On altı benzersiz eseriyle UNESCO’da Türkiye

Bir dünya başkenti olarak anılan İstanbul, yüzyılla boyunca çeşitli din, dil ve ırkın bir arada yaşadığı kozmopolit ve metropolit yapısını korumuş ve tarihsel süreç içerisinde büyüleyici bir mozaik halini almıştır.

Günümüzde “Tarihi Yarımada” olarak anılan bölge ; Ayasofya, Hipodrom, Ayasofya, Aya İrini, Küçük Ayasofya Camisi ve Topkapı Sarayı'nı içine alan Sultanahmet Kentsel Arkeolojik Sit Alanı; Süleymaniye Camisi ve çevresini içine alan Süleymaniye Koruma Alanı; Zeyrek Camisi ve çevresini içine alan Zeyrek Koruma Alanı ve İstanbul Kara Surları Koruma Alanı ile 1985 tarihinde UNESCO Dünya Miras Listesi'ne dahil edilmiştir.

Kapadokya 60 milyon yıl önce; ErciyesDağı, Güllüdağ ve Hasan Dağı'nın püskürttüğü lav ve küllerin oluşturduğu yumuşak tabakaların milyonlarca yıl boyunca yağmur ve rüzgar tarafından aşındırılmasıyla ortaya çıktı.

UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alan alanlar içinde, Göreme Milli Parkı, Derinkuyu ve Kaymaklı Yeraltı Şehirleri, Karain Güvercinlikleri, Karlık Kilisesi, Yeşilöz Theodoro Kilisesi ve Soğanlı Arkeolojik Alanı yer almaktadır.

Sivas'ta bulunan Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlı bir beylik olan Mengücek Beyliği döneminde inşa edilmiş eşsiz bir eserdir. Camiyi özel kılan, eserde on binlerce motif olmasına rağmen hiçbiri bir kendisini tekrar etmez. İslami mimarinin en önemli eserlerinden biri olan Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası 1985 yılında UNESCO Dünya Miras Listesine alınmıştır.

Hattuşaş, Hitit İmparatorluğunun başkenti ve ilk organize devlettir. Günümüzden 5 bin yıl öncesine ait kültürel verilerde Hatti, Asur, Hitit, Frig, Glat, Roma ve Bizans dönemlerinden kalma kalıntılar bulunmaktadır. Hattuşaş 1986 yılında UNESCO Dünya Mirasları listesine dahil edilmiştir.

Dünyanın 8. harikası olarak bilinen Nemrut Dağı, Adıyaman'da bulunur. Kommagene kralı Antiochus Theos'un imparatorluğunda yapılan kralın anıt mezarı ve tanrı heykelleri, Helenistik Dönemin en görkemli kalıntılarındandır.

Nemrut Dağı 1987'de UNESCO tarafından Dünya mirası alanı ilan edilmiştir.

Denizli'de bulunan Pamukkale, yalnızca Türkiye'nin değil, tüm dünyanın en önemli doğal güzelliklerinden biridir. Pamukkale 1988 yılında UNESCO tarafından belirlenen Dünya Miras Listesi'ne hem kültürel, hem doğal miras olarak listeye alındı.

Likyalıların başkenti olan Xanthos, antik çağda Likya'nın en büyük idari merkezi olarak bilinmekteydi. Letoon ise Antik dönemin önemli din merkezlerinden biriydi. Xanthos ve Letoon içerdikleri arkeolojik değerler açısından dünya mirasının önemli parçaları arasındadır.

Her ikisi de 1988 yılında UNESCO Dünya Kültür Miras listesinde dahil edildi.

13. yüzyılda kurulan Osmanlı şehri Safranbolu, Karabük'te bulunur. Türk kent mimarisi hakkında fikir veren şehir, Türk kentsel tarihinin bozulmamış bir örneğidir.

Osmanlı şehirleri ve kent mimarisi hakkında fikir veren şehir 1994 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi'nde “Dünya Kenti” unvanını aldı.

