Karadeniz'de gerçekleşen depremler neyin habercisi? Riskin en yüksek olduğu şehirler...

Karadeniz Bölgesi deprem riski açısından korkulmayan yerlerden olmasına rağmen son dönemlerde gerçekleşen depremle ile meraklandırıyor.

Hürriyet'te yer alan habere göre; Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun Kuzey Anadolu Dağları’nın oluşumundan sorumlu olan fay zonu olduğunu ve bu zonun Karadeniz’den geçtiği yerlerde depremlerin oluşabileceğini söyleyen Jeoloji Mühendisleri Odası Deprem Danışma Kurulu Üyesi Prof. Dr. Süleyman Pampal, yakın zamanda yine Gümüşhane’de olan depreme dikkat çekerek şu bilgileri paylaştı:

"Aralık 2023’te yine Gümüşhane’nin Kelkit ilçesinde 4.1 büyüklüğünde deprem olmuştu. Yine aynı bölgede bu sefer 4,2 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Karadeniz deprem konusunda genel olarak güvenli kabul ediliyor, ancak gerçek hiç de öyle değil. Gümüşhane’de meydana gelen deprem sürpriz değil."

Son bin yılda 7 ve üzeri 20'den fazla deprem meydana geldi

Kelkit civarının Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun çok yakınında bulunduğunu söyleyen Prof. Dr. Süleyman Pampal, “Burası büyük depremler üretme potansiyeline sahip. Depremin olduğu yer Erzincan’a yakın ve orada da hissedildi. Zaten Anadolu’da meydana gelen depremlerin en önemlileri Erzincan çevresinde oldu. Bu bölgede yaklaşık 50 yılda bir 7 üzeri deprem oluyor. Son bin yılda tutulan kayıtlarda bu bölgede 20’den fazla deprem var” ifadelerini kullandı.

Karadeniz neden sanıldığı kadar güvenli değil?

Prof. Dr. Süleyman Pampal, Karadeniz Bölgesi’nin deprem konusunda neden güvenli olmadığını dair ise şu önemli bilgileri paylaştı:

- Türkiye’nin dünya ölçeğinde hatırı sayılır fayı Kuzey Anadolu Fayı’dır. Bu fay Yunanistan’dan Gökçeada, Bozcaada, Tekirdağ, Ganos fayı, Orta Marmara fayı, Marmara Denizi, İzmit, Sakarya, Bolu, Erzincan ve Van’a kadar uzanıyor. Bu fay yaklaşık 1500 kilometre boyunda, doğrultu atımlı ve sağ yönlü aktif bir fay (dextral-transcurrent fault).

- Bu fay hem tarihsel hem de güncel dönemde Türkiye’nin en yıkıcı depremlerini üretiyor. Güncel döneme bakarsak depremler 1912’de Tekirdağ’da başladı, 1939 Erzincan’da devam etti ve bundan sonra da 1942, 1943, 1944, 1957, 1967, 1992 ve 1999 da dahil olmak üzere tam 10 tane 7 ve üzeri büyüklükte deprem üretti. Bu fay şimdi ise İstanbul’u tehdit eden deprem olarak gündemimizde.

- Peki konunun Karadeniz ile bağlantısı ne? KAF, bütün Anadolu’yu etkileyen bir faydır. Karadeniz Bölgesi de bu faya uzak değil. Karadeniz’in yerleşim yerleri, KAF’a 50 ila 100 kilometre mesafede yer alıyor. Bu mesafe ise depremin yıkıcı etkisi bakımından oldukça yakın sayılıyor. Yani KAF ile Karadeniz şehirlerinin mesafesinin çok yakın olduğunu ve olası bir depremde bu bölgenin de etkileneceğini, yıkıcı depremlerde hasar alabileceğini söyleyebiliriz.

Karadeniz'in içinden fay geçiyor mu?

“Pek çok kişinin bildiğinin aksine evet Karadeniz’den fay geçiyor. Batum’dan Zonguldak’a uzanan doğrultu atımlı, levha sınırını oluşturan bir fay var. Bu, çok önemli bir fay. Karadeniz’de denizin içinden geçen bu faya Karadeniz fayı diyebiliriz. Kıyıya paralel şekilde ilerleyen bu fay, Batum'dan başlayarak Artvin, Rize, Trabzon, Giresun, Ordu, Samsun, Sinop, Bartın ve Zonguldak açıklarına kadar devam ediyor” diyen Pampal şu bilgileri de verdi:

“Karadeniz’de en yakın tarihte 3 Eylül 1968’de Bartın merkezli deprem meydana gelmişti. Bu, Karadeniz kıyı şeridinde, aletsel olarak kaydedilebilen en büyük depremdir. Bu fayın tarihinde başka büyük depremler yok. Karadeniz’in içinden geçen fayda yakın tarihte büyük bir deprem beklenmiyor. Olmaz değil fakat şu anda fayın üzerinde sadece küçük deprem hareketleri meydana geliyor. Bu fayın üzerinde anormal bir sismik aktivite belirlenmiş değil. Bu sebeple bizi bu faydan ziyade KAF korkutuyor.”

Bolu için önemli uyarı

Süleyman Pampal, Bolu için de önemli bir uyarıda bulundu, “Bolu’nun içinden geçen ve Kaynaşlı’dan Gerede’ye doğru uzanan kırılmamış bir parça var. KAF’ın bir bileşeni olan, Düzce fayı denen fayın devamı niteliğinde olan bu parça, Bolu’da 7 ve üzeri yıkıcı bir deprem üretme potansiyeline sahip” ifadelerine yer verdi.

Yedisu fayı diri bir yapıda

Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun Doğu Anadolu Fay Zonu ile kesiştiği Karlıova’dan Erzincan’a kadar olan Yedisu Fayı’nın da oldukça diri bir yapıda olduğunu söyleyen Prof. Dr. Pampal, “Yedisu Fayı, Kuzey Anadolu Fay Zonu’nun Marmara’daki kollarıyla birlikte son yüzyılda deprem üretmemiş sismik boşluklarından bir tanesi. Bu fay kuşağında en son deprem 1700’lü yıllarda oldu. Burada kısa süre içinde deprem olması çok olası” dedi.

İlginizi çekebilir;