“Hayat kurtarma” vaadiyle dolandırıcılık! Kanserli çocuklar üzerinden milyonluk vurgun yaptılar
BBC World Service’in aylar süren araştırması, farklı ülkelerde kanserle mücadele eden çocukların ailelerinin sahte bağış kampanyalarıyla istismar edildiğini ortaya koydu. Profesyonel videolarla milyonlarca dolar toplandığı iddia edilirken, birçok aile ya hiç para alamadı ya da kampanyalardan haberdar bile edilmedi.
Yedi yaşındaki Khalil, kameraya bakarak ezberletilen cümleleri tekrarlarken kayıttaydı. Filipinler’de yaşayan çocuk, gerçekten kanser hastasıydı ancak kayda alınan video, ailesinin anlatımına göre büyük ölçüde kurgulanmıştı. Başının tıraş edilmesi istenmiş, gözyaşı görüntüsü için çeşitli yöntemler uygulanmış ve çekim sırasında sahte bir tedavi ortamı oluşturulmuştu.
Filipinler’de başlayan süreç
Khalil’in annesi Aljin Tabasa, bu çekimleri kabul etmesinin tek nedeninin oğlunun tedavisine destek sağlanacağı vaadi olduğunu söylüyor. Video, çevrim içi bağış platformlarında yayımlandı ve on binlerce dolar toplandığı görüldü. Ancak aileye, kampanyanın başarısız olduğu bildirildi ve kendilerine yalnızca çekim günü verilen küçük bir ücret ulaştı. Khalil, çekimlerden yaklaşık bir yıl sonra hayatını kaybetti.
BBC World Service’in bulguları
Araştırma, benzer yöntemlerle hazırlanan en az 15 kampanyayı mercek altına aldı. Bu kampanyaların çoğunda, bağışçıların ciddi miktarlarda para gönderdiği görülürken, aileler ya hiçbir ödeme almadıklarını ya da kampanyalardan habersiz olduklarını ifade etti. Dokuz aile, adlarına toplanan toplam yaklaşık 4 milyon doların kendilerine ulaşmadığını belirtti.
Uluslararası ağ ve organizasyonlar
En geniş erişime sahip kampanyaların, İsrail ve ABD’de kayıtlı “Chance Letikva” adlı yapı üzerinden yürütüldüğü tespit edildi. Bazı kampanyaların ise İsrail ve Kanada bağlantılı başka bir kuruluşla ilişkilendirildiği belirlendi. Belgelerde adı geçen Erez Hadari isimli kişinin, farklı ülkelerdeki çekimlerle bağlantılı olduğu iddia edildi. Hadari, kendisine yöneltilen sorulara yanıt vermedi.
Latin Amerika ve Doğu Avrupa’daki vakalar
Kolombiya ve Ukrayna’da görülen benzer örneklerde de ailelere umut vaat eden aracılar devreye girdi. Çocuklar dramatik videolar için kayda alındı, ancak bağış gelirleri ailelere aktarılmadı. Yerel bağlantılar aracılığıyla kurulan bu sistemin, küresel ölçekte benzer bir yöntem izlediği ifade ediliyor.
Türkiye’de de zaman zaman gündeme gelen sahte bağış kampanyaları, özellikle sosyal medya ve video platformları üzerinden yürütülen çağrıların ne kadar dikkatle incelenmesi gerektiğini bir kez daha gösteriyor. Uzmanlar, uluslararası yardım çağrılarında resmî kurumlar ve güvenilir kanallar dışına çıkılmaması gerektiğine dikkat çekiyor.