Çanakkale'de bulunan Truva Antik Kenti, dünyanın en ünlü arkeolojik noktalarından biridir. Tarihi 4000 yıl öncesine dayanmaktadır. Homeros tarafından yazıldığına inanılan İlyada destanı ile çok sayıda sanat eserine konu olmuştur. Antik kent, 1988 yılında Miras Listesine girdi, 1996'den beri Milli Park statüsündedir.

Edirne'de bulunan Selimiye Camii, Mimar Sinan'ın ustalık eseri olarak bilinir. Selimiye Cami Osmanlı'nın en etkileyici mimarilerinden biridir. Bu eşsiz eser 2011 yılında Dünya Mirası Listesi'ne girdi.

Konya'da bulunan Çatalhöyük dünyanın en eski yerleşim yerlerinden ve ilk tarımcı topluluklarından biridir. Tarihi M.Ö 7400 ve 6200 yılları arasına dayanan bu yerleşim bölgesi, güçlü sanatsal ve kültürel gelenekleri ile evrensel değer taşımaktadır.

2012 yılında Çatalhöyük Kalıntıları'nın UNESCO tarafından Dünya Miras Listesi'ne dahil edilmesine karar verildi.

Osmanlı erken dönem mimarisini korumayı başaran Cumalıkızık köyünün tarihi 1300'lü yıllara kadar uzanır.

Cumalıkızık Köyü'ne 2014 Yılında UNESCO Dünya Mirasları Listesine girdi.

İzmir'de bulunan Bergama, Helenistik, Roma ve Osmanlı dönemlerine ait önemli eserler barındırır. Antik Pergamon yerleşimi anıtsal mimarisiyle Helenistik dönem şehir planlamacılığının en iyi örneğini temsil eder. Athena Tapınağı, Trajan Tapınağı, Helenistik dönemin en dik tiyatro yapısı, kütüphane, Heroon, Zeus Sunağı, Dionysos Tapınağı, agora ve gymnasion yapıları bu planlama sisteminin ve dönem mimarisinin en seçkin örnekleridir.

2014 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirasları Listesine alındı.

MÖ.3.000-4.000 yıllarında yapıldığı bilinen Diyarbakır surları, Çin Seddinden sonra dünyanın en uzun duvarıdır. Dünyanın en sağlam ve en eski yapılarından biri olan Diyarbakır Surları, bölgede hüküm süren medeniyetlerin, kültürlerin ihtiyaçları doğrultusunda şekillenerek özgünlüğünü korudu. Bu bakımdan evrensel bir miras özelliği taşır. Hevsel Bahçeleri ise kaleyle bağlantılı olarak şehrin yiyecek ihtiyaçlarını karşılayan doğal bir alandır.

2015 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi'ne “Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzaj Alanı” nın kaydedilmesine karar verdi.

İzmir'in Selçuk ilçesinde bulunan Efes Antik Kenti Roma, Yunan ve Türk olmak üzere farklı medeniyetlere ev sahipliği yaptı ve bu dönemlerde uygarlık, bilim, kültür, ve sanat alanlarında merkezi oldu. Milattan önce kurulmuş olan bu yapı, Meryem Ana Evi'ne ev sahipliği de yapar. “Dünyanın Yedi Harikası”ndan biri olan Artemis Tapınağı da burada yer alır.

2015'te Unesco Kültür Mirasları Listesi'ne dahil oldu.

Kars'ta bulunan Ani harabeleri, M.Ö 300'lü yıllarda kurulduve aynı zamanda Ermenistan'ın başkentiydi. 11 yüzyılın başına kadar Bizans hakimiyetinde kaldıve 1064 yılında Selçuklu yönetimine girdi. İpek yolu üzerinde bulunmasından dolayı farklı kültürlere sahipliği yaptı.

Ani, farklı dönemlere ait eserleriyle 2016 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yerini aldı.