Gıda zehirlenmesi vakaları artıyor: Uzmandan kritik uyarılar
Son dönemde Türkiye’de gıda zehirlenmesi vakalarında gözle görülür artış yaşanıyor. İstanbul Gelişim Meslek Yüksekokulu Gıda Teknolojisi Program Başkanı Dr. Öğr. Üyesi Eda Şensu Demir, hem üretim hem tüketim aşamasındaki hijyen eksiklikleri ve yanlış uygulamaların bu vakaların başlıca nedenleri olduğunu belirtti. Uzman, özellikle sıcaklık kontrolü, açıkta satış ve evde yapılan hataların risk oluşturduğunu vurguladı.
Türkiye genelinde gıda kaynaklı sağlık sorunlarının artışı, hem üretim hem de tüketim süreçlerinde hijyenin ne kadar kritik olduğunu bir kez daha ortaya koydu. Gıda Yüksek Mühendisi Dr. Öğr. Üyesi Eda Şensu Demir, vakalardaki yükselişin temelinde hijyen eksikliği, uygun olmayan saklama koşulları ve denetim yetersizliklerinin bulunduğunu ifade etti. Özellikle gıdaların 5-63 derece arasındaki tehlikeli sıcaklık aralığında uzun süre bekletilmesinin bakteriyel çoğalmayı hızlandırdığını söyledi.
Yüksek riskli gıdalar ve sokak ürünleri
Dr. Şensu Demir, et, tavuk ve deniz ürünlerinin iç sıcaklığının yeterli düzeyde pişirilmemesi durumunda patojen mikroorganizmaların hayatta kaldığını belirtti. Ayrıca yaz aylarında açıkta satılan sokak gıdalarının kontrolsüz koşulları nedeniyle ciddi risk oluşturduğunu vurguladı. Özellikle tavuk döner ve mayonezli sosların saatlerce açıkta tutulmasının bakteriyel gelişim için uygun ortam sağladığını ifade etti.
Evlerde ve küçük işletmelerde dikkat edilmesi gerekenler
Evlerde pişmiş yemeklerin uzun süre oda sıcaklığında bırakılması, donmuş ürünlerin yanlış çözdürülmesi ve çiğ gıdaların diğer gıdalara temas etmesi gibi hataların da gıda zehirlenmesine yol açtığını belirten Demir, küçük ölçekli işletmelerde hijyen eksikliklerinin daha belirgin olduğunu kaydetti. Dar alanlar, yetersiz havalandırma ve personel hijyen eğitimlerinin eksikliği bu işletmeleri yüksek risk grubuna sokuyor.
Gıda güvenliğinde HACCP ve son tüketim tarihi
Dr. Şensu Demir, restoran ve yemekhanelerde HACCP sisteminin uygulanmasının zorunlu olduğunu, pişirme ve soğutma süreçlerinin titizlikle takip edilmesi gerektiğini söyledi. Son Tüketim Tarihi etiketlerinin sadece ideal saklama koşullarında geçerli olduğunu, soğuk zincirin kırılması durumunda ürünlerin hızla tehlikeli hale gelebileceğini vurguladı. Şişmiş veya hasarlı ambalajların tüketilmemesi gerektiğini de ekledi.
Güvenli gıda üç paydaş üzerinde yükseliyor
Dr. Şensu Demir, güvenli gıda erişiminin birey, üretici ve devlet sorumluluğu üçgeninde sağlanabileceğini belirterek, “Bireyler evde temizlik ve pişirme kurallarına uymalı, üreticiler HACCP’i eksiksiz uygulamalı ve izlenebilirliği sağlamalı, devlet ise risk bazlı denetimlerini artırmalı ve gıda mühendisi istihdamını genişletmelidir” dedi.