Sapanca Gölü’nde gün yüzüne çıkan mozaikli yapı için yeni değerlendirme: Antik Çağ’a ait olabilir
Sapanca Gölü’nde su seviyesinin düşmesiyle yeniden görünür hale gelen mozaikli tarihi yapı, uzmanların dikkatini çekmeye devam ediyor. Sakarya Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü’nden Dr. Görkem Işık, kalıntının Geç Antik Çağ’a (4–6. yüzyıl) ait küçük bir şapel ya da kilise olabileceğini söyledi. Mozaiklerin hem yapım tekniği hem de süsleme detaylarının bu dönemi işaret ettiğini belirten Işık, yapının dini nitelikli olma ihtimalinin güçlü olduğunu vurguladı.
Göl çevresindeki su çekilmesi sonrasında önce taş temellerin, ardından mozaikli bölümlerin ortaya çıktığını aktaran Dr. Işık, mozaiklerin teknik özelliklerinin yapıyı tarihsel olarak net bir döneme yerleştirmeyi sağladığını belirtti: “Gördüğümüz süsleme biçimleri ve mozaik tekniği, yapının Geç Antik Çağ’da inşa edildiğini gösteriyor. Muhtemelen küçük bir şapel, manastır birimi ya da dar ölçekli bir kilise.”
İznik Gölü’ndeki bazilikayla benzerlik
Mozaikli yapının göl kıyısına yakın konumu, uzmanlara göre İznik Gölü’nde su altında bulunan bazilika ile benzerlik taşıyor. Işık, kalıntının tarihsel süreçte göl seviyesinin değişmesinden dolayı bugün su altında kaldığını şu sözlerle açıkladı: “Bu yapının inşa edildiği dönemde göl suyu daha gerideydi. Yapı kıyıya yakın bir alana yapılmıştı. Yıllar içinde su seviyesi yükseldi ve bina su altında kaldı. Doğal bir süreç.”
Yerel halkın geçmişte de benzer çekilmelerin yaşandığını hatırlattığını aktaran Işık, su seviyesindeki dönemsel değişimlerin olağan olduğunu söyledi.
Mozaikli bölüm ana ibadet alanı
Adacıkta yalnızca bir odada mozaik bulunması, uzmanlara göre buranın yapının ana ibadet mekânı olduğu anlamına geliyor. Dr. Işık şu değerlendirmeyi yaptı: “Tek başına bir konut olma ihtimali oldukça düşük. Mozaik döşeli kısım büyük olasılıkla ana mekan, çevresindeki küçük odalar ise yan mekanlar.”
Uzman, yapının özellikle Kurtköy çevresindeki Bizans dönemine ait kale ve yerleşimlerle bağlantılı olabileceğini de ekledi.
“Sakarya için kültürel miras açısından çok değerli”
Sakarya’nın tarih boyunca büyük yerleşim merkezlerinin gölgesinde kaldığını hatırlatan Işık, bölgedeki az sayıdaki kültürel mirasın korunmasının önemli olduğunu vurguladı: “Bu tür yapılar hem tarihsel hem kültürel açıdan kıymetli. Doğru şekilde korunup turizme kazandırılması gerekir.”
Kazılara yağmur molası
Adacıkta başlatılan kurtarma kazılarının durmasının nedeni de belli oldu. Dr. Işık, çalışmalara mevsimsel koşullar nedeniyle ara verildiğini söyledi: “Sonbahar dönemindeyiz, zemin aşırı ıslak. Yağmur yağdığında çalışma yapmak imkânsız hale geliyor. Bu teknik bir ara. Bahar ya da yaz aylarında, su seviyesi izin verdiğinde kazılar sürdürülecek.”