İsmi uzaya işlenen 14 Türk

FERHAT AYDIN
Abone Ol

Bugüne kadar uzay çalışmaları sırasında yüzlerce keşif yapıldı ve keşfedilen bu yerlere çeşitli isimler verildi. Bunlardan bazıları da önemli Türk isimlerdi.

İşte ismi uzaydaki oluşumlara verilen Türkler.

1. FATİH SULTAN MEHMET
Fatih krateri de yine Ay yüzeyinde Toroslar'da yer alır. 60 kilometre çapa sahip kraterin komşusu da bir Türk, Ali Kuşçu krateridir. Fatih krateri, daire ağzı açık bir kraterdir. Etrafında irili ufaklı birçok krater bulunur. Atatürk kraterine de oldukça yakın bir konumdadır. 1958'de bu adı almıştır.



2. ATATÜRK
Danimarkalı Astronom Römer'in adıyla anılan ana kraterin etrafındaki kraterler A, B, C şeklinde harflerle anılıyor. Ancak 1956'da gerçekleştirilen fikir birliğiyle, Ay ve kraterleri hakkında birçok çalışma yayımlayan Dr. Hugh Percy Wilkins'in atlaslarında, Römer'den sonraki en büyük kratere Atatürk adı verildi. Atatürk krateri, 28.962 kilometre çapında, halka şeklinde, derin bir krater. Merkez tepenin yüksekliği 30 metre. Yine Türkiye'den isimlendirilen Toroslar'ın üzerinde yer alıyor. H. P. Wilkins ve P. Moore tarafından müşterek çıkarılan “The Moon” adlı, ay engebelerini ve açıklamalarını gösteren atlasın 86. sayfasında, Atatürk olarak belirtilir ve detaylı tanımı bulunur. Siyasi isimlerin adlarının kraterlere verilmemesi kuralı nedeniyle çoğu kaynakta halen “A” krateri olarak da geçiyor.
3. MİMAR SİNAN
Merkür yüzeyindeki 147 kilometre çapındaki kratere adını vermiştir. Merkür'deki kraterler dünyanın çeşitli kültürlerinden tarihte iz bırakan ve en az 50 yıldır ünlü olan sanatçıların, ressamların, müzisyenlerin ve yazarların adını taşıyor. Hayatta olan insanların adı kraterlere verilmiyor. Sinan krateri, 15,5 derece kuzey ve 29,8 derece batı boylamları arasında yer alıyor. Mimar Sinan'a Merkür'de, ressam Sabri Berkel ve Mevlana Celaleddin Rumi kraterleri de eşlik ediyor.
4. ALİ KUŞÇU
Pergelle çizilmiş gibi tam daire görünümünde olan Ali Kuşçu krateri, Fatih kraterinin yakınında 60 kilometre çapa sahip bir kraterdir. Astronomi alanında önemli çalışmalara imza atan Ali Kuşçu'nun adı, Ay yüzeyinde bir bölgeye de verilmiştir. Tıpkı önceki iki krater gibi İngiliz gökbilimci Wilkins tarafından adlandırılmıştır.
5. TOROS SIRADAĞLARI
Toroslar, orijinal adıyla Taurus Dağları olarak Ay'ın kuzey yarımküresinde yer alıyor. 1647 yılında Hevelius haritasında gösterilen dağların konumu, Mare Serenitatis (Huzur Denizi) ile Mare Crisium (Buhran Denizi) arasında. En yüksek tepeleri doğuda 3.000 metre yükseklikte, batıda ise 900 metreye kadar azalıyor.
6. İBN-İ SİNA
Batı dünyasının Avicenna adıyla tanıdığı İbn-i Sina'nın adını taşıyan ay krateri, zaman içinde etkileşimlerle aşınmış, zor gözlemlenebilen bir krater. Kraterin bir bölümünün izleriyse tümüyle silinmiş durumda. Ancak ana hatları fark edilebiliyor. Kraterin güney kenarında ise irili ufaklı birçok krater yer alıyor.
7. BİRUNİ
Da Vinci'nin çok yönlü yaratıcılığını, Tesla'nın yıllar boyu görmezden gelinişiyle topladığınızda Biruni elde edersiniz. Dünya tarihinin görüp görebildiği en üretici ve birçok disiplinde eser vermiş, “her şey”in ilkini ortaya koymuş alimi. Dünyanın yuvarlak ve Güneş'in etrafında dönüyor olmasından, organizmaların zamanla biçim değiştirdiğini ortaya koyan evrim yaklaşımına, Amerika kıtasının varlığından, Ay'ın Dünya'nın uydusu olmasına kadar, yıllar sonra öğrenildiğinde ufku ikiye, üçe, yüze katlayan ne varsa Biruni kendi zamanında zaten söylemiş. Modern batı üniversitelerinde, “Bu gezegeni şereflendirmiş en büyük zekalardan biri” olarak tanımlanan bir ademden söz ediyoruz. Bilim tarihinde 11. yüzyıl Biruni Çağı olarak da adlandırılıyor. Ay yüzeyindeki krateri tam olarak, 17 derece kuzey paraleli, 92 derece doğu boylamında yer alıyor.
8. ULUBEY
Ay'ın kuzeybatı kenarında yer alıyor. 48 kilometre çapında. Ay'ın bize görünen yüzündeki kenarına çok yakın olduğundan zor gözlemleniyor. Halka şeklindeki dağın iç kenarları dar olup üzerinde küçük tepeler sıralanır. Kraterin zemininde ve ortada bir başka sivri dağ vardır. Uluğ Bey grubu, biri sıradağ olmak üzere 5 kraterden meydana geliyor.
9. HALİDE EDİP ADIVAR
Halide Edip Adıvar'ın adını taşıyan krater, sadece kadınların adlarının verildiği dişi gezegen Venüs'te yer alıyor. Batı Afrodit Dağları'nın kuzeyinde yer alan kraterin çevresinde, rahatça gözlemlenebilen, fışkırmış parlak maddeler bulunuyor.
10. MİHRİ HATUN
Osmanlı şairi olan Mihri Hatun'un da adı Venüs'te bir kraterde yaşıyor. Tam olarak 40 derece kuzey enlem, 87 derece batı boylamları arasında 40 kilometre çapında bir kraterdir.
11. ANKARA
Gök cisimleri, keşfeden kişilerin verdikleri adlarla anılıyor. 1948 yılında Ankara Üniversitesi Astronomi Bölümü'nde öğretim üyesi olarak çalışan Alman Gökbilimci Prof. Reinmuth tarafından bulunan asteroide “Ankara” adı verildi. Gezegencikler, adı üstünde kendisi gezegen olmayan, ama birleşip gezegen oluşturmaya hevesli gök cisimlerini ifade ediyor.
12. DUMLUPINAR
Uzay boşluğunda dolanan gezegenciklerden birinin adı da Dumlupınar. 2003 yılında IAU'da görevli Muazzez Kumrucu Lohmiller tarafından bulunan bir asteroide ise 4 Nisan 1953 yılında bir İsveç gemisiyle çarpışarak Çanakkale Boğazı'nda batan “Dumlupınar” gemisinin adı kondu.
13. HARRAN VADİSİ
Satürn'ün uydusu Enceladus üzerinde yer alan bir vadi.
14. SİNOP
23,5 güney, 249,5 batı koordinatlarında yer alıyor. 15 kilometre çapında. 1991'de bu isim verildi.<o:p></o:p>