Yaşlanma hakkında bilmediğiniz gerçekler: Kritik yaşlar ortaya çıktı
İnsan vücudu yaşlanırken yavaş ve kademeli ilerlemiyor; araştırmalara göre 44 ve 60 yaşlarında ani moleküler değişimler yaşanıyor. Stanford Üniversitesi’nden bilim insanları, bu dönümlerin kalp sağlığı, cilt, kas ve metabolizma üzerinde önemli etkileri olabileceğini belirtiyor.
Yaşlanmak yavaş ve kademeli bir süreç gibi görünse de, araştırmalar bunun her zaman böyle olmadığını ortaya koyuyor. Bazen bir sabah aynaya bakıp yaşlandığınızı fark ettiğinizde, bu yalnızca hayal değil.
2024 yılında yapılan bir araştırmaya göre, insan vücudu yaşlanma sürecinde iki ani sıçrama yaşıyor: Birincisi ortalama 44 yaş civarında, ikincisi ise 60 yaş dolaylarında gerçekleşiyor. Stanford Üniversitesi’nden genetikçi Michael Snyder, “Zamanla yavaş yavaş değişmiyoruz; bazı değişiklikler gerçekten çok dramatik” diyor.
Araştırmacılar, yaşlanmanın biyolojisini anlamak ve ilişkili hastalıkları önlemek için 108 yetişkini yıllar boyunca düzenli olarak izledi. Katılımcılar her birkaç ayda bir biyolojik örnek verdi ve toplamda 135.239 farklı biyolojik özellik incelendi. Toplam veri sayısı 246 milyarın üzerindeydi.
Sonuçlar, incelenen moleküllerin %81’inin yaşlanma sürecinde bu iki belirgin dönemde değişim gösterdiğini ortaya koydu. İlk sıçrama, yani 40’lı yaşların ortası, lipid, kafein ve alkol metabolizması ile kalp sağlığı, cilt ve kas fonksiyonlarındaki değişikliklerle ilişkilendirildi. İkinci sıçrama, 60’lı yaşların başında görüldü ve karbonhidrat metabolizması, bağışıklık sistemi, böbrek fonksiyonu ile kalp sağlığı ve kas-cilt sağlığındaki değişimlerle bağlantılıydı.
İlginç bir şekilde, ilk sıçrama kadınlarda menopoz veya perimenopozla çakışsa da, erkeklerde de benzer değişimler gözlendi. Araştırmacılar, bunun menopoz dışında başka faktörlerin de etkili olduğunu belirtiyor.
Araştırma, katılımcı sayısının sınırlı olduğunu ve yalnızca 25–70 yaş arası kişiler üzerinde test edildiğini vurguluyor. Gelecekteki çalışmaların, yaşlanmanın moleküler düzeyde nasıl ilerlediğini daha ayrıntılı ve geniş kapsamlı bir şekilde incelemesi gerektiği belirtiliyor.