Yaşlanan yıldızlar gezegenleri yok ediyor: Dünya risk altında mı?
Monthly Notices of the Royal Astronomical Society’de yayımlanan geniş ölçekli bir çalışma, yaşlanan yıldızların yörüngesine yakın gezegenleri hızla yok ettiğini ortaya koyuyor. TESS verileriyle 400 binden fazla yıldız incelendi ve özellikle 12 günden kısa periyotla dönen dev gezegenlerin hızla yıldızlarına doğru sürüklendiği tespit edildi. Bulgular, yıldız evriminin gezegenleri nasıl “yuttuğunu” net biçimde gösteriyor.
Yeni yayımlanan araştırma, yıldızların ana kol evresinden çıkıp genişlemeye başladıklarında, yakın yörüngedeki gezegenleri tehlikeye attığını ortaya koyuyor. Bilim insanları, bu süreçte özellikle kısa periyotlu gaz devlerinin yıldızlarına doğru çekildiğini ve zamanla yok olduğunu belirtiyor.
TESS verileriyle 400 binden fazla yıldız incelendi
Çalışma kapsamında TESS’in (Transiting Exoplanet Survey Satellite) gözlemlerinden yararlanılarak 400 bini aşkın yıldız tarandı. Araştırmacılar, yaşlı yıldızların çevresinde 130 yakın yörüngeli gezegen tespit etti; bunların 33’ü yeni aday gezegen olarak sınıflandırıldı. Ekip, yaşlanan yıldızların çevresindeki gaz devlerinin oranının belirgin biçimde azaldığını gözlemledi.
Oranlar yıldız evriminin gezegenleri yok ettiğini gösteriyor
Verilere göre, post ana kol evresine yeni geçen yıldızlarda yakın gezegen görülme oranı yüzde 0,35 iken, en yaşlı kırmızı devlerde bu oran yüzde 0,11’e düşüyor. Bu keskin düşüş, yıldızın büyümesiyle oluşan gelgit kuvvetlerinin gezegenleri içeri doğru sürüklediğini ve yok ettiğini gösteriyor. Araştırmacılar, bu etkinin uzun süredir tartışıldığını ancak ilk kez bu kadar geniş bir örneklemde doğrulandığını ifade ediyor.
Gelecekte Güneş ve Dünya için ne anlama geliyor?
Güneş’in yaklaşık 5 milyar yıl sonra aynı evreye gireceği tahmin ediliyor. Dünya, Merkür ve Venüs kadar yakın olmadığı için tamamen yok olma ihtimali düşük görülse de yaşam koşullarının sürdürülemez hale geleceği öngörülüyor. Bilim insanları, 2026’da fırlatılması planlanan PLATO misyonunun yaşlanan yıldızların etrafındaki gezegen kayıplarını daha ayrıntılı inceleyebileceğini belirtiyor.