Görenleri büyüleyen tabiat olayı: Akdeniz ve Ege'de caretta carettalar yumurtadan çıkmaya başladı
Antalya'nın Gazipaşa ve Aydın’ın Kuşadası ilçesinde kuluçka dönemlerini tamamlayan yılın ilk caretta caretta yavruları yumurtalarından çıkıp, denizle buluştu. Denizle buluşma yolculuğu başlayan Akdeniz havzasının eşsiz canlıları gecenin sessiz saatlerinde sahile gelen anne carettaların bıraktığı yumurtalardan çıkarak zorlu bir mücadeleyle denize ulaşmaya çalışıyor.
Akdeniz ve ona bağlı sularda yerli tür olan ve her sene Türkiye'nin Akdeniz-Ege kıyılarına da yumurta bırakan caretta carettaların yavruları için yumurtadan çıkıp suyla buluşma vakti geldi. Antalya ve Aydın kıyılarında gözlenen doğal görsel şölende duyarlı vatandaşlar caretta carettaların güvenle denize ulaşması için birtakım çalışmalarda bulundu.
Gazipaşa'da gecenin karanlığında caretta carettaların kıpırtısı
Gazipaşa ilçesinde, yaz mevsimiyle birlikte caretta caretta yavrularının denizle buluşma yolculuğu başladı. Gecenin sessiz saatlerinde sahile gelen anne carettaların bıraktığı yumurtalardan çıkan yavrular, zorlu bir mücadeleyle denize ulaşmaya çalışıyor. Bu yolculukta yavrulara Milli Eğitim Bakanlığı Arama Kurtarma Birimi (MEB AKUB) ekipleri ve gönüllüler eşlik ediyor.
Yavru caretta carettaların güvenle denize ulaşabilmesi için nöbet tutuluyor
Milli Eğitim Bakanlığı Arama Kurtarma Birimi (MEB AKUB) üyeleri, sabahın erken saatlerinden itibaren sahillerde nöbet tutarak yavruların zarar görmeden denize ulaşmalarına yardımcı oluyor. Köpek, martı, tilki gibi yırtıcılara karşı savunmasız olan yavrular, denize ulaştıktan sonra da büyük balıkların tehdidi altında yaşam mücadelesi veriyor. Yavru carettalar, yumurtadan çıktıktan sonra içgüdüsel olarak yakamoz ya da dalga sesiyle yönlerini bulmaya çalışıyor. Ancak sahildeki yapay ışıklar bu doğal yön bulma süreçlerini olumsuz etkileyerek yavruların karaya yönelmesine ve yaşamlarını yitirmelerine neden olabiliyor.
Anneler takip edilerek yavruların yeri tespit edildi
Burada tespit edilen yuvalara İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından hazırlanan bilgilendirici broşürler asılarak bölge koruma altına alınıyor. Yapılan sabah kontrollerinde zarar görmüş yuvalar ya da sıkışan yavrularla karşılaşıldığında gönüllüler devreye giriyor. Kum altında kalan yavrular dikkatlice çıkarılarak oluşturulan koridor eşliğinde güvenle denize ulaştırılıyor.
"Doğaya karşı sorumluluğumuz var"
MEB AKUB Başkan Vekili ve Uzman Dalgıç Şeyda Demiryürek, her sabah saat 06.00 itibarıyla sahilde olduklarını, gece boyunca sahile çıkan anne carettaların ayak izlerini takip ederek yuvaları tespit ettiklerini belirtti.
Demiryürek, "Amacımız, nesli tükenme tehlikesi altında olan caretta carettaların güvenli şekilde yaşamlarını sürdürebilmesini sağlamak. Bu doğaya karşı sorumluluğumuz" ifadelerini kullandı.
MEB AKUB Yetkilileri, vatandaşlara çağrıda bulunarak araçla sahile girilmemesi, yuvalama alanlarının korunması ve gece ışık kullanımının minimuma indirilmesi gerektiğini hatırlatıyor.
Kuşadası'nda caretta carettaların doğa harikası görüntüleri
Kuşadası’nın tek sulak alanı olan Kocagöl kumsalında, kimsenin fark etmediği gizli bir yuvadan caretta caretta yavruları dünyaya geldi. Haziran ayının ilk haftasında yumurtladığı tahmin edilen anne deniz kaplumbağası, kimseye görünmeden yuvasını yapıp denize döndü. Bu durum, yavrular kumdan çıkmaya başladığında ortaya çıktı.
