WestJet, koltuğu yatırmak için ek ücret almaya başladı: Havacılıkta yeni dönem

Kanadalı havayolu WestJet, geçtiğimiz günlerde yeni bir uygulama açıkladı: Artık uçuş sırasında koltuğunuzu yatırmak istiyorsanız, bunun için ek ücret ödemeniz gerekiyor. Evet, yanlış duymadınız “koltuğu yatırmak” artık bir hizmet, bir ayrıcalık.

Şirket, bu kararı “uçak içi tasarım yenilemesi” kapsamında aldığını söylüyor. Yeni düzenlemeyle uçaklarda daha fazla koltuk yer alacak, yeni bir “premium kabin” oluşturulacak. Standart koltuklar sabit kalacak, koltuğu yatırmak isteyen yolcular ise “Extended Comfort” veya “Premium” bölümlere yönlendirilecek. Yani konfor, artık doğrudan satın alınan bir kategori.

Kâğıt üzerinde bu bir tasarım meselesi gibi görünüyor. Ama aslında bu karar, uçuş ekonomisinin yönünü açıkça gösteriyor: Uçaklar artık sadece ulaşım aracı değil; katmanlı bir gelir modeli. Bir süre önce bagaj hakkı ayrı satılmaya başlamıştı, ardından ikramlar, koltuk seçimi, erken biniş… Şimdi de koltuğu yatırmak — ki aslında bir “özellik” değil, koltuğun temel işlevi — opsiyonel hale geldi.

WestJet’in açıklaması ise dikkat çekici: Yolcuların yarısından fazlası, koltukların artık yatmamasını istiyormuş. Sebep? “Arkadaki yolcunun alanına girmemesi.” Bu da aslında yeni havacılığın özeti gibi: Hareket alanımız daraldıkça, alanımızı koruma refleksimiz büyüyor.

Modern havacılığın geldiği noktada, “ekonomi sınıfı” artık bir standart değil, bir taban fiyat. Her şeyin katman katman yükseldiği bir sistemin içinde, konfor giderek soyut bir kavrama dönüşüyor. Bir zamanlar “uçmak” bir deneyimdi; şimdi “uçmamak için ne kadar ödeyeceğini” seçiyorsun.

Uçakların koltuk sayısı artıyor, diz mesafesi azalıyor, bagaj sınırlanıyor, bilet fiyatı aynı kalıyor. Sanki gökyüzü hâlâ aynı gökyüzü, ama altındaki sistem artık çok daha dar.