 1995 tarihinde Ege Denizi'ndeki, Bodrum'un 3.8 mil uzaklığındaki Kardak Kayalıklarında karaya oturdu. Bu olaydan sonra Yunanistan, deniz kazasının kendi karasularında olduğunu ileri sürdü. Türkiye ise söz konusu adaların kendisine ait olduğunu belirtti.

Ege'de Bodrum kıyıları ile Yunanistan'ın Kalimnos (Kilimli) Adası arasında kalan ıssız iki adacıkta karaya oturmuş; kendisini çekmeye gelen Yunan kurtarma ekiplerinin yardımını reddetmişti.

"Figen Akat", Yunan kurtarma ekipleri tarafından çekilerek Türk kıyılarına teslim edilmişti. Ancak Türk ve Yunan kamuoyunun daha sonra "Kardak" kayalıklarının "kime ait olduğu" tartışması, iki ülkeyi savaşın eşiğine getirecekti.

0. Yunanlılardan büyük tahrik
1996'nın Ocak ayı sonlarında, Yunan TV kanalları, Türkiye'nin Kardak kayalıklarında "gözü olduğunu" yaymaya başlayınca Kalimnos adasındaki bir din adamı, Belediye Başkanı, iki gazeteci ve adanın polis komiseri, Kardak kayalıklarının birine çıkarak Yunan bayrağı dikti. Bu duruma dönemin Başbakanı Tansu Çiller sert tepki göstererek "Yunan gemilerinin orada işi ne? Bu kayalıklar bize ait, Yunan gemilerinin oralarda dolaşmasına müsaade edemeyiz." dedi.

0. "O bayrak inecek, o asker gidecek"
Dönemin Başbakanı Tansu Çiller tarihe mâl olan, "O asker gidecek, o bayrak inecek!" açıklamasını yaptı. Türkiye'nin kararlı duruşuyla birlikte Türk-SAT ve SAS komandoları düzenledikleri gece operasyonuyla yandaki batı Kardak'a çıkıp Türk bayrağı diktiler.
0. Tansu Çiller'in meşhur Kardak açıklaması
0. Batı Kardak'ta Türk bayrağı dalgalandırıldı
28 Ocak gece yarısı Kardak'ın iki ıssız kayalıklarından birine Yunan OYK komandoları çıktı. Ertesi günün gece yarısı Kardak'ın ikinci ıssız kayalığına Türk SAT komandoları çıktı. Yunan Genelkurmay Başkanı Hristos Liberis'in Türk SAT komandolarının çıktığı kayalıkları bombalamak istemesi, Yunan Başbakan Kostas Simitis'in tepkisine yol açtı ve hemen o gece Genelkurmay başkanının görevine son verildi
0. ABD Başkanı Bill Clinton devrede
Krizin büyümesinden ve iki ülke arasında savaş çıkmasından endişe endişe eden dönemin ABD Başkanı Bill Clinton ve NATO yetkilileri devreye girdi.

30 Ocak - 1 Şubat arasında ve gece gündüz Washington-Ankara-Atina üçgeninde süren yoğun görüşmeler neticesinde Simitis ile Çiller, Kardak'taki bayrakların indirilmesi ve komandoların çekilmesine karar verdi.
0. Kardak krizinin iki ülkeye bilançosu
Türk komandolarının çıktığı kayalıklar üzerinde keşif uçuşu yapan Yunan askeri helikopterinin düşmesi sonucu 3 Yunan subayı ölürken, bu kazadan bir hafta sonra; Türk kıyılarında eğitim uçuşu yapan Türk SAT komandolarının taşıdığı helikopter de bir kaza sonucu düşmüş; Kardak operasyonunda yer alan 5 komando şehit olmuştu.
0. Kardak Kayalıklarında, 21 yıl sonra yeni hareketlilik

Tarihler 29 Ocak 2016'yı gösterdiğinde  kuvvet komutanlarıyla birlikte Kardak kayalıklarına sürpriz bir ziyarette bulunan Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulisi Akar'ın incelemelerinin ardından Yunan Sahil Güvenlik ekipleri Türk Sahil Güvenlik ekiplerini taciz etmeye başladı. 

Yunanistan'ın gündemine oturan Akar'ın ziyareti sonrasından Yunanistanlı yetkililer bu durumu tehdit olarak algılamış, bunun üzerine harekete gecen Yunan askeri sınır İhlali yaparak tacizlerini artırmıştı.

30 Ocak'ta sabah saatlerinden itibaren 3 kez Türk kara sularına girerek sınır ihlali yapan Yunan botları bölgede sıcak saatlerin yaşanmasına neden olmuştu. Yunan Sahil Güvenlik ekipleri tarafından yapılan sınır ihlallerine karşı ise Türk Sahil Güvenlik Botları bölgede güvenlik tedbirlerini üst düzeye çıkarttı, Türk kara sularına girmeye çalışan Yunan askerine geçit vermedi.

0. Yunanistan Savunma Bakanı bugün Kardak'a helikopterden çelenk attı

Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar ve kuvvet komutanlarının inceleme yaptığı Kardak kayalıklarına, Yunanistan Savunma Bakanı Panos Kammenos bazı askeri komutanlarla gelmişti. 1 Şubat 2016 tarihinde Leros Adası'ndan helikopterle hareket eden Savunma Bakanı Panos Kammenos, kayalıklara 21 yıl önce ölen 3 Yunan askerinin anısına çelenk atarak, kalkış yaptığı adaya geri dönmüştü. 

0. Hükümetten 'Kardak' açıklaması

Genelkurmay Başkanı Orgeneral Akar'ın Kardak bölgesinde yaptığı incelemeye ilişkin dönemin Başbakan Yardımcısı Veysi Kaynak, "Kardak kayalıkları ve ona benzer bir kısım kayalıklar, maalesef Yunanistan tarafından suistimal edilmeye çalışılıyor ama Türkiye Cumhuriyeti hükümeti asla Yunanistan'ın buralarda yeni bir alan açmasına imkan vermeyecektir." ifadesini kullanarak Türkiye Cumhuriyeti'nin kararlı duruşunu bir kez daha vurgulamıştı.