Turistik işletmelerin bulunduğu bölgede, yapay ışıklara yönelen yavruları yürüyüşe çıkan Mehmet Kaya ve arkadaşları fark etti. Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği’ni (EKODOSD) arayarak yardım isteyen Kaya’ya, yavruların doğru şekilde denize ulaştırılması için bilgi verildi. O sırada kumsalda bulunan vatandaşlarla birlikte hareket eden ekip, yürüyüş yoluna çıkan yavruları toplayarak denize yönlendirdi. EKODOSD yetkililerinin bölgeye ulaştığında izlerin büyük oranda kaybolduğu görüldü. Sabah saatlerinde yapılan detaylı arama sonucunda yuvaya ulaşıldı. Yuvada yapılan incelemelerde 45 yavrunun denize ulaştığı, 32 yumurtanın ise bozuk olduğu tespit edildi. Aynı gece Söke Sahil Sitesi’nde bir başka olay yaşandı. Arkadaşlarıyla birlikte sahilde oturan Yeşim Uncu, denizden çıkan bir caretta carettanın kumsalda yuva kazmaya başladığını fark etti. EKODOSD’a yapılan ihbar üzerine gerekli yönlendirmeler yapıldı. Sabah yapılan kontrollerde yuva tespit edilerek koruma altına alındı. Bu yuvadan yavruların Eylül ortasında çıkması bekleniyor.
Şu anda Kuşadası sahillerinde biri yavrularını vermiş toplam 6 caretta yuvası bulunduğu belirten EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü; "Kuşadası’nın tek sulak alanı Kocagöl kumsalında Haziran ayının ilk haftasında yumurta bıraktığını düşündüğümüz caretta carettayı hiç kimse görmemiş. Yumurta bıraktıktan sonra yuvayı örterek denize giden kaplumbağadan kimsenin haberi olmadığından, zamanı geldiğinde yavrular kumdan dışarı çıkmış. Ancak bölgede turistik işletmeler olduğundan ışıklara doğru yönelmişler. O sırada yürüyüşe çıkan Mehmet Kaya ve arkadaşları tarafından kumun üzerinde hareket halinde birçok caretta caretta yavrusu fark edilmiş. Bizi arayan Mehmet Kaya’ya ne yapması konusunda bilgi verdik. O sırada kumsalda bulunan diğer site sakinleriyle birlikte yürüyüş yolundan toplanan yavruların denize yakın bir alandan suya ulaştırılmasını söyledik. Geldiğimizde yaklaşık 100 metrelik bir alana dağılan yavruları bulmak için birçok insan kumsalda yürüdüğünden izlerin kaybolmuş olduğunu gördük. Sabah tekrar alana gelip geniş bir şekilde tarama yaptık. Uzunca bir süre sonra yuvayı bulduk. Yapılan yuva kontrolünde 45 adet yavrunun denize ulaştığı, 32 adet yumurtanın ise bozuk ve yavru oluşmamış yumurta olduğu tespit edildi. Aynı gece Kuşadası, Söke Sahil sitesinin kumsalında arkadaşlarıyla oturan Yeşim Uncu tarafından, yanlarına denizden bir C.caretta çıktığı ve kumlara kazmaya başladığı ihbarı geldi. Kendilerine ne yapmaları konusunda bilgi verildi. Sabah yapılan kontrollerde yuva yeri tespit edilerek koruma altına alındı. Bu yuvadan da Eylül ayı ortalarında yavruların çıkması bekleniyor. Şu anda Kuşadası kumsallarında birinin yavruları çıkmış olarak 6 adet C.caretta yuvası bulunmaktadır. Kuşadası - Milli Park arasında çok uzun bir sahil şeridi olan kumsallarda gece-gündüz binlerce insan dolaştığından iz takibi yapmak çok zor olmaktadır. Vatandaşlar kaplumbağayı gördüklerinde ihbar ederek yuva yeri tespit edilmektedir. Bazen de sürpriz yuvalardan yavrular çıktığında anlaşılmaktadır. Bu gibi durumlarda vatandaşların alandaki hareketleri dikkatle izleyip, konumlarını bildirmeleri çok önemlidir" dedi.