Hindistan, Azerbaycan’a karşı Ermenistan’la neden yakınlaştı?
Azerbaycan’ın Karabağ zaferinin ardından birtakım önemli kazanımlar elde edilmiş olsa da halen uygulanmayan maddeler mevcut. Rusya barış güçlerinin geçici olarak bulunduğu Azerbaycan topraklarındaki Ermenilerin silahsızlandırılması, göçmenlerin geri dönmesi ve bölgesel ulaşım hatlarının açılması uygulanmayan maddelerin belki de en önemlileri. Fakat bu üç konuda müzakerelerin çetin de olsa devam etmesi, sorunların diplomatik yolla çözümü açısından olumlu bir gelişme. Bu gelişmelerin önündeki engellerden biri ise Karabağ’da yeniden bir savaşın başlaması olacaktır. Bunun için Ermenistan’ın silahlı gücüne verilen destekler sürecin bozulmasına ve fitilin ateşlenmesine neden olabilir. Özellikle bunun barış süreci devam ederken yapılması Hindistan’ın sert eleştirilere maruz kalmasına sebep oluyor.
Hem yüzölçümü, hem jeopolitik konumu, hem de ekonomik gücü itibariyle dünyanın en önemli noktalarından birine gidiyoruz. Hindistan. Güney Asya'daki kendi problemleriyle başa çıkmanın yollarını arayan, nüfus ve yüzölçümü açısından oldukça büyük bir ülkeden bahsediyoruz.
2014'te iktidara gelen Başbakan Modi, bu dönemden sonra dış politikanın değişmesinde önemli sayılabilecek ataklar başlattı.
Yeni ve en temel politika ise stratejik çıkarlarını birinci madde olarak öne alarak birçok ülkeyle yeniden ilişkiler kurması oldu. Videonun konusu ise başlıktan da anlaşılacağı üzere Kafkasya ile kurulan ve aktif rol aldıkları bağlarla ilgili.
- Balkanlar ve Doğu Avrupa'daki ülkelerle iyi ilişkiler kurmak, stratejik olarak farklı bir coğrafyada büyümek ve ekonomiye doğrudan katkı sağlamak bu atağın en belirgin sebepleri olarak sayılabilir.
Fakat 2020'de Karabağ gerginliğinin yeniden başlamasıyla burada bir taraf olma durumu söz konusu. Peki bu taraf olmanın sebepleri ne ve Hindistan Kafkasya'da neye ulaşmak istiyor?
Kafkasya'daki politika değişti mi?
Öncelikle sorunun kökenini oluşturan ve Kafkasya'daki politikanın değişmesine neden olan kısma mercek tutmamız lazım.
Tarih boyunca stratejik ve politik olarak önemini hiç kaybetmeyen Kafkasya, küresel güçlerin de etkin olmak için göz kırptığı bir bölge olma özelliğini taşıyor. Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla bölgedeki boşluğun doldurulması için başlayan hareketlenme, günümüzde hala devam ediyor. Öyle ki Hindistan'ın bile dikkatini çekmiş.
Farklı etnik gruplar arasındaki bu etkileşim bölgedeki istikrar ve huzurun önündeki en önemli engeller diyebilirim.
Tabii bir de bölgede sözü geçen ülkeler mevcut. Rusya ve İran aklımıza gelen ilk örnekler olurken Hindistan adının yavaş yavaş yüksek sesle dile getirildiğini belirtmiştim. Konuya hakim olmayanları şaşırtacak bir ülke olarak tanımlanabilir. Bu kısma döneceğim ama öncesinde biraz geriye gidelim.
Bölgede son durum ne?
Özellikle 27 Eylül 2020’de başlayan ikinci Karabağ Savaşı'nın ardından bu ismi daha sık duymaya başladık. 10 Kasım 2020’de Azerbaycan topraklarının işgalden kurtarılmasına ilişkin üçlü bildirinin imzalanmasıyla Ermenistan'ın işgali resmen sona ermişti. Bu üçlü bildiri sıradan bir ateşkes bildirisi de değildi elbette.
- Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) kararlarının uygulanması, Ermenistan’ın işgal ettiği topraklardan çekilişinin tescili ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in ifadesiyle bölgede yeni bir jeopolitik gerçekliğin oluşması anlamını taşıyordu.
Peki bu jeopolitik gerçekliğin etrafında toplananlar tek grup halinde mi hareket ediyor. Elbette sorunun cevabı hayır.
Azerbaycan'ın zaferiyle mevcut durumu iş birliği ve normalleşme için fırsat olarak görenler ilk grup olarak tanımlanabilir.
İkinci grupta ise stratejik olarak önemini yitirdiğini düşünenler var. Son grup ise jeopolitik olarak yenildiğini düşünenler.
İlk grup haricindeki ülkeler 10 Kasım Bildirisinden rahatsız olanlar ve onlar da bölgedeki istikrar ve huzurun önündeki önemli engellerden biri olarak tanımlanıyor.
Örnek vermek gerekirse Zengezur Koridoru'na kimin karşı çıktığına bakmak yetecektir. Bu konuda yaptığımız videoyu da izlemenizi öneririm.